Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 376

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 376
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
376
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
8
DE OLIJFTAK .
" ""■■-" ' —■'■■' »—- -—■■■ ( - ) ■ ■ _ ' ■'■. '■ "" i ■■— il _■ ._. L5
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
den Haag , 13 November .
Het blijkt met iederen dag meer , van hoeveel belang het is dat de nijverheid te rade gaat met de leerstellingen en de ervaringen der wetenschap . De /' Wonderen der Wetenschap // van Eiguier is een werk , dat aan geen beschaafd man vreemd mag zijn . Niemand mag in den tegenwoordigen tijd , nu de locomotief zich door de meest onherbergzame streken een weg weet te banen en de telegraafdraad de oude en de nieuwe wereld aaneensluit , in onwetendheid verkeeren ten aanzien van de beginselen * der natuur , schei-en werktuigkunde . Door zich aan de wetenschap niet te storen , maar hardnekkig de oude sleur te volgen , kan de industrieel zeker zijn of door zijn buurman of door een vreemdeling te worden over-vleugeld ( overvleugeld ) . Noch op een roem , die van jaren dagteekent , noch op de uitgebreidheid van zijn bedrijf kan hij be-stendig ( bestendig ) teren : ééne belangrijke ontdekking der wetenschap , en het wordt hem onmogelijk , indien hij blijft stilstaan , de mededinging met zijn meer onderneinenden buurman vol te houden .
Ziedaar de moraal van eene belangrijke , echt populaire voordracht , welke vrijdag avond jl . in Diligentia door een klein , maar uitgelezen publiek werd bijgewoond . Het Haagsche Departement van de Nederlandsehe Maat-schappij ( Maatschappij ) ter bevordering van nijverheid had prof . Grothe uit Delft uitgenoodigd eene spreekbeurt te vervullen over een voor de nijverheid belangrijk onderwerp . Eene spreek-beurt ( spreekbeurt ) kon echter zijne voordracht niet genoemd worden : veeleer een cursus , een collegie . Prof . Grothe sprak zoo als hij tot zijne studenten pleegt te spreken : ongedwongen , vloeiend , boeiend , en over ' t algemeen zelfs zuiverder Hol-landsch ( Hol-landsch ) dan men van een geboren Duitscher zou verwachten . Maar meer nog dan de gemakkelijkheid en de aangenaam-heid ( aangenaamheid ) van zijn vorm , nu en dan door kwinkslagen afgewisseld , trof mij de helderheid en de orde zijner denkbeelden .
Hij wilde spreken : over de vervaardiging van het stroopapier . Laat ik trachten de lezers van de Olijftak eene vluchtige mededeeling van die rede te geven : eene herinnering reeds drie dagen oud en die dus als een flauwe weergalm van ' t gesprokene moet worden beschouwd . Na in eene korte inleiding gewezen te hebben op het groote belang van de toepassing der wetenschap op de nijverheid ( en daarbij als zijne over-tuiging ( overtuiging ) te hebben uitgesproken , dat in alle steden de middelbare scholen voor meisjes zullen komen , en dat er over eene eeuw in ons land zelfs scholen voor keuken-prinsessen ( keukenprinsessen ) zullen te vinden zijn ; want koken is ook eene vetenschap ), — kwam hij tot zijn onderwerp .
Papier — dit weet iedereen — wordt gemaakt uit lompen , vodden . Bewonderenswaardige natuur , die het niets altijd tot iets weet om te scheppen ! Maar de lompen zijn sterk aan ' t verminderen , of liever ' t papierverbruik neemt in alle landen zóó verbazend toe , dat de lompen-leveranciers ( lompenleveranciers ) met de papierfabriekanten geen gelijken tred kunnen houden . Natuurlijk gevolg daarvan is : stijging van de grondstof . En geene onbeduidende stijging ! Het kilo lompen , dat in Nederland 22 cent kost , wordt thans in Engeland en Amerika reeds met 50 cent betaald . Dit verschijnsel brengt teweeg , dat men moet rondzien naar andere grondstof voor papier . De praktijk verwacht uitkomst van de wetenschap . Waar de grondstof te vinden ? Een industrieel vroeg hem eens : zou er geen papier zijn te maken uit salade ? De wetenschap antwoordde onmiddellijk neen . Salade heeft bolvormige cellen , welke altijd door de zeef heen zullen glijden : voor grondstof blijft niets over . Zoo werden met meer dan 150 planten proeven genomen . Gunstiger uit-spraak ( uitspraak ) heeft de wetenschap geveld over de sparte of espartero ( Algiersch gras ), over het hout en over het stroo . Deze grondstoffen zijn niet geheel verwerpelijk . Doch sparte hebben wij niet in Nederland ; die grondstof vervalt dus . Hoe is het met het hout ? De Duitsche industrie maakt inderdaad papier van stof hout , maar dat is hout van het Harzgebergte , hout dat niet gemalen , maar afgeslepen wordt door den slijpsteen . Zulk stofhout
is in den handel gebracht , en de spreker liet er zijne toehoorders onderscheidene staaltjes van zien . Vooral het dennenhout laat zich daartoe bezigen . Maar het Nederlandsehe hout is daartoe over ' t algemeen onge-schikt ( ongeschikt ) . Van het hout heeft Nederland voor de papier-fabricatie ( papier-fabricatie ) weinig te verwachten ; het is geen bosehrijk land , het heeft meest eiken en beuken , die voor dit doel geen dienst kunnen i doen . Blijft dus over het stroo . Het stroo is werkelijk gebleken een goede grondstof voor papier te zijn , doch tot nog toe heeft men het in de fabrieken van ons land Leeuwarden , Kampen , Tiel en Renkum ( bij Wageningen ) niet verder gebracht dan het vervaardigen van het algemeen bekende stroopapier , dat broos en geel is en dat meest gebruikt wordt om voorwerpen van kleinen omvang te bewaren . Het is evenwel geen aangenaam papier , het rammelt , ratelt , en scheurt bij de minste krachtige aanraking ; toch heeft van dit stroopapier een groote uitvoer plaats naar Duitschland , waar het ook als pakpapier wordt gebruikt . Maar dit stroo is niet gebleekt en de kiezel-zelfstandigheden ( kiezel-zelfstandigheden ) zijn er niet uit verwijderd . In België echter bestaan twee fabrieken ; ééne grooteen ééne kleine , die ter verdere verwerking aan de papiermolens een uit stroo vervaardigde papierstof afleveren , daar men door het toepassen van scheikundige bewerkingen er in geslaagd niet is alleen de harde kiezelbestanddeelen van het stroo , maar ook de kleur weg te maken . Het stroo ondergaat er vier bewerkingen : het hakken , het koken , het malen en het bIe eken . Als het stroo gehakt wordt , dan bezit het nog al de harde zelfstandigheden , die het voor de papierfabrieatie eigenlijk ongeschikt maken . Van meer belang is het koken . Het in kleine deelen gespleten stroo wordt door middel van soda ofpotasch , waaruit met behulp van gebrande kalk het koolzuur wordt getrokken , van de kiezelbestanddeelen gezuiverd ,
Inderdaad , belangrijke vragen voor het nationaal gevoel
en het nationaal belang ! Vragen , die ik geneigd zou zijn bevestigend te beantwoorden , wanneer ik let op de uitgebreidheid , welke deze nijverheid in weinige jaren in België heeft verkregen en op de goedkoopte van de meeste grondstoffen , die bij ' t koken en malen worden vereiseht . Doch vóór men zulk eene nijverheidsonderneming op touw zet , zal men wel doen ook de mannen van de praktijk te raadplegen . Zij halen wel eenigermate de schouders op over de globale finanoieele berekeningen van den redenaar . Zij willen rekening maken met alle kansen . Om slechts één bezwaar te noemen , is ' t niet te vreezen , dat het stroo , voortdurend dienstbaar gemaakt aan de papier-industrie , zulk eene aanzienlijke rijzing zal ondergaan , dat binnen weinige jaren die grondstof niet meer te verkrijgen zal zijn ? En hoe , in tijden van oorlog , als al het stroo wordt opgekocht voor de paar-den ( paarden ) ? Thans reeds wordt het stroo in Overijssel tegen buitengewoon hooge prijzen ( van ƒ 36 tot ƒ 38 per 1000 kilo's ) opgekocht . Sedert tien jaren is het stroo alzoo reeds ƒ 20 per 1000 kilo's gestegen . De zaak verdient dus rijpelijk , van alle zijden , te worden overwogen .
G .
ADVERTENTIEN .
DE NEDERLANDSCHE
RESILEITIE-ALIAIAK .
4 ^ e Jaargang . — 1873.Prijs f 4 —. ' sHa,g-e ( sHa,g-e ) , ALOM
GEBR . BELINFANTE . I verkrijgbaar .
Geïllustreerde Dames — Mode Journalen .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het