Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 3

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 3
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
3
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
I
DE OLIJFTAK
3WJ m^mzBmmmi
» oï<Wo <.
»
Vrede ! . . . wie beseft niet de waarde van de weldaden m il dat ééne woord begrepen ; wie daarentegen niet de rampen verbonden aan het denkbeeld van Krijg .
Zoo ooit heeft men ' t hooge goed des vredes in het af-geloopen ( af-geloopen ) halfjaar kunnen beseffen , ' t Is hier de plaats niet de oorzaken van den oorlog te toetsen , die een zoo schoon gedeelte van Europa geteisterd heeft , die honderddui-zenden ( honderdduizenden ) eeD vrecselijken dood heeft doen vinden , hon-derdduizenden ( honderdduizenden ) heeft verminkt , en millioenen menschen in hunne dierbaarste betrekkingen getroffen ; — een oorlog die de welvaart van een aan hulpbronnen rijk landvoor jaren heeft ondermijnd , zoo niet gesloopt , — die staats-schokken ( staats-schokken ) ten gevolge had , waarvan de uitwerkselen niet te berekenen zijn : hoeveel bloed , hoeveel tranen hebben gestroomdi , hoeveel schatten zijn gespild , hoeveel volks-haat ( volks-haat ) is voor langen tijd misschien opgewekt door zes maanden oorlog tusschen nabuurlanden , die , zooals een-maal ( eenmaal ) de liertog van Orleans verkondigde , geroepen waren gezamenlijk groot te zijn , elkaêr te steunen op't gebied van edel ' streven voor Beschaving en Ontwikkeling , door Orde en Vrijheid , ' t Huwelijk van dien hertog met eene Duitsche vorstin , waartoe zijn vriendschappelijk bezoek te Berlijn de eerste aanleiding gaf , was het symbool van die betrekkingen tusschen twee volken , wier dapperheid in den krijg genoeg had uitgeblonken , doch die door aankveeking van onderlingen vrede , den hechtsten waar-borg ( waarborg ) voor Europa's vrede zouden hebben geschonken .
' De . vroegtijdige dood des hertogs benevelde die uit-zichten ( uitzichten ) ; en zijne edele gemalin , zijn Huis zagen de nevelen donker en donkerder worden , totdat de storm opstak , waarin die gemalin al den moed en de trouw eener Moeder toe adeT maar ten gevolge waarvan zij en de haren als ballingen moesten ronddoolen , en ook zij vroegtijdig bez \ eek .
1 ' in nieuw Pransch Gemeenebest had een kortstondig bf siaan , loste zich met geweld op in een nieuw Pransch Kfizerrijk . ' t Geslacht van Napoleon herrees , en , door uitc'iïnloopende middelen , maar daaronder ook geduchte oorlogen , werd Europa's toestand verwrikt en veranderd ; ; ■ Ttaalje stukswijs saamgesmolten onder één hoofd ; Oosten-rijk ( Oostenrijk ) geknot ; Rusland gestuit in zijne vaart naar ' t Oosten ; jn ' t Noorden , Denemarken besprongen en ingekrompen ; in . Oosten , een nieuw Donau-Rijk gevestigd : de Duitsche I ,. , id van 1815 geslaakt , door de gebeurtenissen vooral vat 18G6 eerst in den Noordduitschen Bond , rondom Pruissens monarchie geschaard , om in 1870 , door den ze ^ haften , gezamenlijk gevoerden krijg met nieuwen val de Napoleoniden , te voeren tot een nieuwen algemeen-D.'itschen ( algemeen-D.'itschen ) Bond , waarschijnlijkde herrijzing van ' t Duitsche K f ; izerrijk , dat zijn zwaartepunt niet meer zal hebben te V ^ enen , maar te Berlijn : dit zijn in korte trekken de i . nderingen die Europa sedert de jongste twintig jaren onoergaan heeft .
^ Tie zou zooveel geduchte oorlogen hebben kunnen voorzien bij de aanvankelijke leuzen van Vrede en Vriend-schap ( Vriendschap ) , — bij zooveel verbroedering tusschen de volken , gevoedsterd door de groote ontdekkingen en uitvindingen , die op nauwere aaneensluiting der Staten schenen te doelen , • — door tal van congressen en vereenigingen voor de behartiging van maatschappelijke belangen , van wetenschap en kunst , en alle takken van ' s menschen vlijt ; wie zou oorlogen in de beschaafde wereld nog mogelijk hebben ge-waand ( gewaand ) bij zoovele hefboomen van spoediger en gemakke-lijker ( gemakkelijker ) gemeenschap , — in een tijd bij uitstek bogende op verlichting , op veredeling der menschheid !
Maar stonden daar niet tegenover telkens nieuw op-komend ( opkomend ) mistrouwen , aanblazingen van volkshaat , zucht naar heerschappij of ijdelen roem ; — stonden er niet tegen-over ( tegenover ) gedurig de meerdere wapeningen , het scherper wetten Tan ' t geweer , het zich spitsen op allerlei vonden ter nog ineer vreeslijke vernieling ? . . .
Ondanks de behoeften , de wenschen van de volken , werd de onzalige krijg ontstoken , woningen , dorpen , steden
gingen in vlammen op , kommer en ellende over tallooze gezinnen werden gebracht .
Is ' t wonder dat bij dit schouwspel , — wat ook de aan-leiding ( aanleiding ) tot dat bloedvergieten en verwoesten was , — de openbare meening allerwege tegen het beginsel zelf van den krijg opkwam , dat ieder menschlievcnd hart in de beschaafde wereld een afkeer van dat woeden kreeg , en den Almagtige smeekte dat daaraan nu en voor altijd een einde komen mocht ! . . .
Edele wensch , die zich lucht gaf zoowel in de veree-nigingen ( vereenigingen ) opgericht om de wonden , die de krijg sloeg , te lenigen , als in de vereenigingen opgekomen met het doel om dien te verhoeden .
Balsem in ' t lijden van duizenden schonk het Roode Kruis , schonken de gaven , de hulprijke handen en harten van zoo velen , die alleen de smarten van den natuurgenoot ziende , troost en lafenis boden , onverschillig landaard of leus . ' t Was een lichtstraal in den krijgsorkaan . ' t Baande den weg , zoo men hopen mag , tot helderder glans : het voorkomen van den oorlog .
Ginder in Amerika , naderbij in Engeland en zelfs in het ten krijg getogen Frankrijk , in België , in Zwitser-land ( Zwitserland ) , en thans ook in Nederland , waren vereenigingen reeds in dien geest werkzaam , of werden zij gesticht . De noodkreet der menschheid gaf zich in en door de Vrede-bonden ( Vrede-bonden ) lucht . Verschillend zijn de middelen , door hen aangeprezen ; één het doel : het keeren , stuiten van den krijg .
Een hersenschim , een onmogelijkheid , een dwaasheid !
Dit zijn de tegenwerpingen die de vrede-bonden van menige zijde al dadelijk bij hunne oprichting hebben gevon-den ( gevonden ) , en nog vinden .
De schrandere Ancillon schreef reeds voor eene halve eeuw , dat het voorkomen van den oorlog een onmogelijkheid was . Hij zeide niet , dat het een // dwaasheid /' was . Daarvoor dacht de Pruisische staatsman te edel , daarvoor had hij te innig menschelijk gevoel . Hij achtte het alleen een hersenschim , omdat hij meende dat , zoolang de menschen hartstochten hebben , deze tot uitersten kunnen overslaan , en daaronder behoort zeker ook de oorlog .
Maar is het vuistrecht van vroeger dagen , het kampen van twee strijders niet veelszins geweken voor het licht van beschaving , voor betere overtuiging ?
En wat is de krijg anders dan het vuistrecht , de kamp tusschen volken ?
Zoo het al nog langen tijd onmogelijk zal zijn , dien geheel te verhoeden , kalm overleg , scheidsrechterlijke uitspraak boven hartstocht en woedende verbittering den boventoon te doen slaan , zal het niet mogelijk zijn , dat gelukkige tijdstip meer te naderen ? Wat was de zin , de geest van zoo menig algemeen vredes-verbond , waarvan de jaarboeken der volken gewagen ? Wat anders het doel van menigen krijgsheld , van'menigen staatsman ? Tegenover talrijke voorbeelden van oorlog staan ook reeds talrijke voorbeelden van vrede , die door gepaste schikking , door onderlinge toegevendheid behouden werd . Stonden niet eenige jaren geleden Pruisen en Zwitserland tegenover elkander in ' t geweer : Prankrijks bemiddeling verhoedde de uitbarsting ; stonden de legerscharen van Oostenrijk en Pruisen niet weinige jaren voor 1866 gereed ten kamp — en was ' t niet de wijsheid van Pruisens monarch die den broederstrijd voorkwam ?
Dit paar voorbeelden , onder tal anderen . Men was op den weg van onderling overleg en bemiddeling , ten einde een krijg althans zoo zeldzaam mogelijk te maken , zijnjammeren zooveel doenlijk te beperken . Men denke aan ' t Parijzer verdrag van 1856 . Men is van dien weg ongelukkig weer afgedwaald . Kan het bevreemden , dat de beschaafde wereld door menschelijkheid en godsdienstzin gedreven , ernaar smacht , dat men op die edele baan terugkeere ?
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het