J.O.I.N.T., de Spil en Neon: jongerencentra in Tiel
Bij het RAR ligt het archief van J.O.I.N.T. en de Tielse jongerencentra De Spil en Neon. Het archief geeft een mooi tijdsbeeld van de activiteiten van een jongerencentrum in de jaren ’70 en ’80. Er werd veel georganiseerd, actie gevoerd en het bandjescircuit was erg populair.
De jongerencentra vielen onder de Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Tiel. Het begon echter nog eerder met de oprichting van de Stichting J.O.I.N.T., organisator van het eerste popfestival in Tiel met bands als Black Sabbath, The Kinks en de Golden Earring. Met dit festvial wilde de stichting bewijzen dat Tiel rijp was voor een open jeugdcentrum voor de popjeugd.
Het festival was aan de Waalkade en begon om twee uur 's middags met wat gratis concerten, een ludieke markt met centrifugaal schilderen, pony rijden, suikerspinnen, boetieks, een kunstmarkt, een waarzegster en de Vara Drive-in Discotheek. Vanaf vijf uur begon het non-stop muziekfeest dat tot de volgende ochtend moest duren. Kaarten hiervoor kosten 15 gulden.
De belangstelling viel, ondanks de indrukwekkende line-up, wat tegen met ongeveer 1500 bezoekers (voornamelijk van buiten Tiel). Sommige popgroepen kwamen hun belofte niet na en er vielen gaten in het programma die werden opgevuld met films. Er waren ook wat onregelmatigheden waarbij de politie moest optreden (vernielingen, diefstal en brandstichting).
Van dit popfestival zijn twee keurig geordende dossiers bewaard gebleven met een heel pak, door de organisator onbetaalde, rekeningen. Hierin staat o.a. de mededeling van een hoteleigenaar dat ‘Op kamer 50, bezet geweest door de groep The Kinks is de vloerbedekking en de toilettafel verbrand door uitgetrapte sigarettenpeuken. Schade 250 gulden.’
Omdat J.O.I.N.T. in het vervolg geen subsidie meer kreeg, werd er op 29 november 1973 een nieuwe stichting opgericht: de Stichting Jeugd- en Jongerenwerk Tiel (S.J.J.T.). Het thuishonk werd vanaf 2 maart 1974 het open jongerencentrum De Spil. Het waren de jaren van samenlevingsopbouw en vormingswerk. Dat is in het archief terug te zien. Er waren vele werkgroepen en projecten, o.a. voor meiden, kinderen, buitenlandse jongeren, krakers, Freakfestival’81, Muziekkollektief Tiel en Ku(CH) (Kollektief uitkeringsgerechtigden).
Er waren ook veel optredens van bandjes en filmavonden. In het archief kun je zien wat de leden van bandjes zoals Doe Maar, Vitesse en het Goede Doel verdienden op een avond.
Midden jaren ’70 liep het aantal bezoekers flink terug; ook waren er veel discussies over het drugsgebruik em geluidsoverlast. De gemeenteraad besloot de subsidie aan De Spil te stoppen. In 1987 - 1988 startten er toch weer initiatieven om het jongerenwerk nieuw leven in te blazen. Dit resulteerde op 31 augustus 1988 in de opening van het nieuwe NEON-gebouw.
De - voornamelijk muzikale - activiteiten daar hebben zo’n 7 jaar geduurd. In 1995 werd NEON gesloten. Het gebouw werd later omgedoopt in ‘Twentietoe’.