Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 228

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 228
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
228
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
4
DE OLIJFTAK .
letterlijk opvatten ; men ziet buitendien uit Gerstacker's bijdrage zelve , dat geestverschijningen op Java thans zeer aan ' t verminderen zijn . — Red .)
vJD^^i ^*^;*?
eene oude Sundaneesche bewoond werd en achter de woning van den assistent-resident te Bandong lag . De assistent-resident heette Nagel . Met dezen en den regent van Bandong ( den inlandsehen Vorst ) werd afgesproken , dat men de zaak dadelijk onderzoeken zou . De inlandsche militie werd meegenomen en't huis , evenals te Sumadang , zelfs van binnen bezet , ' t Had , gelijk al deze woningen van inlanders , maar één woonvertrek . De oude vrouw trok voorop , onmiddellijk achter haar de resident Ament , daarna de assistent-residenten deregent met zijn gevolg ; maar één smal pad voerde naar ' t huis .
Zoodra de oude den drempel der woning betrad , werd zij als door een onzichtbare hand bij de voeten gegrepen en eenige schreden verder voortgesleept , terwijl zij luid om hulp riep .
' t Huis was , zooals gezegd is , geheel omsingeld ; de kamer , gelijk in al de kleine bamboeswoningen , zonder plafond en open tot het dak , en daaronder het uitgespannen linnen . De inspecteur Ament trad eerst binnen , doch had nauwelijks den voet over den drempel gezet , toen hem met volle kracht eene hand vol grof zand tegen de borst geworpen werd .
De heer Ament , een man van zeer onver-schrokken ( onverschrokken ) aard , die thans nog te Batavia woont , verzekerde later , dat hij nooit van zijn leven den lust gevoeld had , de proef nogmaals te nemen . Voor ' t overige voerden ook hier de zeer nauw-keurige ( nauwkeurige ) nasporingen tot geen de minste uitkomst .
In de laatste vijf-en-twintig jaren is de Gen-daroea ( Gendaroea ) zeldzamer geworden , ja heeft bijkans geheel opgehouden , of wordt misschien door de inlanders geheim gehouden , ten einde deswege niet te worden bespot .
Voor twaalf jaren viel echter weder iets der-gelijks ( dergelijks ) en ook weder te Bandong voor , en de toenmalige assistent-resident ( assistentresident ) Visscher van Gaas-beek ( Gaasbeek ) begaf zichoogenblikkelijk in ' thuis,doch men vernam van de verschijning niets meer .
Met de meer onbevangen en reeds eeuiger-raate ( eeuigerraate ) beschaafde regenten en hoofden des lauds kan men veilig over deze raadselachtige ver-schijning ( verschijning ) spreken . Zij loochenen daarbij niet , dat zij aan de werkelijkheid daarvan zeker gelooven , doch stemmen tevens toe dat zij niet in staat zijn die te verklaren . De wezenlijk zeer beschaafde regent van Tjamis betuigde zelfs : </ Ik neem aan , dat er geslachten zijn , waarin de geheimzinnige macht om zich onzichtbaar te maken , erfelijk is en dat ten gevolge van het uitsterven dezer familiën de verschijning thans minder voor-komt ( voorkomt ) dan vroeger ."
Zoover het bericht , dat van vertrouwbare lieden afkomstig is , nopens wie men geen twijfel koesteren kan of zij hebben datgene , wat ze ver-haalden ( verhaalden ) , gezien en ondervonden .
Belangwekkend blijft het altijd , en in hoe verre daarbij aan zelfbedrog der betrokken personen te denken valt , moet ik aan het oordeel van den lezer overlaten ." ( 1 )
( Wij meenden ons te [ moeten beijveren deze bijdrage van den begaafden en ook bij ons geliefden schrijver bij vertaling in dit tijdschrift op te nemen . Wellicht zijn eenige van de daarin genoemde , of andere met Nederl . Indië bekende personen hier te lande , in staat de zaak toe te lichten . Het geheele verhaal dier spook-verschijnselen ( spookverschijnselen ) heeft op ons den indruk gemaakt , dat men hier te denken hebbe aan vulkanische werkingen , op Java en de andere eilanden van den Archipel van zoo geduchten aard . Mannen als Junghuhn en Melvill
( 1 ) " Bovenstaand opmerkelijk artikel van Gekstücker , zegt de Uartenlauüe in haar jongtverschenen nummer , — waaruit wij dit ontleenen , — wordt te eerder door ons afgedrukt , daar wij den grooten kring der lezers van ons blad de gelegenheid wilden bieden , hunne ondervinding tot opheldering van soortgelijke , schijnbaar geheimzinnige voorvallen te doen kennen . Wij herinneren daarbij aan eene gebeurtenis te Zittau , die vóór eenige jaren in de pers druk besproken werd en waarbij de zoo behendig gedane steenworpen ook eene hoofdrol speelden ."
van Carnbee , die de vuurbergen in O.-Indië tot het onderwerp van hunne bijzondere studiën hebben gemaakt , geven de bijzonderheden op hoe verbazend , onbegrijpelijk ver steenen en asoh van de talrijke vuurbergen bij uit-barstingen ( uitbarstingen ) worden heengeworpen , en hoe ver de schud-dingen ( schuddingen ) van den grond zich daarbij doen gevoelen .
Het altijd lood/echt vallen van de steenen in opgemeld verhaal , de aard - en zand worpen , de bewegingen van legerstede en andere voorwerpen — wijzen o.i . allen op zoodanige werkingen .
Nu zal men zeggen , alle vermelde bijzonderheden kunnen daardoor niet worden verklaard ; dit geven wij toe , doch men brenge hierbij veel op rekening van de ver-grooting ( vergrooting ) der voorvallen door het gerucht en bovenal op het verregaande bijgeloof , dat in den Archipel nog onder alle standen heerscht . Men gelooft daar vast aan spoken , geest-verschijningen ( geestverschijningen ) , een mengsel van de oud-Indische en de Arabische wereld , met al hare legenden en opgesierde vertellingen , als die van den Duizend en éen Nacht . Betooverde boomen , bronnen , dieren en menschen , hooger bezielde personen , die met hoogere sferen betrek-king ( betrekking ) hebben , behooren daarin thuis . Heeft men niet nog
->"
— ZEEMANSHUIS TE LIVERPOOL . —
dezer dagen van een wonderman in de Indische dag-bladen ( dagbladen ) gelezen , die een geheele streek in rep en roer bracht en die door de bevolking als onkwetsbaar werd beschouwd , totdat hij doodgeschoten werd en een der wedono's zich nog niet overtuigd hield , of hij weldood was , en of hij niet te een of ander maal terugkeeren zou . Heeft niet nog onlangs in de Nederl . akademie van wetenschappen de heer Matthes , van Macassar , eene mededeeling gedaan over de bissoe's , eene soort van priesters en priesteressen onder de Boegineezen ( op Zuid-Celebes ( Zuid-Celebes ) ) , " heilige of geestelijke personen ook onder de zoogenaamde volgers van den Islam bij de Boegineezen en Alfoeren , die van tijd tot tijd , door hoogeren geest bezield , tegen ongeval , ziekte en de werking van booze geesten bescherming en hunne vereerders alle geluk en genot bezorgen ."
Men heeft juist niet naar Indie te gaan , om de verschijnselen en werkingen van licht - en bijgeloovige voorstellingen te vernemen . Men denkeaandenzoogenaam-den ( denkeaandenzoogenaam-den ) " bloedregen " van vroeger tijden , aan den invloed van electriciteit , aan de volkssprookjes omtrent kometen , poollicht enz ., nog zelfs in onze dagen in het beschaafde Europa , en men zal de Indisch spooklegenden niet al te
Het Zeemanshuis te Liverpool .
( Met eene gravure .)
Onder de schoonste en bedrijvigste havensteden van
Engeland bekleedt Liverpool eene eerste plaats . Oudtijds
werd die stad Lyrpul geheeten . Tijdens de verovering van
Engeland door Willem van Normandië werden de wateren
van de Mersey slechts zelden bezocht ; reeds onder Hendrik
II ( in 1173 ) bekwam de stad een charter . In het begin
der 13 e eeuw telde Liverpool nog slechts 186 huizen en
omstreeks 800 inwoners ; vijftig jaren later , toen Eduard III
zich tegen Erankrijk wapende , kon het kleine
Lyrpul hem met niet meer dan een schuit met
zes man bijstaan !
Het kwam eerst langzaam op , en men kon zeggen dat , evenals Londen door den grooten brand in de 17 e eeuw grootelijks verbeterd werd wat aanleg en bouw betreft , Liverpool dit tijdens Elisabeth ondervond door een aller-hevigsten ( aller-hevigsten ) storm , ten gevolge waarvan vlek en haven werden verbeterd en uitgebreid . Nu kwam Liverpool tot meerderen bloei ; inzonderheid sedert Cromwell's dagen wies zijn handel met Ierland aan . In het begin der 17 e eeuw telde de stad evenwel nog maar 6000 inwoners , en 84 schepen met 900 matrozen behoorden daar thuis . Na 1709 wies deze handelsstad zoo zeer aan , dat het reeds de derde plaats in de rangorde van de EngelscflH IÜIVWN VW-vulde ( VW-vulde ) , wat de tolinkomsten betrof : alleen Londen en Bristol streefden Li verpool te bo-ven ( boven ) . Nieuwe dokken werden aangelegd en , van de regeering van George III af , nam die havenstad de verbazend snelle vlucht , welke haar Londen zelfs op zijde doet streven . De-handel ( De-handel ) op Afrika en de West-Indiën , daarna die op Amerika en Australië , waren de krach-tigste ( krachtigste ) hefboomen voor den ontzaglijken bloei , welke thans het deel van die wereldberoemde havenplaats geworden is . Liverpool heeft die grootheid te danken zoowel aan den onderne-mingsgeest ( ondernemingsgeest ) en de kapitalen zijner kooplieden , als aan de schoone ligging zijner haven ; zij is de stapelplaats van de katoenfabrieken van Man-chester ( Manchester ) , van Lancashire , van Yorkshire , Cheshire enz . , en zelfs de meer oostelijk gelegen fabrieksteden gaven er de voorkeur aan , hare voortbrengselen naar Liverpool te vervoeren , liever dan ze in hare eigene havens te verschepen . De heer Baines zegt dan ook , in zijn uitmuntend werk over Liverpool , " dat het den buitenlandsehen handel van alle omliggende districten samentrekt : districten die niet alleen uitgestrekt van omvang zijn , maar boven alle anderen overvloed hebben
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer