3219 Archief van de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard, 1943 - 1990
3219
Archief van de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard, 1943 - 1990
Inleiding
De in 1939 ontstane Commissie Rundveeteelt ging in 1945 verder als de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard, een afdeling van de Stichting ter Bevordering van de Welvaart in de Bommelerwaard. De Commissie hield zich bezig met de 'algehele veever-betering in de streek'. Daartoe werd een breed scala aan eigen activiteiten ontwikkeld en werden activiteiten van andere instellingen ondersteund. Het betrof onder meer:
Geven van voorlichting (lezingen, excursies, diavoorstellingen, verzorgen van publi-caties, etc.)
- Organisatie van de Centrale Fokveedag Bommelerwaard. De meest bekende activiteit van de Commissie. Voor het laatst gehouden begin jaren negentig van de vorige eeuw.
- Organisatie fokwedstrijden, stimulering studieclubs (geiten, schapen, runderen, var-kens, paarden).
- Organisatie veebeoordelingscursussen.
- Organisatie jongveekeuringen.
- Bevorderen contacten tussen de veehouders (door organiseren van vergaderingen met sprekers, filmvertoningen, praatavonden, propaganda-avonden voor melkcontrole).
- Bemiddelen bij aankoop goed vee.
- Organisatie staldemonstraties en stalwedstrijden.
- Organisatie melkcursussen en melkwedstrijden.
- Organisatie veeteeltdagen.
- Bevordering deelname aan Kunstmatige Inseminatie (KI).
- Organisatie streekdagen, gezinsdagen, exposities.
- Deelname aan streekverbeteringsprojecten.
- Deelname aan het werk van standsorganisaties.
- Organisatie van de Centrale Fokveedag Bommelerwaard. De meest bekende activiteit van de Commissie. Voor het laatst gehouden begin jaren negentig van de vorige eeuw.
- Organisatie fokwedstrijden, stimulering studieclubs (geiten, schapen, runderen, var-kens, paarden).
- Organisatie veebeoordelingscursussen.
- Organisatie jongveekeuringen.
- Bevorderen contacten tussen de veehouders (door organiseren van vergaderingen met sprekers, filmvertoningen, praatavonden, propaganda-avonden voor melkcontrole).
- Bemiddelen bij aankoop goed vee.
- Organisatie staldemonstraties en stalwedstrijden.
- Organisatie melkcursussen en melkwedstrijden.
- Organisatie veeteeltdagen.
- Bevordering deelname aan Kunstmatige Inseminatie (KI).
- Organisatie streekdagen, gezinsdagen, exposities.
- Deelname aan streekverbeteringsprojecten.
- Deelname aan het werk van standsorganisaties.
De standsorganisaties in de Bommelerwaard (de Afdeling Bommelerwaard van de Gelder-sche Maatschappij voor Landbouw, de Kring West Gelderland van de Centrale Boeren en Tuindersbond (CBTB) en de afdelingen Ammerzoden, Velddriel, Kerkdriel en Rossum van de Noord-Brabantse Christelijke Boerenbond (NCB)) ondersteunden en subsidieerden de commissie.
In de tweede wereldoorlog en kort daarna kende de commissie de volgende afdelingen:
1. Rundveeteelt (overkoepelend orgaan van plaatselijke melkcontroleverenigingen).
2. Paardenfokkerij A (Gelders type) en B (Groninger type).
3. Varkensfokkerij A (Nederlands landvarken) en B (Groot Yorkshire).
4. Geitenfokkerij (Vanaf 1945. Toen bestond de Kring van Geitenfokverenigingen al 25 jaar en was er al een samenwerkingsverband met de Commissie Veeteelt).
5. Schapenhouderij (De oprichtingsvergadering voor een afdeling werd gehouden op 28 juli 1945. Het voorstel werd aangenomen met 20 stemmen voor en 15 tegen. Het voorstel werd desondanks aangehouden en in een vergadering op 5 april 1945 werd het voorstel alsnog afgestemd. Vanaf 1953 waren de schapenhouders georganiseerd in Noord-Brabants verband).
1. Rundveeteelt (overkoepelend orgaan van plaatselijke melkcontroleverenigingen).
2. Paardenfokkerij A (Gelders type) en B (Groninger type).
3. Varkensfokkerij A (Nederlands landvarken) en B (Groot Yorkshire).
4. Geitenfokkerij (Vanaf 1945. Toen bestond de Kring van Geitenfokverenigingen al 25 jaar en was er al een samenwerkingsverband met de Commissie Veeteelt).
5. Schapenhouderij (De oprichtingsvergadering voor een afdeling werd gehouden op 28 juli 1945. Het voorstel werd aangenomen met 20 stemmen voor en 15 tegen. Het voorstel werd desondanks aangehouden en in een vergadering op 5 april 1945 werd het voorstel alsnog afgestemd. Vanaf 1953 waren de schapenhouders georganiseerd in Noord-Brabants verband).
Als voorzitters van de Commissie traden op achtereenvolgens: J. Rooseboom, W. van der Schans en H. de Kort.
Het werk van de commissie werd (evenals het komgrondenwerk) na de tweede wereldoorlog aanvankelijk gefinancierd uit Marshallgelden. In de Bommelerwaard kwam een coördinator voor agrarische zaken. Na enkele jaren werd als zodanig benoemd M.J. Jansma, assistent bij het Rijks Veeteelt Consulentschap. Hij hield kantoor in een pand op de Oliestraat (hoek Spiesmakerstraat) in Zaltbommel, dat van het Rijk was en waar een aantal organisaties onderdak vonden, zoals de diergeneeskundige dienst. Jansma kwam in dienst van de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard. Na zijn afscheid per 1-1-1964 ging hij werken bij de Rijks Landbouwvoorlichtingsdienst (RLVD), maar bleef adviseur van de Commissie Veeteelt. Jansma was van 1964 tot 1990 ook adviserend lid van de KI-vereniging West-Betuwe te Geldermalsen, later de KI-Gelderland. Bij de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard werd Jansma opgevolgd door de heer B. Theunissen.
Formeel bestaat de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard nog, maar leidt een slapend bestaan. Het financieel ondersteunen van de ponnyfokdag in Ammerzoden is een van de weinige activiteiten die nog worden ontplooid. De huidige voorzitter is de heer J. van Selm, Kleinestraat 8 te Bruchem.
Het archief berustte nog in het kantoor aan de Oliestraat toen dat ca. 15 jaar geleden werd gesloopt. Daar dreigde al het aanwezige archief van de Commissie verloren te gaan. De heren M.J. Jansma en H.G. de Kort hebben ter elfder ure nog een aantal stukken weten te redden en ondergebracht in Bruchem ten huize van laatstgenoemde. Daar heeft de heer Jansma enige orde in het materiaal aangebracht. In 2002 zijn de stukken door de heer De Kort, met toestemming van de Commissie voor de Veeteelt in de Bommelerwaard, geschonken aan het Streekarchief Bommelerwaard.
De stukken zijn door het streekarchief nader geordend, beschreven, genummerd en materieel verzorgd (verpakt in zuurvrij materiaal en ontdaan van nietjes en ijzer). Met name zes ordners met tamelijk ongeordende correspondentie werden opnieuw geordend tot min of meer zaaksgewijze of onderwerpsgewijze mappen. Dubbele stukken, algemene documentatie en bijlagen bij de jaarrekeningen en kasboeken werden vernietigd.
In 2005 zijn enkele stukken toegevoegd betreffende Rundvee-fokvereniging Bommelerwaard, nummers 3219/225, 3219/226 en 3219/227, afkomstig uit de nalatenschap van J. Stuvers.
Het archief beslaat na bewerking 1,2 strekkende meter. Aan de openbaarheid zijn geen beperkingen gesteld.
J.J.A. Buylinckx, februrari 2002. S.E.M. van Doornmalen, augustus 2005.
laatste wijziging 24-08-2017
130 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 24-08-2017
130 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Datering:
1943 - 1990
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Omvang in meters:
1,25
Categorie:
laatste wijziging 24-08-2017
130 beschreven archiefstukken