Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 104

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 104
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
104
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
8 DE OLIJFTAK .
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
DEH haag , 20 Maart 1871 .
Onze nieuwe Minister van Koloniën , de heer van Bosse , heeft in de afgeloopen week eene schoone over-winning ( overwinning ) behaald ; zijn voorstel betrekkelijk de hervorming van het Preanger-stelsel is niet - 11 tegen 31 stemmen aangenomen . Men weet , dat de Kamer reeds eenige maanden geleden met 31 tegen 31 stemmen hetzelfde besluit had genomen en dat de voorbarige afkondiging van dat besluit in Indië door den Gouv.-Gen . Mijer , uit misverstand voortgesproten , vóór de Staten-Generaal eene beslissing hadden genomen , de oorzaak is geweest van de staatkundige en koloniale verwarring der laatste maanden .
De verwarring heeft opgehouden . Het stelsel van de vorige ltegcering , door de tegenwoordige gehandhaafd , heeft de goedkeuring van de Tweede Kamer der Staden-Generaal ( Staden-Generaal ) verworven en zal vermoedelijk spoedig door de Eerste Kamer worden aangenomen .
De hervorming van het Preanger-stelsel werd geboden door redenen van staatsbelang , zedelijkheid en rechtvaardigheid . Zij strekt immers om een einde te maken in die gewesten aan het rechtstreeksch be-stuur ( bestuur ) der inlandsche bevolking door hare hoofden en priesters , en om de souvereiniteit , welke alleen in die gewesten nog verbleven was bij de inlandsche hoofden en geestelijken , die met elkander samenspanden om de bevolking te onderdrukken , even als vroeger geschied is in de andere gewesten van Java , over 1e brengen bij het Nederlandsche opperbestuur .
Er werden tegen die hervorming gewichtige bezwaren aangevoerd . Zouden de hoofden wel tevreden zijn met hel verlies hunner souvercinitcitsrecliten , waarvan zij als vergoeding niets dan eene verhooging hunner bezoldiging zouden erlangen ? Al waren er eenige hoofden , die op zoodanige wijze tot een beteren toestand geraakten , zijn Oostersche vorsten niet meer gehecht aan eer dan aan i geld ? En hoc zou ' t met de priesters gaan ? Het krioelt I . in de Preanger van priesters van hoogere en lagere orde . V . Zouden zij niet in opstand geraken , wanneer zij van hun ' middel van inkomst of liever van hun middel van af-persing ( afpersing ) werden beroofd ? Eindelijk — zooals met iedere hervorming het geval is — waarom die hervor-ming ( hervorming ) ? De Preanger zijn niet ongelukkig , het volk is tevreden , het gewest welvarend . En , zooals het ook altijd gaat met dit argument . men constateert wel de welvaart , maar onderzoekt niet of die welvaart is ont-staan ( ontstaan ) door of ondanks het stelsel . Dit laatste is het geval . De welvaart in de Preanger is te danken aan de bijzondere vruchtbaarheid der bergstreek en aan het niet gebruiken van den geestdoovenden opium .
De hoofden , hoogere en lagere , waren met dp hervor-ming ( hervorming ) iDgenomen . Dit was gebleken uit een proces-verbaal eener bijeenkomst die in 1869 te Bandong werd gehouden , onder de leiding van den Commissaris voor het Preanger-onderzoek ( Preanger-onderzoek ) , het lid van den Raad van Indië , den lieer van Rees . Daaruit bleek , dat op één na , alle regenten en kleinere hoofden hunne toestemming hadden verleend . Natuurlijk beweerden nu de tegenslanders van den maat-regel ( maatregel ) , dat die toestemming niet vrij was geweest en dat de heer van Rees dwang op hen had uitgeoefend en zij leidden dit af uit ééne zinsnede uit het proces-verbaal , door den heer de Waal in vertrouwen aan de Eerste Kamer medegedeeld . Is in die zinsnede een schijn van beperking der vrijheid gelegen ?
Misschien : maar zeker is het , dat men geen oordeel moet uitspreken over ééne enkele zinsnede , uit haar verband gerukt ; zeker , dat geen lid der Staten-Generaal ( Staten-Generaal ) behoort te redeneeren uit stukken , die in ' t geheim zijn overgelegd ; zeker , dat èn de heer van de Putte èn de heer Mirandolle , de voorgangers der liberale koloniale politiek , op de overlegging van het geheele stuk bij den Minister krachtig hebben aangedrongen . Wèl een bewijs , dat het proces-verbaal , in zijn geheel genomen , niet tegen dezen maatregel getuigt . « Maar de regenten en hoofden hebben ' t proces-verbaal niet onderteekend ./' Sedert wanneer worden de notulen eener vergadering door de gansehe vergadering geteekend ? Ge-schiedt ( Geschiedt ) dit in Nederland ? Waarom dan in Indie ? Geen der leden , die dit motief aanvoerden , heeft ' t betoog geleverd , dat wij tegemoet zagen , dat misschien vol-gens ( volgens ) Mohammedaanseh recht de notulen eener vergade-ring ( vergadering ) door al hare leden moeten worden onderteekend .
Ook de priesters kunnen tevreden zijn . De Minister van Koloniën heeft gezorgd , dat zij voor onbepaalden tijd een klein gedeelte van hetgeen zij tegenwoordig be-zitten ( bezitten ) . zullen behouden . Hij heeft daardoor getoond , dat geene hervorming gevestigde , om het geijkte woord te bezigen : eeuwenheugende , toestanden met één toover-slag ( toover-slag ) mag onverwerpen .
En bovendien , die priesters zijn geen koffieplanters , die niets anders kunnen doen dan planten en plukken ; zij zijn , wat priesters in Oostersche landen dikwijls zijn , handig en sluw en zij kunnen in den staatsdienst een ambt be-kleeden ( be-kleeden ) , ieder naar zijn bekwaamheden .
De bezwaren zijn dus overwonnen . Blijven over de voordeelen . Ik sprak van den eisch van het staats-belang ( staatsbelang ) . Waarom ? Omdat , door den bijzonderen toe-stand ( toestand ) , waarin de Preanger regentschappen tot dusver verkeerden , eene eenvormige belastingheffing over geheel Java werd verstoord en het raderwerk van het bestuur verlamd . Dit noemde de heer de Waal vroeger : « het motief der symmetric ." Beter had hij het kunnen noemen : " het motief van ' t staatsbelang .» Hoe kan men een flink gebouw van bestuur in Indie oprichten , wanneer dit
gebouw tegelijkertijd in Gothisclien en in Mohamme-daanschen ( Mohamme-daanschen ) bouwstijl wordt opgericht ? Dat is wansmaak . En wie zou in ' t schoone Insulinde , waarde natuur het schoonheidsgevoel evenzeer bevredigt als bevordert , wansmaak toelaten ?
De eisch van de zedelijkheid .
Hier haal ik letterlijk aan wat de heer van Bosse in de Tweede Kamer heeft gezegd :
/' Ik geloof dat de tusschenkomst van het Europeesch bestuur reeds veel goeds in de Preanger gesticht heeft en dat vele van de oude misbruiken zijn afgeschaft . Evenwel niet alle . Onder de stukken , die ik uit Indië ontving , heb ik onder andere aangetroffen de beschrij-ving ( beschrijving ) van eene strafoefening , op inlandsche Preanger dorpelingen toegepast — vóór 100 of voor 50 jaar ? Neen in 1857 . Het was eene strafoefening , volkomen gelijk aan hetgeen men in Suriname plagt te noemen : den Spaansehen bok ; terwijl de ongelukkigen , die aan die strafoefening waren blootgesteld , nog later door de volgelingen der regenten , te paard gezeten , gelijk de Duitschers zouden zeggen , werden todt gehetzt : zooals men het hert door het veld jaagt .
// Al die schandelijke praktijken zijn het gevolg van het kof ( ij stelsel . Men vereete toch niet , dat wanneer de bevolking van gansehe dorpen , mannen en vrouwen in pflichtmaszig luchtig costuum , bevolen wordt , soms 20 of 30 mijlen ver , in koffijtuincn zich te begeven zij daar verblijven en er in groote scharen , mannen en vrouwen onder elkaar , den nacht doorbrengen .
- Is dit niet een der voornaamste redenen , waarom de goede zeden in de Preanger zooveel te wenschen over-laten ( overlaten ) ?//
De toeristen , die de Preanger doorreizen , hebben
geen woorden genoeg om de welvaart in die streek
te schetsen . Maar dr . van Hoëvell , een onzer uitstekends ! e
Indische staatslieden , // die Indië jaren achtereen heeft
doorgedacht , // zeide reeds omstreeks twintig jaren
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het