(Zwem)baden in Zaltbommel
Ter ere van de officiele opening van het nieuwe zwembad/sportcomplex De Sportwaard op 19 november 2021 , zochten we in onze archieven naar stukken over zwemmen en baden in Zaltbommel. En dit is wat we vonden!
In 1892 wordt de Zaltbommelsche Bad- en Zweminrichting opgericht op particulier initiatief. Om dat project te kunnen realiseren, worden aandelen uitgegeven, waarvan er elk jaar enkele worden uitgeloot. De inrichting maakt winst en in 1902 stelt J.H. Huijskes voor om de badinrichting te verkopen en een grotere te bouwen. Het bestuur wordt gemachtigd om dit te onderzoeken. Dat leidt in 1903 tot het vernieuwen en vergroten van het drijvende zwembad annex badhuis in de Waal. De inrichting ontvangt een jaarlijkse subsidie van het Groote Bommelsche Gasthuis, die echter in 1908 wordt ingetrokken.
In 1916 besluiten de aandeelhouders de Zaltbommelsche Zwem- en Badinrichting op te heffen en de - inmiddels geheel vernieuwde - inrichting aan te bieden aan het Groote Bommelsche Gasthuis. Als die de inrichting niet wil overnemen, doen ze de gemeente een aanbod. In datzelfde jaar nog neemt de gemeente de zwem- en badinrichting over.
Een commissie van bijstand voor de exploitatie van de Zwem- en Badinrichting komt op 18 februari 1930 met een rapport, waarin staat dat "reeds kort na de overname door de Gemeente van onze tegenwoordige Bad- en Zweminrichting werd van verschillende zijden het verlangen kenbaar naar het bezit ndaarnaast van een Gemeentelijke permanente vaste inrichting voor het nemen van een bad..." Verder staat in het rapport dat een eerder plan van het Nutsbestuur niet uitvoerbaar bleek en een voorbeeld van een badhuis in 's-Hertogenbosch bleek zelfs in zo'n grote plaats verliesgevend. In Zandvoort staat echter een kleinere, zeer eenvoudige maar doelmatige versie. Deze werd als voorbeeld genomen voor het badhuis in Zaltbommel. De commissie schat in dat het badhuis f 1836,84 zal kosten per jaar en f 1716,- zal opbrengen. Het advies van de commissie is vervolgens: "Het exploitatie tekort.... is zoo klein, dat een voor de volksgezondheid zoo belangrijke inrichting daarom niet achterwege mag blijven."
Op 2 mei wordt een openbare aanbesteding aangekondigd. De heer A. Verkuil uit Bruchem mag het badhuis gaan bouwen voor f 3485,-. Er is nog wat vertraging in de oplevering doordat de levering van de badcelstenen 2,5 week vertraagd is. En later door het uitblijven van zgn passteenen voor de cellen en vertraging in het verfwerk door de vele regens. Maar op 19 september wordt het badhuis officieel geopend. Al deze stukken zijn terug te vinden in het archief van het gemeentebestuur van Zaltbommel (3018 - 275).
Voor het toezicht op en het beheer van de inrichting roept de gemeente een commissie in het leven. In 1931 wordt de bad- en zweminrichting aangewezen als een formele tak van dienst van de gemeente Zaltbommel. Om kosten te besparen wordt deze tak - bij raadsbesluit van 12 november 1937 - weer opgeheven. Met ingang van 1938 wordt 'de bedrijven der Zwem- en Badinrichting' opgeheven en worden vrijwel alle werknemers ontslagen. Het college van burgemeester en wethouders neemt het bestuur zelf ter hand. Het beheer van de bedrijven wordt overgenomen door de directeur en boekhouder van de gemeentelijke gasfabriek en waterleiding. Zij ontvangen voor dat werk geen extra beloning. Het toezicht op gebouw en materieel wordt opgedragen aan de gemeentearchitect, die voorheen tevens directeur van beide bedrijven was.
De eerste jaren van het badhuis aan de Omhoeken zijn financieel gezien zeer moeizaam. Ondanks het blijvende jaarlijkse tekort en geregeld concrete plannen tot sluiting, wordt de inrichting steeds gered. Ook met het drijvende zwembad in de Waal gaat het in de loop der jaren steeds minder, onder meer door de aanwezigheid van een particuliere zweminrichting.
In 1961 wordt het badhuis aan de Omhoeken gesloten. De staat van onderhoud van het gebouw is slecht en de verliezen lopen verder op. Het is ook door de tijd achterhaald nu steeds meer huizen van stromend koud en warm water zijn voorzien. Begin jaren zestig van de vorige eeuw wordt ook een nieuw zwembad gebouwd aan de Thorbeckestraat in Zaltbommel. Dat bad, officieel geopend op 10 juni 1964, komt onder beheer van de N.V. Sportfondsenbad Zaltbommel. Met deze ontwikkelingen vervalt het bestaansrecht van de Commissie voor de Bad- en Zweminrichting, die dan ook bij raadsbesluit van 4 september 1962 wordt opgeheven. Het archief van de gemeentelijke commissie is bij het RAR te vinden.
Bekijk hier de hinderwetvergunning.
Op 3 november 2021 sluit Zwembad Akwamarijn en verhuist naar een nieuw sportcomplex, inclusief zwembad geopend aan de Oude Bosscheweg 6: De Sportwaard.
