Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 48

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 48
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
48
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
8
DE OLIJFTAK .
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
den haag , 30 Januari 1S71 .
Al weder een nieuwe Minister van Oorlog ! Twee in ééne maand : de Arnhemsche Courant roept uit : // Ie roi est mort , vive Ie roi !» Zij koesterde de gunstigste ver-wachtingen ( verwachtingen ) van den kolonel Booms , zij koestert de gunstigste verwachtingen van den kolonel Eugelvaart , en , vermits zij ons heden mededeelt , dat Nederland 9 of 10 kolonels der infanterie rijk is , zou zij vermoede-lijk ( vermoedelijk ) ook het volste vertrouwen gesteld hebben in iederen anderen kolonel , die zou zijn opgetreden . Zij erkent dit zelve . // Kolonel Engelvaart heeft , door zijne aanneming der portefeuille , bewezen een man van moed , van zede-lijken ( zede-lijken ) moed , te zijn .» En inderdaad — er behoort eenige nioed toe om eene portefeuille te aanvaarden , die voor zoo menig minister is gebleken te zwaar te zijn , die doornen van allerlei aard oplevert , die schier eene boven-mcnschelijke ( boven-mcnschelijke ) inspanning vereischt . Kolonel Engelvaart brengt eenige gunstige aanbevelingen mede . H'j was niet alleen // gouverneur der Koninklijke Militaire Aka-demie ( Aka-demie ) ,// maar als zoodanig bemind en geëerd : hij heeft zich steeds onderscheiden door handhaving van het gezag en door liefde voor de wolenschap . Maar zal hij daarom reeds zijn wat de heer Booms beloofde te zijn , // onze von Moltke ?//
En zal hij daarom het militaire vraagstuk tot eene oplossing brengen ? ...
Ik had liever gezien , dat de nieuwe Minister van oorlog niet noodig ware geweest , dat liet Ministerie van oorlog kon worden opgeruimd en voor een deel ingelijfd bij het Ministerie van Justitie , en voor een ander deel bij Koloniën . Dat zou eene verademing zijn voor ' t volk , eene bezuiniging voor de schatkist , eene opwekking van de openbare nijverheid , een dageraad van een betere toekomst . Maar gij weet , wat la Bruyère schrijft in zijne Caractères : // La guerre a pour elle 1'antiquité ; elle a été dans tous les siècies , on 1'a toujour s vue reniplir Ie monde de veuves et d'orphelins , épuiser les families d'héritiers , et faire périr les frères a une même bataille ?» Zoo is het en in dien geest sprak nog dezer dagen de Tijd . Maar zal het zoo altijd moeten blij v en ? ... D e T ij d zeide namelijk het volgende :
// De internationale vredes-verbonden , die sedert eenigen tijd ook in ons land ijverig leden zoeken te winnen , hebbeu een soortgelijke taak op de schouders genomen . De alge-meene ( alge-meene ) welvaart , welk stelsel men daarvoor ook uitdenkt , zal nooit een vasten bodem vinden , zoolang de verwoes-tende ( verwoestende ) plaag van den oorlog niet voor goed geweken is . De vredesbonden willen daarom beproeven of zij haar kunnen doen verdwijnen . Wij hopen , dat wij nooit iets ergers van hen zullen moeten getuigen , dan dat zij ondernemingen zijn van nationale en inter-nationale ( internationale ) tijdverkwisting . Iets beters kunnen zij niet worden . Wij zouden zoo niet spreken , wanneer wij hier te doen hadden met vereenigingen , welke wilden ondernemen om dezen of dien oorlog tusschen deze of die rijken te voorkomen of te doen eindigen . Dit zou haar altijd zeer bezwaarlijk , maar toch misschien , in sommige omstandigheden , mogelijk zijn . Doch de vredes -
bonden hebben een doel , dat veel verder ligt . Zij beoogen niet meer oi ' minder dan den oorlog , in alle omstandig-heden ( omstandigheden ) , bij alle volken en ten allen tijde onmogelijk te maken . Zij pogen een toestand uit te denken en voor te bereiden , waarin geenerlei oorzaken voor oorlog meer aanwezig zijn .
// Eenigen iiarer voortvarendste leden kostte het niet veel inspanning o:n zulk een toestand te ontdekken . Die schrandere heeren zijn namelijk , zooals men weet , tot de diepzinnige konkluzie gekomen , dat de oorlog eigen-lijk ( eigenlijk ) slechts ééne oorzaak heeft , te weten : de oorlogs-verklaring ( oorlogsverklaring ) . En , daar het de koningen zijn , aan wie alleen het regt toekomt , om zulke verklaringen af te geven , moest hun dat regt ontnomen worden . Dan zou de algemeene vrede gevestigd zijn ! Hoe grappig deze oplossing van het ontzaggelijk raadsel des oorlogs ook moge wezen , kunnen wij echter met zekerheid voor-spellen ( voorspellen ) , dat er nooit in de vredesbonden eene zal worden voorgeslagen , die ernstiger is dan deze . Immers het doel dezer vereenigingen ligt buiten haar magt . De oorlog is een feit , dat slechts voor een gedeelte van de menschen en voor een ander gedeelte van God afhangt . Esn verbond , dat middelen ging beramen , om de koorts , de kiespijn , de hoest , het koliek , kortom alle ziekten af te schaffen , zou evenveel regt van bestaan hebben als de internationale vredesbonden , en evenveel k;uis , om met zijn programma te slagen .»
De Tijd kan soms zeer vermakelijk en grappig zijn . Hoe ! zoovele wetenschappelijke geleerden , die zich niet nu , maar reeds sedert langer dan eene eeuw in alle landen vereenigden om een einde te maken aan den al verwoestenden krijg , zouden niets anders hebben beoogd dan ondernemingen in ' t leven te roepen // van nationale en internationale tijdverkwisting ?//
Waarop rusten dan toeh die « nationale en internationale vrede-verbonden ?// Op het beginsel van de onschend-baarheid ( onschendbaarheid ) van ' t menschelijk leven . Op het beginsel van de verderfelijkheid van staande legers in den Staat , die de Vorsten bederven en aan de volkeren hun beste krachten afpersen . Op het beginsel van den langzamen , maar zekeren vooruitgaug van het menschelijk geslacht en van de mensehelijke beschaving . Op het beginsel van de waarde des menschen , die nog iets anders , nog iets hooger is dan een werktuig in de hand van een ijdele of eerzuchtige regeering .
Moet ' t nu ook al // nationale en internationale tijd -, verkwisting // genoemd worden , wanneer de volkeren zelve willen arbeiden aan de bevordering van hun wezenlijk geluk P
Was het // nationale en internationale tijdverkwisting ,// toen Hendrik de Vierde , ook wel Hendrik van Navarre genoemd ( de T ij d zal wel eenigen eerbied hebben voor dezen vorst ) aan de vorsten van Europa het eerste voor-stel ( voorstel ) deed om niet langer de internationale twisten te doen beslissen door de wapenen , maar die beslissing over te laten aan gemeenschappelijke rechtbanken ? Zal de T ij d beweren , dat deze koning , toen hij dat voorstel deed , door slinksche bedoelingen werd geleid ?
Was het // nationale en internationale tijdverkwisting ,// toen de abt de Saint Pierre , het voorbeeld van koning Hendrik opvolgde ( de Tijd zal eerbied koesteren voor dien abt ) in 1733 te Rotterdam zijn boekje uitgaf , dat overvloeide van soortgelijke denkbeelden . Ook hoofd-bestanddeel ( hoofdbestanddeel ) van z ij n ontwerp was de vestiging van
één algemeen gerechtshof , bestaande uit de gezanten der onderscheiden volken , hetwelk over de internationale twisten en geschillen zou uitspraak doen , en daardoor een grens zou stellen aan het oorlogsgeweld onder de volken .
En is het nu // nationale en internationale tijdver-kwisting ( tijdver-kwisting ) ,» wanneer de openbare meening van alle haar ten dienste staande middelen gebruik maakt om dezen geesel der mensehheid te bestrijden , om het christendom eindelijk tot eene waarheid te verheften : // heb uw naasten lief , en doe uw naasten wel ,// om de burgerlijke maat-schappij ( maatschappij ) meer en meer te doen doordringen niet van de beginselen van deze of gene kerk , maar van dien algemeenen godsdienst , die alle menschen omvat , ver-broedert ( verbroedert ) , verbetert , en die een zedelijk leven , dat aan zijne bestemming beantwoordt , als het hoogste goed op aarde beschouwt .
Goed . De Bijbel behelst geen bepaald verbod van den oorlog , verklaart den oorlog niet volstrekt ongeoorloofd . Indien de Tijd aan de letter van de Heilige Schrift blijft hangen , is dit waar , maar wij vinden toch ergens in den Bijbel een tekst , die zegt : // Eere aan God in de hoogste he-melen ( hemelen ) . En vredeopaarde.enin de menschen een wel-behagen ( welbehagen ) !// Is ' t nu // nationale en internationale tijdver-kwLsting ( tijdver-kwLsting ) // allengs een toestand voor te bereiden , waardoor de vrede op aarde zich voor goed vestige ? Die taak is moeielijk te vervullen . De staat van altijddurenden vrede onder de volken der wereld zal moeten rusten op een Trap van ontwikkeling van zedelijkheid , welken zij nog verre zijn van te hebben bereikt . Maar is ' t daarom niet wenschclijk naar ' t betere te streven ? Moet men zich alleen met ' t onvolmaakte tevreden stellen ? Moet de staatkunde niet eenmaal de afspiegeling zijn der reinste zedekunde ?
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het