Mijn Studiezaal (inloggen)
1276 Archief van de dorpspolder Deil, 1838 - 1955
1276
Archief van de dorpspolder Deil, 1838 - 1955
Toelichting
Op 1 januari 1838 werd het Reglement op het beheer der rivierpolders in de provincie Gelderland (RPG) van kracht, meestal het Rivierpolderreglement (RPR) genaamd. Dit reglement regelde de waterstaatszorg in het hele Rivierengebied. De waterschappen werden ingedeeld in klassen. De grote polderdistricten vormden de waterschappen van de eerste klasse; de kleinere polderdistricten de tweede klasse. Tot de derde klasse behoorden de uiterwaardenpolders en de dorpspolders. De invoering van het Het rivierpolderreglement vormt een belangrijke wijziging in de waterstaatsorganisatie. Tot 1825 bestonden in het gebied van een polderdistrict de besturen van ambt en dijkstoel naast elkaar.
In 1811 waren al taken van het ambtsbestuur naar de gemeenten en rechtbanken overgegaan. De ambten werden opgeheven in 1825. De dorpspolders vanaf 1838 kunnen gezien worden als een voortzetting van de polders van voor 1838. Vanouds was de ontwateringszorg een lokale aangelegenheid, die berustte bij de dorpen of buurtschappen. Vanaf 1811 hadden de dorpspolders geen taken meer op het gebied van het ‘algemene bestuur’, deze waren overgegaan naar de nieuw gevormde gemeenten. Restanten van deze taken zien we nog wel in het archief van de dorpspolders. De dorpspolder Deil onderhield nog lang de kerktoren en had nog een rol bij de financiering van de dorpsstier.
In archieven is de invoering van het Rivierpolderreglement veelal gezien als een datum voor de scheiding van de polderarchieven. Men treft doorgaans een scheiding aan in het archief van vóór en na 1838.
In archieven is de invoering van het Rivierpolderreglement veelal gezien als een datum voor de scheiding van de polderarchieven. Men treft doorgaans een scheiding aan in het archief van vóór en na 1838.
De dorpspolders in de Tielerwaard werden opgeheven per 1 september 1954. De polderraad van Deil had zich hier met klem tegen verzet. In een bezwaarschrift werden alle argumenten tegen de opheffing op een rij gezet. Zo werd betoogd dat er nooit problemen met te veel of te weinig water waren, dat het gemaal in uitstekende staat verkeerde, dat de lasten door de fusie zouden stijgen. In de eindpassage van het verweer tegen de opheffing van de dorpspolders zien we het bezwaar goed verwoord: "... dat het beheer over de dorpspolders nooit beter kan worden, doch wel verslechteren, daar de personen, die geboren en getogen zijn in de polder, beter op de hoogte zijn met de plaatselijke toestanden dan vreemden, die weinig of niets van deze toestanden af weten". Het bezwaar was vergeefs. De laatste zin in het notulenboek van de dorpspolder Deil eindigt met: "hierna volgen de nodige toespraken over samenwerking etc.... De polders hebben opgehouden te bestaan".
Rond 1990 werd een deel van het archief van de Dorpspolder Deil globaal beschreven in een groot verzamelbestand van archieven van dorpspolders in de Tielerwaard. Een aanzienlijke aanvulling op het archief werd later nog los aangetroffen en in 2006 eveneens globaal beschreven. In deze inventaris zijn deze twee bestanden opnieuw beschreven en genummerd. Een aantal stukken zijn afkomstig uit het archief van het polderdistrict Tielerwaard, waar de stukken vanuit de toezichthoudende taak van het polderdistrict zijn opgemaakt. Omdat de betreffende stukken eerder gezocht zullen worden in het archief van de dorpspolder is gekozen ze hier op te nemen. Dit betreft onder meer de lijsten van geërfden in de dorpspolders.
De omvang van het archief bedraagt 12,125 strekkende meter. Bij de inventarisatie werd 1 meter vernietigd.
Het archief van de polder Deil t/m 1837 is in een aparte inventaris beschreven. Deze toegang is te vinden onder archiefnummer 0445.
laatste wijziging 18-02-2025
369 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 18-02-2025
369 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Status toegang:
Definitieve toegang / toegang afgerond
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Aan de openbaarheid zijn geen beperkingen gesteld. Inzage kan echter beperkt zijn als stukken gevoelige of bijzondere persoonsgegevens bevatten van - mogelijk - nog levende personen.
Omvang in meters:
12,25
Uitplaatsing:
Nee
Categorie:
laatste wijziging 18-02-2025
369 beschreven archiefstukken