Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 283

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 283
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
283
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
3
liefde en zijn heldenmoed bleef voor Meiudert Van Tienen niet uit . De Staten beschonken hem met een pensioen voor zijn leven , en vereerden hem een zilveren beker . De man echter , die zoo vroom als dapper was , en Gode de eer gaf van het welgelukken der onderneming , schonk dien beker aan de Gereformeerde kerk te Koevorden , die dezen vervolgens gebruikte bij de bediening van ' t Avondmaal . Van Tienen werd voorts in ' s lands dienst geroepen . Men waande , dat hij iets meer kon zijn dan landmeter en schoolmeester : eerst ontving hij eene aanstelling als ingenieur en later als commies bij ' t magazijn .
Maar het beste loon vond Van Tienen zeker in de liefde zijner Johanna , die door den band des huwelijks met hem vereenigd werd , nadat de laatste Munstersche en Keulsche troepen , zoowel als de Fransche legers , onzen vaderland-schen ( vaderland-schen ) bodem hadden moeten ontruimen .
Koevorden's vermeestering in de laatste De-cember-dagen ( De-cember-dagen ) van 1672 was een bemoedigende lichtstraal na het zoo bang doorgeworstelde treurjaar ! ( 1 )
RUSLAND .
Peter de Groote ,
DES CZAARS BEZOEKEN IN NEDERI-AND . II .
' t Was den Czaar echter niet genoeg zich in
_ ii ' ' '^ '- -- V -' te bekwamen ; ui ]
zocht zich ook de daarmede in verband staande vakken , wis-, ( wis- ) aardrijks - en sterrekunde , meer eigen te maken . Wat den scheepsbouw zei ven aangaat , had hij de beste leidslieden in den dagelijkschen omgang met de beroemde scheep-makers ( scheepmakers ) H . J . Cardinaal , J . J . van Rheenen,en
( 1 ) Wij waren dezer dagen in de gelegenheid een waarlijk éenige herinnering te zien aan de vermaarde herovering van Koevorden : wij bedoelen een groot en gegraveerden penning , thans in de kunstverzameling van Mr . B . Th . Baron van Heemstra van Eroma en Eibers-buren ( Eibers-buren ) , te ' sHage .
Die penning stelt aan eene zijde voor het keurig gesneden portret van Carel Rabenhaupt , Baron van Suoha , lieutenant generael van Groningen , en Om-landen ( Om-landen ) Caslelein ». Coev . en Drost van Drenthe . ( Zoo luidt letterlijk het randschrift ). Ter zijde van ' t portret op den achtergrond ziet men een toren , gedeeltelijk in den kruiddamp .
Ter andere zijde heeft men den platten grond van Koe-vorden ( Koevorden ) en omstreken , met het bovenschrift : /' Coeverden is stormenderhand ingenomen den 20 December 1G72 .// — Men vindt op den platten grond zeer duidelijk de ves-tingwerken ( ves-tingwerken ) voorgesteld , alsmede de moerassen en wegen die van onderscheiden kanten naar de vesting loopen .
' t Geheel is een historisch gedenkstuk , waaraan hier wel mag worden gewezen .
Een ander historisch graveerwerk , betreffende hetzelfde jaar , komt in bedoelde kunstverzameling voor . ' t Is een koperen tabaksdoos , waarin op het dekselde portretten van de voorname figuren uit het tijdvak van 1G72 allerfijnst zijn gesneden , zooals die van de de Witten , Willem III , Lodewijk XIV , Karel II en de bisschoppen van Munster en Keulen . De gelijkenis is sprekend . Keert men de wezenstrekken om , dan heeft men bij de meesten een caricatuur , zoo als in dien tijd vaak gemaakt werd , meest dierenkoppen ; inderdaad kunstig gevonden ; de beeldtenis van Willem III heeft een Pallas-hoofd .
Aan de keerzijde van de tabaksdoos is een boeren-herberg ( boerenherberg ) voorgesteld , met kaart - en dobbelspelers ; een boertje steekt zijn pijp aan , in eene gewone vuurtest , welke hem door een vrouwtje wordt toegeschoven ^ Het geheel is geestig , op de wijs van üstade of Jan Steen .
De namen der snijders van beide stukken zijn niet vermeld ; doch het werk , zoowel van penning als doos , toont dat het door uitstekende meesters moet vervaar-digd ( vervaardigd ) zijn .
P . Pool , de beide eerste Zaandammers en opper-bazen ( opper-bazen ) ter Admiraliteitswerf , de laatste aan die der Compagnie . Hij werd ook doorgaans verge-zeld ( vergezeld ) door een oud zeeman , Vijselaar uit Harlingen , die in der tijd den vermaarden tocht van de Ruyter naar den Sond had medegemaakt , en om zijne groote kunde en ervaring van zeezaken door van Witsen in dienst genomen was . Wat het wiskundige gedeelte van ' t vak betrof , de meest geschikte leermeesters , destijds hier te lande bekend , werden hem daartoe aangewezen : van Dam , Silo en anderen uit Amsterdam , de beroemde Ilartzoeker uit Rotterdam en meer-deren ( meerderen ) . Vooral echter vond hij een man die hem begreep in Nicolaas van Witsen zelf , die juist bezig was zijn werk over Tartarije te schrijven , en die door zijne handelsbetrekkingen met Rus-land ( Rusland ) zoo bekend was geworden met verschillende gewesten en bevolkingen aldaar , dat de Czaar daarover ten uiterste verbaasd was , en getuigde dat hij nog nooit bij eenig vreemdeling zulk een mate van kennis van zijn gebied ontmoet had . Hoe be-laden ( beladen ) met allerlei zaken en ambtszorgen van Witsen ook ware , was hij altijd gereed den zeldzamen Vorst met zijne voorlichting ten dienste te staan , en had hij meer bepaald eiken Maandag ingeruimd , om dien met // Petermaat '/ door te brengen . Ter bevordering van de sterrekundige studiën des " Vorsten , had de regeering van Amsterdam op een der stads-bolwerken zelfs een kleine sterrewacht doen oprichten ; onder andere merkwaardige instrumenten , daarop geplaatst , be-vond ( bevond ) zich een groote brandspiegel , // tot het nemen van proeven , gelijk aan die welke Archimedes op dezelve zou hebben in ' t werk gesteld tot het in brand steken van schepen .//
Het schip op de werf was inmiddels door of onder het oog van den Czaar afgetimmerd , en door hem als hulde met den naam van Amsterdam gedoopt , daar de burgemeester Witsen het hem namens de stad ten geschenke aangeboden had . Tot kapitein daarover werd aangesteld Gerrit Musch , onder wiens bevel het in't volgende jaar met eene rijke lading naar Archangel vertrok . Over ' t geheel had de Czaar , ten gevolge der genomen maatregelen , in Amsterdam minder hinder van de nieuwsgierigheid der menigte dan te Zaandam ; of ' t mocht zijn dat , wanneer hij daar tochtjes te water deed , hij niet zelden al te zeer door het klein vaartuig omringd werd , waarover hij z.ch dan gemelijk toonde .
Ofschoon hij niet langer dan eene week , in den aanvang van zijn verblijf hier te lande , te Zaandam vertoefd had , bezocht hij die plaats nog eenige malen voor een of meer dagen , ' t zij tot verstrooiing , ' t zij om de vorderingen na te gaan van eenige Russische edelen in dezelfde vakken die hij beoefende ; hij had o . a . aldaar op werven geplaatst de prinsen Menzikofi ' en Kourakin en graaf Golowkin , die zich ieder een speciaal vak van den scheepsbouw moesten eigen maken , als de eerste de masten , de beide anderen de booten . Het langst dat de Czaar zich nu nog te Zaandam ophield was een drietal dagen bij gelegenheid van de kermis aldaar ; hij stoorde zich daarbij niet aan de luidruchtige
menigte , te midden van de kermisvreugd . Men ondervond bij zijn terugkeer te Amsterdam dat , hoe gedwee hij kon zijn waar het de nakoming gold van bevelen zijner meerderen in vakken van scheepsbouw euz ., — hij nog altijd den licht-opvliegenden aard behield , die soms tot vreeselijken toorn kon overslaan . Zoo vatte hij de woorden van twee aanzienlijken van zijn ge-volg ( gevolg ) , die hem aanriedden meer zijnen rang te ontzien , zich minder gemeenzaam met zijne schijnbare makkers te maken , zeer euvel op ; hij deed heiden in de boeien slaan , in ' t Heeren-logement ( Heeren-logement ) gevangen houden , en scheen vast be-sloten ( besloten ) ze te doen onthoofden . De Burgemeesteren kwamen daartegen met allen nadruk op , doch konden niet dan met de uiterste moeite gedaan krijgen , dat den gevangenen levensbehoud ge-schonken ( geschonken ) werd , onder voorwaarde , dat een naar Batavia , de ander naar Suriname gezonden wierd . Wellicht dat Peter in de woorden van die edelen een nagalm vond van het verzet en de samen-spanning ( samenspanning ) tegen zijne reis buiten ' s lands , en dat hij zich daarom zoo streng toonde .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het