
Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

- Kenmerken
- Inleiding
- Noten
- Literatuur
- Bijlagen Inleiding
- Inventaris
Door de overgang in 1572 naar de zijde van de opstandelingen tegen Spanje, kwam de Bommelerwaard los te staan van de, vooralsnog Spaans gebleven, rest van Gelderland. Dat had onder meer tot gevolg dat de streek kerkelijk gezien werd ingedeeld bij Holland en tot de classis Dordrecht ging behoren. Vanaf 1578 maakte Bommel en de Bommelerwaard deel uit van de classis Gorcum, waartoe ook Heusden, woudrichem, Vianen, Culemborg, Buren, Leerdam, Asperen, Heukelum, en alle onderhorige dorpen, hoorden. Nadat de Bommelerwaard weer Gelders was geworden in 1602 (de reductie van Bommel), werd de streek een onderdeel van de classis Nijmegen. Van die classis splitste zich echter al in 1606 de nieuwe classis Tiel-Bommel af. Op 20 september 1614 gingen Tiel en Bommel ieder afzonderlijk een classis vormen(1). De serie acta (notulen) in dit archief begint in 1615. Het oudste stuk in het archief is overigens een eigentijdse kopie van een brief uit 1612 (nummer 3153/509), die waarschijnlijk als een voorstuk in een bepaalde zaak heeft gediend. De acta van de classes waartoe Bommel tot 1614 behoorde en de acta van de Classis Bommel tot en met 1620 zijn overigens getranscribeerd en geannoteerd uitgegeven (2).
Het archief berustte tot 1971 in de St. Maartenskerk te Zaltbommel (3). In dat jaar werd het archief overgebracht naar de archiefkluis in het kerkelijk bureau te Tiel. Het archief werd op de vloer van de kluis op een grote hoop gestapeld. Een schriftelijke overeenkomst over de overbrenging van het archief werd niet opgemaakt (4). In Tiel liep het archief helaas zware vochtschade op. Die vochtschade leidde tot schimmelvorming. Door een scriba van de classis, die in Neerijnen woonde, is het archief later vanuit Tiel overgebracht naar de archiefbewaarplaats van de gemeente Neerijnen. Het archief is vanuit die bewaarplaats in 1994 in bewaring gegeven bij het Streekarchief Bommelerwaard te Zaltbommel.
Het archief is in de loop der tijden meerdere malen geordend (6). In 1951 bracht de archivaris van de Nederlands Hervormde Kerk in het archief en de inventaris een vierdeling aan: Oud-archief (tot 1816), Nieuw-archief (na 1816), Bijlagen en Bibliotheek. Hij maakte binnen die rubrieken geen verdere onderverdeling. Evenmin maakte hij een scheiding tussen de ringarchieven en het archief van de classis. Ook het archief van de classis Tielerwaard gaf hij geen aparte plaats (7). De nummering werd voor wat de delen en banden betreft met een etiket op de rug aangebracht. De losse stukken werden in geëtiketteerde omslagen en portefeuilles geborgen. De beschrijvingen waren niet altijd correct en de ordening was zo grofmazig dat een enkel nummer soms wel twee archiefdozen besloeg.
- Dooren, J.P. van (ed), Classicate Acta 1573-1620. Particuliere synode Zuid-Holland. I: Classis Dordrecht 1573-1600, Rijks Geschiedkundige Publicatiën, kleine serie 49
's-Gravenhage 1980. (Opmerking: Zaltbommel hoorde tot in 1579 tot de classis Dordrecht).
- Potjer, M., Moord en doodslag op de Gelderse en naburige synodes in de zeventiende eeuw, in: Bijdragen en Medelingen Gelre, LXXXVIII(1997)39-57.
De concordans was nodig omdat de nummering uit 1951 en van de latere aanvullingen en herinventarisaties regelmatig is gebruikt in allerlei publicaties. Die nummering is daarom voor zover mogelijk in stand gehouden, maar bij al te grote materiële eenheden was splitsing van de pakken met stukken vaak om beheerstechnische redenen niet te voorkomen.
3153/27 --> 3153/509-3153/511
3153/34 --> 3153/512-3153/524
3153/86 --> 3153/525-3153/527
3153/87 --> 3153/528-3153/531
3153/88 --> 3153/532-3153/534
3153/95 --> 3153/535-3153/537
3153/96 --> 3153/538-3153/541, 3153/661
3153/102 --> 3153/542-3153/544
3153/103 --> 3153/545-3153/547, 3153/662
3153/104 --> 3153/548-3153/551, 3153/663
3153/105 --> 3153/552-3153/555
3153/106 --> 3153/556-3153/559, 3153/664
3153/115 --> 3153/115, 3153/665
3153/127 --> 3153/560-3153/562
3153/128 --> 3153/563-3153/566
3153/129 --> 3153/567-3153/570
3153/130 --> 3153/571-3153/576
3153/133 --> 3153/577-3153/579
3153/134 --> 3153/580-3153/581, 3153/666
3153/135 --> 3153/582-3153/583, 3153/667
3153/136 --> 3153/584-3153/585, 3153/668
3153/137 --> 3153/586-3153/588
3153/138 --> 3153/589-3153/591, 3153/669
3153/139 --> 3153/592-3153/593, 3153/670
3153/140 --> 3153/594-3153/595, 3153/671-3153/672
3153/141 --> 3153/596-3153/598, 3153/673
3153/142 --> 3153/142, 3153/674
3153/143 --> 3153/599-3153/601, 3153/675
3153/144 --> 3153/602-3153/603, 3153/676
3153/145 --> 3153/604-3153/605
3153/146 --> 3153/606-3153/607, 3153/677
3153/147 --> 3153/147, 3153/678-3153/679
3153/148 --> 3153/48, 3153/680-3153/681
3153/149 --> 3153/608-3153/609, 3153/682
3153/150 --> 3153/610-3153/612
3153/151 --> 3153/613-3153/617
3153/166 --> 3153/166, 3153/683
3153/184 --> 3153/184, 3153/684
3153/190 --> 3153/190, 3153/618
3153/199 --> 3153/619-3153/620
3153/201 --> 3153/621-3153/625
3153/202 --> 3153/626-3153/631
3153/203 --> 3153/631-3153/638
3153/204 --> 3153/639-3153/643
3153/205 --> 3153/644-3153/649
3153/206 --> 3153/206, 3153/685
3153/218 --> 3153/218, 3153/686
3153/219 --> 3153/219, 3153/687
3153/220 --> 3153/220, 3153/688
3153/254 --> Vernietigd in 2013 (nummer hergebruikt, zie onder bij nr. 3153/331)
3153/265 --> 3153/652-3153/655, 3153/657-3153/659
3153/269 --> 3153/269, 3153/689-3153/694
3153/270 --> 3153/270, 3153/695-3153/700
3153/271 --> 3153/271, 3153/701-3153/704
3153/272 --> 3153/272, 3153/705-3153/709
3153/273 --> 3153/273, 3153/710-3153/713
3153/274 --> 3153/274, 3153/714-3153/716
3153/275 --> 3153/275, 3153/717-3153/719
3153/276 --> 3153/276, 3153/720-3153/722
3153/277 --> 3153/277, 3153/723-3153/724
3153/278 --> 3153/278, 3153/725-3153/729
3153/279 --> 3153/279, 3153/730-3153/737
3153/280 --> 3153/280, 3153/738-3153/746
3153/281 --> 3153/281, 3153/747-3153/758
3153/282 --> 3153/282, 3153/759-3153/764
3153/283 --> 3153/283, 3153/765-3153/771
3153/284 --> 3153/284, 3153/772-3153/778
3153/285 --> 3153/285, 3153/779-3153/785
3153/286 --> 3153/286, 3153/786-3153/792
3153/287 --> 3153/287, 3153/793-3153/798
3153/288 --> 3153/288, 3153/799-3153/805
3153/289 --> 3153/289, 3153/806-3153/812
3153/290 --> 3153/290, 3153/813-3153/819
3153/291 --> 3153/291, 3153/820-3153/828
3153/292 --> 3153/292, 3153/829-3153/837
3153/293 --> 3153/293, 3153/838-3153/844
3153/294 --> 3153/294, 3153/845-3153/849
3153/295 --> 3153/295, 3153/850-3153/858
3153/296 --> 3153/296, 3153/859-3153/863
3153/326 --> 3153/326, 3153/864
3153/328 --> 3153/328, 3153/865
3153/331 --> 3153/331, 3153/254
3153/494 --> toegevoegd aan 3153/253
meer informatie over MAIS-(M)DWS