Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 143

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 143
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
143
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
ü E O L IJ F T A K .
7
aiNNENLANDSCH OVERZICHT .
DEN HAAG , 24 April 1871 .
De beraadslagingen over de Staatsbegroot ing voor 1871 nemen heden een aanvang . Men mag verwachten , dat de meeste punten , welke bij het voorloopig onderzoek in de afdeelingen te sprake zijn gekomen , ook bij het openbaar debat zullen worden behandeld . Er is,behalve het . Pinksterfeest , geen enkele mijlpaal , die de werkzaam-heid ( werkzaamheid ) der Tweede Kamer behoeft te begrenzen . Onder de punten , welke wij vermoeden dat ook in ' t openbaar zullen worden bediscussieerd , behoort de quaestic van art . 56 der Grondwet , welke in dit blad nog niet werd aangevoerd : de groote vraag , of den Koning het recht moet verblijven oorlog te verklaren . Enkele leden in eene der afdee-lingen ( afdeelingen ) hadden den wensch van eene herziening van de artikelen 56 en 57 der grondwet in overweging gegeven . Zij wezen daarbij op de gebeurtenissen der laatste maanden , die zouden geleerd hebben welke noodlottige gevolgen dit onbeperkte recht van het Hoofd van den staat kon na zich slepen . // Wanneer " — beweren zij — // eene oorlogsverklaring niet anders dan in gemeen overleg der Staten-Generaal kon worden gedaan , zouden de kansen , dat ooit tot zulk een noodlottigen stap zou worden over-gegaan ( overgegaan ) , aanmerkelijk verminderen ." Andere leden spraken die bewering tegen . Het recht tot oorlogsver-klaring ( oorlogsverklaring ) wordt hier te lande door de ministerieele verant-woordelijkheid ( verantwoordelijkheid ) en door de bij art . 56 der grondwet voor-geschreven ( voorgeschreven ) verplichting tot onmiddellijke kennisgeving aan de beide kamers der Staten-Generaal genoegzaam getemperd . // Dat immer eenig Nederlandsen . Vorst ons klein land in een aanvallenden oorlog zou willen wikkelen , mag wel als hoogst onwaarschijnlijk beschouwd worden .// En dan volgden enkele andere der bekende gronden : // Zoo men in algemeenen zin waarborgen tegen den oorlog wil , zoeke men die elders dan in staatsin-stellingen ( <i
// De Regeering vindt evenmin eenige reden .// Dat is wel wat heel kras gezegd ! Indien zij zich had be-paald ( bepaald ) tot de verklaring , dat de bepaling liever zóó niet in de grondwet , had moeten voorkomen maar thans , nu zij er er eenmaal in gevonden wordt , in ons land on-schadelijk ( onschadelijk ) is te achten , dan zou men in dit antwoord hebben kunnen berusten . Thans schijnt ' t antwoord niet geheel vrij van eenzijdigheid .
Er zijn er , die aan de wijziging van art 56 der Grond-wet ( Grondwet ) te veel , maar er zijn er , die daaraan ook te weinig hechten .
Voor een debating-club kan geen quaestie uitge-zochter ( uitgezochter ) worden geacht dan die van de wijziging van art . 56 der grondwet , in dien zin , dat den Koning het onbeperkte recht van oorlogsverklaring worde ontnomen . Het is eene alleraangenaamste vraag voor een dispuut . Er valt evenveel vóór als tegen te redeneeren . Men is er nooit over uitgepraat .
De tegenstanders der wijziging kunnen aldus redeneeren : De bepaling bestaat reeds sedert 1814 in onze opvolgende Grondwetten . Zij heeft nooit tot eenige ongelegenheid aanleiding gegeven . Een vorst van het
Huis van Oranje zal van de hem verleende bevoegdheid geen misbruik maken om , uit militaire gezindheid , het , Nederlandsehe volk in een aanvallenden oorlog te wik-kelen ( wikkelen ) . Waarom te veranderen hetgeen nooit tot eenige botsing heeft geleid ? Bovendien zijn wij gelukkig in ' t bezit van eene oonstitutioneele monarchie . De Koning kan niet handelen zonder zijne verantwoordelijke ministers ; en een oorlogszuchtig Koning zou in Nederland geenc verantwoordelijke ministers vinden , die met hem zouden medegaan . De Volksvertegenwoordiging heeft de koorden der beurs in handen . En bovendien , zoo de Koning oorlog wil maken , dan kan hij ' t toch doen , buiten de ministers , buiten de kamers om , want de Koning heeft , het opperbestuur der buitenlandsche betrekkingen .
De diplomatie kan ons uit eigen beweging of op hooger order in zulke verwikkelingen brengen meteene buitenland-sehe ( buitenlandsehe ) mogendheid , dat de eer van ons land vordert oorlog te voeren . Zij , die dus aandringen op wijziging van art . 56 der Grondwet , behooren consequent evenzeer de wijziging van art . 55 te vragen . Het kwaad zit niet in het recht des Konings , maar in de onverantwoordelijkheid der diplo-matie ( diplomatie ) , die niet altijd peinst op oplossing van moeielijk-heden ( moeielijkheden ) , maar er dikwijls op bedacht is , die te scheppen . Eindelijk , wanneer het recht werd overgedragen aan de Volksvertegenwoordiging , bestaan er dan meer waarborgen , dat geen oorlog worde verklaard dan na rijp beraad en bedaard overleg ? Kunnen partij-groepeeringen in het Parlement niet even onbesuisd handelen als een onver-standig ( onverstandig ) , heerschzuchtig souverein ?
Maar hoe spreken nu wederom de voorstanders ? Tot het wezen der oonstitutioneele monarchie behoort , dat de Koning de wetgevende rechten deelt met de Volks-vertegenwoordiging ( Volksvertegenwoordiging ) . Voor de geringste berooving van eigendom ten algemeene nutte ; voor iedere toekenning van het recht van Nederlanderschap wordt de medewer-king ( medewerking ) der wetgevende macht vereischt . Over geen honderd guldens in ' s lands ^ administratie mag de Koning zonder die medewerking beschikken . De Koning mag ambtenaren benoemen , zoo velen als hij wil , maar wanneer de Kamer de tractementen weigert , dan kunnen die ambtenaren niet in dienst treden . Daar alzoo , waar ' t geldt eerbiediging van eigendomsrecht , toekenning van staatsburgerlijke rechten , moet de Wetgevende Macht hare toestemming verleenen . Waarom dan alleen niet , waar ' t geldt over het leven en het bezit der ingezetenen te beslissen , het geluk van het familie-leven te verwoesten , den arbeid te belemmeren , de nijverheid te schorsen ? Alle belastingen , in geld bestaande , moeten door de Staten-Generaal worden toegestaan : waarom dan alléén niet de bloed - belasting ? Wat beteekent de verantwoor-delijkheid ( verantwoordelijkheid ) van ministers , als de Koning zijne hoftrawanten tot ministers aanstelt en bepaaldelijk den oorlog wil ? Wat beteekent de medewerking der Staten-Generaal , wanneer zij tegenover een voldongen feit zijn geplaatst ? Het is ook niet de vraag , of sedert eene halve eeuw geen gevaar is ontstaan , maar het is de vraag , of gevaar kan ontstaan . Ook vorsten kunnen zich door een verkeerden indruk laten medesiepen . En ' t moge dan al zijn , dat de bepaling bestaat sedert de grondwet van 1814 , alle vroegere staatsregelingen , ook die onder koning Lodewijk , kenden het reeht van beslissing omtrent oorlog wel degelijk aan ' s lands vergadering toe .
Ziehier vluchtig ' t tegen en ' t vóór aangewezen . Vraagt men mij , hoe hier nu ; te beslissen ? Ik zou liefst zeggen : in het geheel geen oorlog . De grondwet moest , kon ' t zijn , bepalen dat Nederland in Europa alléén een ver-dedigenden ( verdedigenden ) oorlog mag voeren . Dan zou de teedere en kiesche vraag van zelve hare beteekenis verliezen . Maar de toestand , waarnaar de vrede-bonden streven , is nog niet bereikt . Wat moeten wij dan inmiddels doen ? Onze grondwet in aller ijl herzien om eene bepaling op te heffen , welke ge ene ongelegenheid deed ontstaan ? Aan de vorsten uit het Huis van Oranje een blijk van wantrouwen geven , om een proef te nemen met eene andere bepaling , welke ons kan overleveren aan woelige partijen in de Volks-vertegenwoordiging ( Volksvertegenwoordiging ) ? Was eene grondwetsherziening aan de orde , het was een ander geval . Wie zou ook hier niet gaarne een // evenwicht van machten //, den hoek-steen ( hoeksteen ) onzer oonstitutioneele staatsinrichting aannemen ?
Niet uit een democratisch , maar uiteen constitu-tioneel ( constitutioneel ) oogpunt schijnt het werkelijk natuurlijker en redelijker dat , waar ' t eene zaak geldt , meer daneenige andere de algemeene belangen van ' t volk rakende , de Vertegenwoordiging vooraf worde gehoord ; hetgeen te minder praotisch bezwaar oplevert , omdat zij niet , even als in andere landen , slechts op bepaalde tijden des jaars vergadert , ' t Is eene valsche voorstelling , te meenen dat ' t hier geldt een democratisch , revolutionair streven . ' t Geldt alléén de vraag : is in 1848 ook omtrent dit punt , ' t constitutioneel besrinsel tot zijn volkomen eisch gekomen ? Ik geloof het niet , maar dan t rachte men dit punt te wijzigen , als de gansche Grondwet wordt her-zien ( herzien ) . Inderdaad , ten aanzien van d i t punt schijnt wezen-lijk ( wezenlijk ) zulk een dringende spoed niet te bestaan .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het