Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 302
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 302
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
302
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
6
DE OLIJFTAK .
De oppervlakte van Weenen binnen de liniën bevat omstreeks 45,657 767 v . klafter (= 56,254,380v.meters ) en de omvang 6 Duit-sche ( Duit-sche ) mijlen , ' t Getal huizen bedraagt 10,630 .
J)e bevolking beloopt , volgens de tellingvan December 1869 , in de stad met de achtdistricten der voorsteden , 607,514 inwoners,zonder de bezetting , die gewoonlijk 12 tot15 duizend man bedraagt . • .
Naar de geloofsbelijdenissen heelt men op genoemde bevolking der eigenlijke stad 540,000 Katholieken , 3000 Grieken , 15,000 Evangelischen en 40,000 Israëlieten .
Wanneer men echter de inwoners van buiten de liniën , die van 17 vlak nabijgelegen plaatsjes , rekent , dan stijgt de gezamenlijke bevolking tot 800,000 . In de latere jaren is de bevolking van Weenen zeer toegenomen ; men mag dit als een gevolg daarvan beschou-wen ( beschouwen ) , dat het eene aanmerkelijke ruimte tot zijne ontwikkeling erlangd heeft .
Immers deze stad was tot 1858 door ves-tingwerken ( ves-tingwerken ) , bastions en grachten met een breed glacis , omgeven . Sedert deze belem-merende ( belemmerende ) beperkingen weggenomen zijn , en de hierdoor verkregen ruimte tot het oprichten van nieuwe gebouwen werd aangewend , rijzen daar voortduring prachtige huizen op en worden er fraaie tuinen aangelegd : door dit alles wordt aan de stad een voor eene residentie waardig aanzien gegeven . Zelfs heeft men nu ook het ontwerp opgevat ver-scheidene ( verscheidene ) door de binnenstad leidende straten te verbreeden en te verfraaien .
De voorsteden zijn nog omgeven door de zoogenaamde linïènwallen , waar de Donau de grens uitmaakt . Daardoor voeren veertien uitgangen , Linie geheeten , te beginnen met de Nussdorfer en te eindigen met de Tabor-Linie ( Tabor-Linie ) .
Binten de liniën zal , volgens het voor de uitbreiding der stad aangenomen plan , een nieuwe groote , gedeeltelijk reeds aangelegd wordende straal , de Gürtel-straat , de voor-steden ( voorsteden ) omringen . Een nieuwe vlucht tot vergrooting van Weenen zal worden gegeven door de verbetering van den Donau , waarmee men reeds is aangevangen : daardoor zullen de gevaren der overstrooming worden uit den weg geruimd en zal de groote rivier in een nieuwe , zekere bedding tot vlak bij de stad worden geleid .
De binnenstad is ' t hart van Wtenen , ' t middelpunt van ' t verkeer ; daar bevinden zich de meeste regeeringsgebouwen , gezant-schapshötels ( gezant-schapshötels ) , de schoonste kerken , paleizen , verzamelingen van kunst en wetenschap , en ook de prachtigste . inkels . De schoone ring-straat ( ring-straat ) , die de stad omgeeft , doet liet best be-seffen ( beseffen ) hoe de keizerstad verjeugdigt , herleeft . De drukste vaïi hare overige , meest door
nauwe en hooge huizen omsloten straten , zijn de Kohlmarkt , de Carinthiër - en Roodetoren-straat ( Roodetoren-straat ) , welke van het Stefanus-plein verder naar den Donau voert , van waar de hoofd-weg ( hoofdweg ) over de Ferdinandsbrug in de Leopold - -stad ( -stad ) gaat . Door deze laatste , de schoonste der voorsteden , leidt de breede Praterstraat tot het Pratersplein , en levert vooral in ' t voor-jaar ( voorjaar ) des Zondags , wanneer de wandelplaats zijne bezoekers uit alle gedeelten van Weenen te voet , te paard en in smaakvolle rijtuigen ontvangt , een belangwekkenden aanblik op . Vreemdelingen , die gaarne het volksleven gadeslaan , beijveren zich het zoogenaamde Wurslelpraler te bezoeken , alwaar allerlei volks vermaken gestadig een talrijk publiek doet samenstroomen . Levendiger verkeer van zaken heeft men in de Wiedner - en Manen-hilfer ( Manen-hilfer ) hoofdstraten ; in laatstgemelde , die tot de meestbezochte plaatsen , Schönbrunn , Hiet-zmg ( Hiet-zmg ) enz . voert , heerscht een groote drukte . !) e Landstrasseheeft een breede , fraaie hoofd-straat ( hoofdstraat ) en schoone tuinen en paleizen : Schwar-zenberg ( Schwar-zenberg ) , Belvedère enz . Alsergrund lokt het bezoek van vele vreemdelingen om de aldaar gevestigde inrichtingen van weldadigheid , ' t groote ziekenhuis enz .
De namen der straten vindt men op de hoeken op borden gesteld , benevens den naam van het district , waartoe zij belmoren ; elke straat Beeft hare eigene nummering , die met no . 1 begint , aan eene zijde de even , aan de andere zijde de oneven getallen .
Bij de schoone ligging van Weenen bieden de gezichten over de stad en omstreken veel genot aan . In de stad levert het uitgestrektste vergezicht dat van den Stefanustoren , daarna van den toren van ' t arsenaal , van den koepel der Karelskerk , van het plat der Bevedère ; in de omstreken heeft men tal van gezichten , die het bezoek ruimschoots beloonen .
De vroolijke aard , het luchthartige van de Weener-bevolking ( Weener-bevolking ) is bekend , en dragen er toe bij , des vreemdelings verblijf in deze stad te veraangenamen .
Wat de geschiedenis van Weenen betreft , van deze stad wordt het eerst in de 2e eeuw gewag gemaakt , als het Romeinsche Vindo-bona ( Vindo-bona ) . Marcus Aurelius stierf hier ( 180 n . Chr .) In de 5e eeuw kwam zij in de handen van de Rugiërs , die haar Faviana heetten , waaruit later Viana en vervolgens Wien ( bij ons Weenen ) is ontstaan . Bij afwisseling kwam de stad in de macht van verschillende volksstammen , tot in ' t jaar 791 Karel de Groote de Avaren verdreef , de heerschappij van het Duitsch-Frankische Rijk herstelde en Neder-Oostcnrijk tot een markgraafschap verhief . In ' t jaar 1155 verlegde de mark-graaf ( markgraaf ) Hendrik II van Kahlenberg zijnen zetel naar Weenen , waar hij eene burcht bouwde .
Een jaar later werd Opper - en Neder-Oosten . rijk een hertogdom , en omstreeks 1200 bouwde hertog Leopold de . Zeeghafte een verblijf op de plaats van de tegenwoordige burcht . Dertig jaren later verhief keizer Frederik II Weenen tot eene Rijksstad , doch het bleef in ' t bezit der hertogen tot 1246 , toen het Ba-benberger ( Ba-benberger ) Huis met hertog Frederik den Krijgshaftige uitstierf . Door Ottokar van Bo-hernen ( Bo-hernen ) in bezit genomen , werd Weenen in 1276 door Rudolf van Habsburg weder be-machtigd ( bemachtigd ) , die zijnen zoon Albrecht , in 1272 , Oostenrijk in leen gaf . Van dien tijd af — en dus juist zes eeuwen lang — is het de zetel van ' t Habsburgsche Huis gebleven .
Weenen werd tweemalen vruchteloos door de Turken belegerd , als onder Soliman II , van 22 September tot 15 October 1529 , en onder den . groot-vizier Kara-Mustapha , van 14 Juli tot 12 September 1683 ; men weet dat het laatstgemelde reeds door het vereenigd leger der Polen en Duitschers , onder Jan Sobiesky en Carel van Lotharingen , ontzet werd .
Tn 1704 werden de voorsteden met den nog bestaanden liniënwal door versterkingen omgeven en veel droeg keizer Karel VI tot verfraaiing van de stad ( van 1712—40 ) bij . Onder zijne regeering werden hier vele nieuwe gebouwen en inrichtingen van alge-meen ( algemeen ) nut aangelegd . Maria Theresiu ^ it _ keizer Jozef volgden zijn voorbeeld .
Weenen werd tweemalen in ' t begin dezer eeuw , hoewel dan ook kortstondig , door de Franschen bezet , als : den 13 November 1805 en den 18 Mei 1809 ; in de nabijheid van Oostenrijks hoofdstad werd daarna den 21 en 22 Mei 1809 de slag bij Aspern en den 5 en 6 Juli de slag bij Wagram geleverd .
Van 3 November 1814 tot 19 Juli 1815 werd hier het bekende congres gehouden , en later was Weenen het brandpunt van Met-ternich's ( Met-ternich's ) staatkunde .
In Maart van ' t jaar 1848 brak hier een op-stand ( opstand ) uit en deze voerde tot eene tegen-omwen-teling ( tegen-omwenteling ) op den 30 en 31 October van dat jaar , met het doel om , met verandering van grondslagen der regeerwijze , de orde te her-stellen ( herstellen ) . Bij dien keer van zaken werd de stad beschoten en de woelingen eindigden met hare inneming .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer