Mijn!

Hoe een veiling werkt en wat hooger, inzetter en (af)mijner betekenen

Wie oude verkoopakten leest, komt ze tegen: hooger, inzetter en (af)mijner. Het zijn geen ouderwetse scheldwoorden, maar termen uit het veilingproces.

Twee rondes, één winnaar

Een veiling verloopt in twee fasen. In de eerste ronde, het opbod, drijft de notaris – als veilingmeester – de prijs op. Bieders roepen steeds hogere bedragen, tot niemand meer verder wil bieden. De hoogste bieder heet de inzetter. In de akte staat dan: provisioneel toegewezen aan [naam inzetter].

Daarna volgt het afmijnen. Hierbij start de veilingmeester bij het hoogste bod en roept hij steeds lagere bedragen. Wie als eerste “mijn!” roept, de afmijner of mijner, wint en wordt eigenaar. Dat toekennen heet gunnen en wordt in de akte vastgelegd als de definitieve toewijzing.

RAR 0670/457 Mijnlokaal veiling Septer Tiel. Foto: Gerrit Bouwhuis

Dutch Auction – een Nederlandse vinding

Deze manier van veilen, ook wel veiling bij afslag genoemd, bestaat al eeuwen. Vooral land- en tuinbouwproducten en vis worden zo verkocht. In het buitenland heet dit de Dutch Auction. De methode ontstond in Nederland en wordt tot op de dag van vandaag wereldwijd gebruikt.

Afbeelding: Verkoop van bospercelen met bomen via Dutch Auction, Lyndhurst (Groot-Brittannië), 1794

Van rondreizende notaris naar veilinggebouw

Vroeger trok de notaris als veilingmeester rond. De verkoop vond plaats bij de verkoper thuis of op een centrale plek, en de aankondiging verscheen in de krant. Vanaf het begin van de 20e eeuw veranderde dat. Er kwamen vaste veilighuizen en veilinggebouwen, opgericht door verenigde telers en handelaren.

Kersen in Geldermalsen

Historische Kring West Betuwe vertelt:

“Op 4 mei 1904 richtten 34 fruittelers de ‘Veiling Vereeniging Geldermalsen en Omstreken’ op. Bij de eerste veiling was het spannend of er fruit zou komen… tot er een kruiwagen met drie kopmanden kersen het terrein op reed. De rest is geschiedenis.”

1563-20142 Fustcentrum van veiling Fruitmasters in 2008

Van Betuwe tot wereldmarkt

Vandaag de dag is de veiling een hypermodern bedrijf. Onder de naam FruitMasters wordt fruit over de hele wereld verzonden: van de groenteman op de hoek tot aan de andere kant van de aardbol.