Archieven

 

Uw zoekacties: Archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Tiel, (1637) 1914-2011

0233 Archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Tiel, (1637) 1914-2011

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
2. Context
2.2. Institutionele geschiedenis / Biografie
0233 Archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Tiel, (1637) 1914-2011
Inleiding
2. Context
2.2.
Institutionele geschiedenis / Biografie
In de eerste helft van de 18e eeuw vestigt een aantal lutherse gezinnen zich vanuit Duitsland in Tiel. Reden is de toenemende nijverheid. Zo houden ze zich ondermeer bezig met leerlooien en de fabricage van snuiftabak. Omdat de groep te klein is om een echte gemeente te zijn, zoekt men toenadering tot de lutherse gemeente in Culemborg, waarvan Tiel een zogenaamde filiaalgemeente wordt. Vier maal per jaar komt de Culemborgse predikant per koets naar Tiel om het avondmaal te bedienen. Vanaf 1753 gebeurt dat na goedkeuring van de stadsregering in de St.-Caeciliakapel, die voor de overige zondagen door de hervormde gemeente wordt gebruikt. Tegen het eind van de 18e eeuw zijn 47 van de 3473 Tielenaren luthers, ofwel 1,35 procent. Het aantal gemeenteleden uit Tiel en omstreken bedraagt dan ongeveer 100. In 1841 wordt de Tielse lutherse gemeente bij koninklijk besluit tot zelfstandige gemeente verheven.
De band met Culemborg wordt in 1929 verstevigd wanneer men gezamenlijk een predikant beroept. Na de tweede wereldoorlog begint een periode van wederopbouw, waarbij zelfs buitenlandse hulp onontbeerlijk is. Deense lutheranen schenken een houten noodkerk, die in 1947 aan de Schaepmanstraat feestelijk wordt ingewijd in bijzijn van 180 aanwezigen. Dertien jaar later moet het gebouw wijken voor nieuwbouw en gaat men de beneden-verdieping van een magazijn in de Achterstraat gebruiken als kerkzaal. In datzelfde jaar viert de vrouwenvereniging haar 40e verjaardag.
In 1967 komt een oude droom uit: het bezit van de uit 1450 daterende Caeciliakapel.
Restauratie is nodig. Aannemer en verschillende gemeenteleden brengen het gebouw in de gewenste staat, waarna het rijksmonument wordt.
Vanaf 1973 hebben Tiel en Culemborg weer gezamenlijk een predikant, nu als geestelijk verzorger. Voorzichtig groeit de toenadering tussen beide gemeenten en spreekt men zelfs over een fusie. Zo ver komt het niet, na enkele jaren gaat ieder weer zijn eigen weg.
Inmiddels maakt financiële steun uit Tiel en ver daarbuiten de bouw van een gemeente-centrum mogelijk. In 1981 wordt naast de kapel de “Ceciliënhof” in gebruik genomen voor gemeenteactiviteiten en verhuur. De exploitatie geschiedt door een groep vrijwilligers, de zg. hofcommissie, die daarvoor een zelfstandige boekhouding voert.
In de 80-er jaren verschijnt het onderwerp “Samen op weg” steeds nadrukkelijker op de kerkelijke agenda. De lutherse synode besluit als participant aan te haken bij de besprekingen tussen de landelijke kerken. Op plaatselijk niveau gaat ook de lutherse gemeente steeds meer meedoen aan gemeenschappelijke kerkelijke activiteiten. De samenwerking bij de voorbereiding Stille Week en het vervullen van preekbeurten wordt uitgebreid. Diaconaal overleg, missionair jeugdwerk, moderaminavergaderingen: vaak te veel voor een kerkenraad die ondanks een bijna chronisch tekort aan leden haar werk blijft doen. Bovendien moet er steeds nadrukkelijker worden nagedacht over de eigenheid van de groep: de lutherse identiteit. In 1987 legt de kerkenraad haar visie vast in een principebesluit: “….inbreng en medewerking verlenen mits haar samenhang als kern behouden blijft.”
Er komt een adviesorgaandat de samenwerkende gemeenten begeleidt naar de komst van een protestantse gemeente in Tiel. In 2003 is deze Sow-raad al toe aan haar 50e vergadering.
In 2005 ondertekenen de voorzitters de federatieovereenkomst in de Ceciliënhof. Vanaf dat moment vormen vier gemeenten onder leiding van de federatiekerkenraad de Protestantse gemeente Tiel in wording.
In 2011 is het dan zover. Op woensdag 30 maart zetten de partijen hun handtekening onder de fusieovereenkomst. Vier kerkelijke gemeenten met 5 kerkgebouwen gaan op in de Protestantse Kerk Nederland. Het is het eindpunt van een proces dat meer dan 20 jaar heeft geduurd. Het wordt de start van een protestantse gemeente die zich volop wil inzetten voor het welzijn van de Tielse samenleving.

Kenmerken

Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
onbeperkt
Omvang in meters:
3,5
Toegangstitel:
Inventaris van het archief van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Tiel, door J. van Veenendaal