Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 20

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 20
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
20
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
6
DE O L IJ F T A K .
houdingen der huiskat bereikt heeft . De kat behoort , l | door hare beweeglijkheid , tot die dieren , die het moeielykst zijn te teekenen . Slechts weinigen , zelfs van de eerste schilders zijn in staat eene kat met alle juistheid af te beelden ; maar al 1e dikwijls zijn die voorstellingen zoo stijf , dat men een opgezet dier meent voor zich te hebbeu .
Mind alleen heeft de kunst verstaan om levende katten i voor te stellen , ze in hare bewegingen op te vatten , haar eigenaardig karakter , haren aart , hare persoonlijkheid , haar uiterlijk , den vleienden blik der liefkozende zoo - j wel als de tijgerachtige uitdrukking der toornige kat , | hare krommingen , hare vechtpartijen , hare sierlijkheid j van beweging , op waarlijk geniale wijs te schilderen . En hoe natuurlijk zijn al deze groepen , hoe zuiver en toch niet 1 e » gelikt « zijn die afbeeldingen , met welk eene | vaardigheid behandelt hij vooral ' t fijne , poezelige jonge dier ! Geen streep te veel , geen trek herhaald . Eigenlijk " moet men om zijne teekeningen naar waarde te schatten een kattenvriend zijn , zooals men bij ieder kunstwerk , om het recht Ie doen wedervaren , zich in de stemming en den geest van den ontwerper moet kunnen verplaatsen . Mind , of zooals zijne landslieden hem noemden en nog noemen , // de Berner Friedli // heeft zijne lievelingen in alle omstandigheden en wisselingen huns levens geteekend : in den woesten strijd met hun vijand , den i hond ; op hunne nachtelijke zwerftochten in den mane-schijn ( maneschijn ) over de daken ; in gen oedelijke tafereelen uit het familieleven ; op de mukenjacht , enz . Zijn voortreffelijke kattenstudiën zijn dus zoo veelvuldig , dat wij niet in staal zijn zelfs een gedeelte daarvan , veel minder allen te beschrijven , zooals zij in het oorspronkelijke of in meer of minder wel geslaagde kopieën voor ons liggen . | Een oogenblik echter wenschten wij stil te staan bij de | schilderij der kattenfamilie . Het is een der best gelukte schetsen van onzen katten-Rafaël en ongetwijfeld de getrouwste en fijnste navolging van zijne zoo zeldzaam geworden aquarellen . Ook hier zien wij een kattenge-zin ( kattenge-zin ) : het ontbijt is afgeloopen , de kleintjes zijn gewas-schen ( gewas-schen ) en gekamd , de moeder mag aan haar eigen toilet denken . Niet met de behaagzucht eener da
In dien tusschentijd vieren de jongen hun moedwil bot en twee spartelen , al vechtend over den grond . Vooral vestigen wij de aandacht op het lieve snoetje van het onderliggende katje , dat met de beide achter-pooten ( achter-pooten ) den kop van den anderen wegduwt . Zulke kabouters-gezichtjes kon alleen Mind teekenen !
Onze kunstenaar behandelde zijn katten-schilderijen op dezelfde wijze als zijn onderwijzer Ereuder.berger zijne genrestukken uit het Zwitsersche landleven ; hij teekende ze met pen of potlood op losse bladen en kleurde ze licht . n.et waterverf . Meestal zijn de dieren van de grootte , zooals op bovenstaande houtsnede ; slechts enkele katten heeft hij in levensgrootte geteekend . Het schilderen in olieverf was hem geheel onbekend . Ook bracht hij geen zijner stukken op koper ten einde ze te vermenigvuldigen . De etsen die na zijnen dood uitkwamen , zijn door andere kunstenaars volgens zijne oorspronkelijke teeke-ningen ( teekeningen ) op de plaat geeopieerd . Zij strekken echter niet tot verhooging van zijn roem , daar zij noch de nauw-keurigheid ( nauwkeurigheid ) , noch de zachtheid en netheid van het oor-spronkelijke ( oorspronkelijke ) bezitten .
Onder zijne teekeningen moeten wij toch nog mel-ding ( melding ) maken van zijne op ' t papier voorgestelde beeren en zijne kindergroepen . Mind hield van de eersten bijna evenveel als van zijne katten , en hield vol dat niemand meester Bruin zoo getrouw had weergegeven , als hij zelf . De studiën voor deze teekeningen deed hij bij ' t beerenhol in Bern , waar , zooals men weet , altijd een paar dezer dieren — in ' t . wapenschild van hot kanton voorkomende — onderhouden worden ; hij was zulk een druk bezoeker van die plek , dat de dieren hem als een geliefkoosd huisvriend beschouwden . Deze teekeningen onderscheiden zich door frissche natuur-lijkheid ( natuurlijkheid ) en waarheid ; de groepeering is los en bevallig — want Freudenbergcr was in dat opzicht een voortreffelijk
meester geweest — en de teekening volkomen zuiver , hoewel wat stijver dan in de katten-studiën , wellicht omdat Mind in deze teekeningen minder zelfstandig en nog onder den invloed van de richting zijns onderwijzers was . In ' t begin van zijn zelfstandig werken verkocht Friedli zijn kattenteekeningen nog voor ware spotprijzen . </ De eene door de andere voor vijf tbatten » ( ongeveer 20 kreutzer voor iedere kat afzonderlijk op een blad ): was steeds zijn antwoord , wanneer men hem naar den prijs van eene teekening vroeg . Toen echter die teekeningen bekendheid , ja roem erlangden , toen zoowel zijne lands-lieden ( landslieden ) als vreemdelingen ze om strijd wilden koopen , stelde de weduwe van Freudenberger , die eene goede huishoudster was , deni prijs hooger en eindelijk werden er zooveel Louis-d'or ( Louis-d'or ) voor betaald , als daarvoor in't eerst halzen werden gevraagd . Vele dezer teekeningen versieren thans de galerijen van Rusland en Engeland . Maar bijna evenzoo velen worden als Mind's schetsen verkocht , die hij nooit onder de oogen heeft gehad , terwijl indus-trieelen ( indus-trieelen ) kopieën als oorspronkelijke stukken ter markt brachten , waarvan enkele niet groote kunst vaardigheid den stijl der echte teekeningen weergeven . De echte « Mind's » zijn intussehen zeer zeldzaam geworden .
Hoewel Mind , door de opprijsstelling van zijne teekeningen door het publiek , zich eene onafhankelijke positie had kunnen verschaffen , had hij daarnaar echter volstrekt geen begeerte ; ook na Ereudenberger's dood bleef hij in diens huis als werkman van de weduwe , evenals hij vroeger in dienst van haren man was geweest . Zij gaf hem woning , kleederen en den kost en verzorgde hem tot aan zijn dood , waarvoor zij de opbrengst van zijne werken opstreek . Het ontbrak niet aan welgemeende pogingen om den kunstenaar aan deze onwaardige stelling en de overheersching van eene grillige vrouw te onttrekken ; zij leidden tot niets , daar Mind geestkracht noch eerzucht bezat , en heel tevreden was als hij maar in den gewonen dagelijkschen sleur , en onder onveranderde omstandig-heden ( omstandigheden ) , voortleven kon . Daar hij voortdurend in gezelschap van katten verkeerde , schijnt hij zich ten langen laatste eenige der eigenaardigheden van deze dieren te hebben eisen gemaakt : ongezellig , grillig , en aan de eenmaal gekozen woning gehecht .
Tegelijk daglooner en kunstenaar was hij van ' s morgens vroeg tot ' s avonds laat voor zijn papier gezeten , over een tafel gebogen , wier bezit hij met zijne katten en kikvorschen deelde , de slaapmuts met kwast diep over de ooren getrokken , een gekromden rug , een zuur , norsch gelaat , een klein lichaam met in ' t oog loopend lompe handen en voeten , en een piepende zwakke stem — ziedaar het uiterlijke beeld van een man , wien de geschiedenis der kunst uit louteren gril , met . den fraai-klinkenden ( fraai-klinkenden ) naam van den italiaanschen koning der schilderkunst heeft vereerd . Zoo leeft hij nog in de herinnering van enkele grijsaards voort , die hem voor zestig jaar in zijn beseheiden studeervertrek hebben bezocht .
Het srestel van Mind was van dien aart dat hem geen lange levensduur vergund kon zijn . Hij kreeg eene borstkwaal , die hem langen tijd ongeschikt tot werken maakte en hem eindelijk in November 1814 door eene longtering ten grave sleepte .
Zoo weinig lichtpunten of zelfs glans het uiterlijke leven van den katten-llafaël , in vergelijking met dat van zijn grooten naamgenoot , ook oplevert , des te belangwekkender is zijn innerlijk leven , zijne verstands-ontwikkeling ( verstandsontwikkeling ) . Een mensen , bijkans ontbloot van alle geestvermogens , door de natuur veronachtzaamd , opge-groeid ( opgegroeid ) onder de ongunstigste omstandigheden , toont op een zeer beperkt kunstgebied een eigenaardigen , waarlijk genialen aanleg , die uit de harde schaal tot geurige bloesem en vrucht ontkiemt en rijpt . Verschijnselen van dien aart zijn een sprekend bewijs , dat de wetten der schedelleer , naast vele overdrijvingen en afwijkingen , toch veel gulden waarheid bevatten .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het