Eck en Wiel

Eck en Wiel is een dorp in de gemeente Buren

Herkomst naam
De naam Eck is afgeleid van het Oudnederlandse woord "eki" en/of het Oudnoorse woord "ekja", wat "wagenspoor" betekent. Dit kan verwijzen naar een oude route over de oeverwallen langs de Rijn. De oudste vermelding van Eck dateert uit 953, in een 11e-eeuwse kopie-oorkonde. Er was een geslacht De Ecke, vermeld in de 12e tot 14e eeuw, en Van Eck vanaf de 16e eeuw tot heden.

Wiel is een buurtschap onder Eck en werd voor het eerst genoemd in 1349. De naam Wiel zou kunnen duiden op een oude dijkdoorbraak, wat resulteert in een diepe plas. 

Wat zegt het Aardrijkskundig woordenboek van Van der Aa over Eck en Wiel?

Gemeentelijke indeling
1811 - 1998 gemeente Maurik
1999 - heden gemeente Buren

Korte geschiedenis van Eck en Wiel
In 1288 verhief graaf Reinald I de buurtschappen tot een vrije heerlijkheid. Bartholt van Pantaleon werd benoemd tot eerste Heer van Eck en Wiel, met rechten zoals het halsrecht (ter dood veroordelen), molenrecht, jachtrecht en visrecht. De heerlijkheid bleef bestaan tot het einde van het Ancien Régime in 1795, waarna de meeste rechten werden afgeschaft. De heren van Eck hadden bestuurlijke en juridische macht binnen hun gebied. Galgen stonden langs de Wielseweg om lijfstraffen te voltrekken. Het tiendrecht leverde inkomsten op, net als rechten op jacht en visserij. Na de Franse periode verdwenen deze rechten grotendeels; alleen zakelijke rechten zoals jachtrecht bleven tijdelijk bestaan.

Via buurtschap De Ganzert loopt de bebouwing over in Ingen, terwijl een veerpont verbinding biedt met Amerongen aan de overkant van de Nederrijn. Archeologisch onderzoek heeft aangetoond dat er historische vondsten zijn gedaan langs onder andere de Kalverlandseweg in Eck en Wiel. Deze vondsten wijzen op vroegere bewoning en activiteit in het gebied.