Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 282

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 282
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
282
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
' 2
DE O L IJ F T A K .
der Gironde als de binnenplaats der Con-ciergerie ( Con-ciergerie ) .
Men zou evenwel Mevrouw Roland on-volledig ( onvolledig ) kennen , indien ik ' t stilzwijgen bewaarde over die fiere en kiesche liefde , waarvan haar laatste levensdagen vol waren . Nederlandsche vrouwen ! ergere u deze uitdrukking niet . Gij hebt volkomen gelijk , als ge zegt : « Zonder liefde mag geen meisje vrouw worden .» Maar dan blijft ook voor de vrouw , die op haar trouwdag dezen stelre-gel ( stelregel ) niet huldigde , het huwelijksleven des-niettemin ( desniettemin ) een onafwijsbare , heilige plicht ; liefde zelve laat zich toch niet dwingen , " t Was verkeerd , dat Mevrouw Roland , alleen uit achting , trouwde , maar dat juist liet de mogelijkheid open , dat'ze al de kieschheid en teerheid eener eerste liefde gevoelen kon . En zeker nooit heeft een vrouwenhart zich meer volkomen geopenbaard ; nooit sloeg in een hoog-gestemd gemoed vrouwenliefde zoeter en krachtiger toonen aan , dan in de ziel van Mevrouw Roland . Ook kon zij vrijmoediger zijn dan eenig ander ; was zij niet tegen zich zelve beveiligd door de muren der gevangenis en de nadering des doods ? Wel twintig plaatsen voor éen lig-gen ( liggen ) hier voor ' t grijpen ; toch ken ik er geen , waarin zoo krachtig als in de volgende , getuigenis wordt afgelegd der hartstoch-telijke ( hartstochtelijke ) liefde eener vrouw , die waant , dat ze nog deugdzaam is ; die ' t werkelijk is , misschien , maar dan toch , met de ver-voering ( vervoering ) en de slimme verontschuldigingen eener verboden teederheid .
« De booswichten wanen , dat ze mij door « hun boeien , verdooven en verbrijzelen
« kunnen ! Hoe dom ! Alsof ' t mij schelen
« kan , waar ik woon ! Mijn harten mijn « verbeelding ' kunnen ze immers niet achter « slot brengen of in boeien slaan ? en juist « de eenzaamheid van mijn cel vergunt me « in mijn gedachten me geheel aan u te wij-« den ( wijden ) ! Mijn liefde houdt me gezelschapen
« de gedachte aan u is mijn bezigheid !
« Zou ik sterven moeten ? Wat nood ? Ik « ken nu toch van het leven , het beste en
«' t zoetste en een langer bestaan zou
« waarschijnlijk een ander offer van mij
« eischen ! Neen , ik heb den beul niet
« ingeroepen ; maar hem evenmin ontvlucht . « Ik heb niet willen uitrekenen of hun woede « zich ook naar mij zou uitstrekken ; ik « dacht alleen , komt het daartoe , dan zal ik « door mijn verklaringen , door mijn stand-« vastigheid ( standvastigheid ) en mijn moed X ( Roland ) van
« dienst kunnen zijn ! O , ik vond het
« heerlijk , om aan mijn opoffering voor hem ,« het recht te ontleenen , in mijn stervens-« uur ( stervensuur ) ten minste geheel alleen de uwe te zijn.«Of , als ik mijn huwlijksgelofte zóo gestand«doe , dat ik ter wille van mijn man sterven«ga , heb ik dan ' t recht met , om mijn«laatsten ademtocht te wijden aan u ?»
Zóo , door dien liefdekreet werd Ruzotonsterfelijk . Hoe zonderling gaat het in dewereld toe ! Al zijn vermogens , zijn talen-ten ( talenten ) , zijn leven had Ruzot over gehad voorde zaak zijner partij — en toch begonmen hem reeds te vergeten en van diennaam zou eerlang geen heugenis meerzijn ,... . maar daar springt hij eensklaps in't oog op een vergeten blad papier , waarop't licht der geschiedenis valt , en van nuvoortaan is de naam liuzot verbonden aande dichterlijke onsterfelijkheid eener blad-zijde ( bladzijde ) , waarover de warme adem ging eener vrouw , die al haai-liefde , die heel haar zieldaarop uitgegoten ! il !
En deze laatste trek maakt de tegen-stelling ( tegenstelling ) volkomen lusschen Mevrouw Du Delfand en Mevrouw Roland
De eene heeft nooit iets anders gekend dan vluchtige aandoeningen , noch aan iets anders toegegeven dan aan den zinnelijken luim van een oogenblik ; geen hart kon , meer dan't hare . gesloten zijn voor den diepen , ede -
len hartstocht der liefde . In haar leven heeft zij uitgedrukt wat ei ' lag in de denkbeel-denen ( denkbeeldenen ) zeden der maatschappij harer dagen : afkeer van elke ernstige , standvastige gene-genheid ( genegenheid ) ; een zonderlinge onmacht om waar-achtig ( waarachtig ) lief te hebben , samengaande met een dorst naar zingenot , die zich over iedere schroomvalligheid en over elk vooroordeel brutaal heenzette !
Mevrouw Roland , daarentegen , behoort tot die maatschappij , die les neemt bij Rousseau en haar modellen kiest , tot zelfs uit de romans van Richardson ; met eere opent zij de rij der gehuwde vrouwen , die deugdzaam blijven , maar voor een anderen man hartstocht voelen ; lijdende door dien tweestrijd en daarin toch ge-noegen ( genoegen ) scheppend met een soort van bittere vreugd ; door instinkt reeds sterk in ' t redeneeren over een opvatting , die eerst door latere denkei s tot een stelsel wordt uitgewerkt ; deze op atting namelijk , dat de vrouw , die nimmer haren man ontrouw wordt , door dit offer aan den wel vrijwillig , maar daarom niet uit liefde aanvaarden plicht , het recht verkrijgt om al de overige krachten harer lieftalligheid en de uitne-mende ( uitnemende ) gaven hares geestes toe te wijden aan ' t levensgeluk van den minnaar , dien zij lief heeft .
Verklaar vrij , dat die theorie spitsvon-dig ( spitsvondig ) is , gevaarlijk , onhoudbaar zelfs , omdat een teerheid , wier natuurlijke , dus diepste eisch nimmer bevrediging vindt , niet stand houdt op den duur ; maar erken tevens , erken met blijdschap , dat we hier niet langer te doen hebben met die 18e eeuw , die gru-welijk ( gruwelijk ) losbandig was , met zeer fijne manie-ren ( manieren ) , maar met een ijskoud hart . Zegt , is erop den weg van der menschheids zedelij ken vooruitgang niet een belangrij ke s tap gedaan , als men , na de grofste bespotting der huwe-lijkstrouw ( huwelijkstrouw ) , daarmee voor ' t eerst , daarmee in ernst rekening begint te houden tegen den hartstocht in , en alleen aan't zelfver-loochenend ( zelfver-loochenend ) offer van zuiver natuurlijke wen-schen ( wen-schen ) op ' t altaar van maatschappelijk be-lang ( belang ) en persoonlijk eergevoel , ' t recht wil ontleenen om ten deele althans zichzelf te zijn ? Zegt , als we Mevrouw Du Delfand , de gehuwde vrouw , die zich aan velen gaf en aan niet éen van deze uit waarachtige be-hoefte ( behoefte ) der liefde , als we deze dame verge-lijken ( vergelijken ) met Mevrouw Roland , de gehuwde vrouw , maar die slechts uit de gedachte : « ik sterf om mijn man te redden » den moed greep om met veege lippen den naam te fluisteren van Ruzot : is daar geen voor-uitgang ( vooruitgang ) ? Zegt , als we den aangehaalden brief van Mevrouw Roland , geschreven eenige uren vóór ze , met afgeknipte haren op de noodlottige kar ging zitten , en langsaam naar ' t schavot reed , waar de scherpe valbijl haar wachtte , als we dat « minnebriefje » vergelijken met het zeggen vanden koningderwellustelingen , « Z M.Lo-dewijk ( M.Lo-dewijk ) den 15 e , den welbeminde »: « je me damne a froid » d . w . z . « zonder er plezier van te hebben haal ik me ' de eeuwige verdoe-menis ( verdoemenis ) over ' t hoofd ! »
In de korte spanne van Mevrouw Rolands leven knopt dat Romaneske , dat in de Hl-eeuw ( Hl-eeuw ) ,
: een volgend geslacht zich ontplooien zal . We staan dus hier aan de bron eener volkomen omwenteling in de zeden , die hand aan hand ging met de veranderingen , welke reeds plaats grepen in de denkbeelden en de maatschappelijke en staatkundige levens -
: vormen . Aan ' 1 beginsel dier groote omwen-teling ( omwenteling ) , aan dien onloochenbaren vooruitgang op zedelijk gebied , is , tot haar blijvende eer , voor immer de naam verbonden van Me-vrouw ( Mevrouw ) Holand .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het