Geldermalsen
Geldermalsen is een dorp in de gemeente West Betuwe
Herkomst naam
In een oorkonde van 12 augustus 850 komt “Uberan Malsna” (Boven malsen) voor. Dit is het tegenwoordige Buurmalsen. Dit veronderstelt het bestaan van een Nedermalsen en daarmee lijkt het dat de plaats in 850 bestond. Over de betekenis van ‘Malsen’ is geen eenduidige uitleg. Het zou een verbastering kunnen zijn van 'Mark', 'Marts' of 'Merse' kunnen zijn, wat grensland of grensstreek, maar ook moeras betekent. De ligging aan de Linge pleit wellicht voor de uitleg van grensstreek. Geldermalsen komen we in vroegere tijden onder meer tegen als Burchmalsen, ’s-Hertogenmalsen, Gelremalsen en Geldermalssum.
De uitleg van ‘Gelder’ en ‘Buur’ is wat eenvoudiger. Geldermalsen is het gedeelte van Malsen dat tot het grondgebied van de Hertog van Gelre behoorde en Buurmalsen is gedeelte van Malsen dat onderdeel was van het graafschap Buren.
Wat vermeldt het Aardrijkskundig Woordenboek van Van der Aa?
Pagina's Van der Aa
Gemeentelijke indeling
1811 - 2018 gemeente Geldermalsen
2019 - heden gemeente West Betuwe
Korte geschiedenis van Geldermalsen
Archeologisch onderzoek heeft vroege bewoningssporen uit de 10e en 11e eeuw aan het licht gebracht. In deze periode werd ook de burcht van Geldermalsen gebouwd, gelegen in de buurt van de huidige hervormde kerk aan de Kerkstraat. Deze burcht, mogelijk gesticht rond 1070, was een indrukwekkend bouwwerk met een tufstenen muur en een brede gracht.
Het Huis te Geldermalsen
Later verrees het Huis te Geldermalsen, ook bekend als Huis Ravestein. Dit kasteel, waarschijnlijk gebouwd in de eerste helft van de 13e eeuw, werd in 1718 een leen van Gelre. Een tekening uit circa 1750 toont een omgracht kasteel met een zaalgebouw in renaissancestijl.
Ontwikkeling in de 19e eeuw
In 1828 werd een deel van het kasteel afgebroken en vervangen door een nieuw herenhuis genaamd Groot-Ravensteijn. Dit gebouw werd uiteindelijk in 1916 gesloopt. In dezelfde periode, op 1 november 1868, kreeg Geldermalsen een treinstation, wat een belangrijke economische impuls gaf aan de regio, vooral voor de fruitteelt en fruitverwerkende industrie.
Bestuurlijke veranderingen
De gemeente Geldermalsen werd op 1 januari 1978 gevormd door samenvoeging van de voormalige gemeenten Beesd, Deil en Geldermalsen en een groot deel van Buurmalsen. Op 1 januari 2019 fuseerde Geldermalsen met Neerijnen en Lingewaal tot de nieuwe gemeente West Betuwe