Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 275

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 275
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
275
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DEO L IJ F T A K .
3
reis naar Holland , terwijl hij de teugels van ' t bewind aan een raad van een viertal grooten , waaronder een zijner ooms , Lew Narischkin . overliet .
Czaar Peter deed twee reizen naar Nederland , met achttien jaren tusschenverloop , als eene in 1697 — 98 , de andere in 1716—17 De eerste maal besteedde hij bijkans tien maanden voor zijn bezoek , daaronder begrepen de tijd van zijn verblijf in Engeland ; de tweede reis negen j maanden , een tocht naar Parijs medegerekend . In ' t geheel bracht hij dus ruim anderhalf jaar i in ' t westen van Europa door , waarvan het grootste gedeelte in Nederland , en wel bepaal-delijk ( bepaaldelijk ) te Amsterdam .
Vele schrijvers hebben ten onrechte gemeend , dat hij meestentijds op die reizen te Zaandam heeft doorgebracht , en dat verblijf in het Noord-hollandsche ( Noordhollandsche ) dorp werd met zoovele verdichtselen omgeven , dat men , in onze dagen , in Rusland zelf is gaan betwijfelen of er wel iets van waar was . Daargelaten nog het zoogenaamde « huisje van Czaar Peter // te Zaandam , zijn er zoo vele onwraakbare getuigenissen wegens het verblijf van den Czaar , eerst te Zaandam , daarna te Amsterdam , en van zijn bezoek elders in Ne-derland ( Nederland ) , dat het niet onbelangrijk zal voorkomen die kort samen te vatten . Daartoe komt ons ook te stade eene bijdrage van P . Scheltema , in het pas verschenen derde deel van // Amstel's Oudheid // vooral met het doel geschreven om
en vatte het roer . Eerlang werd weldra tot het aanleggen van eene nieuwe werf en tot het bouwen van schepen // voor des Vorsten vermaak '/ be-sloten ( besloten ) . Een // vermaak ,// dat zulke groote gevolgen zou hebben , evenals het // soldaten-spel " met zijne vijftig strijdmakkers . Het werkvolk voor de werf werd te Zaandam aangenomen , door tusschenkomst van den heer A . Houtman ; en de namen van verscheiden dier werklieden met andere bijzonderheden zijn zelfs bewaard geble-ven ( gebleven ) . Zaandam was destijds algemeen vermaard om zijnen scheepsbouw , en de omstandigheid dat van daar de werklieden afkomstig waren , die aan Peters zucht voor hun vak voldeden , kan als de reden van zijne bijzondere voorliefde voor dat welvarende dorp worden beschouwd . Ook na Brandt's dood ( in 1691 ) werkte Peter ijverig met de Zaandammers , en reeds toen hield hij er van // Pieter Timmerman // te worden ge-noemd ( genoemd ) . Hij noodigde die werkzame , ervaren vreemdelingen gaarne aan zijn tafel , en ging over ' t geheel op gemeenzamen voet met hen om , zich daarbij weinig latende gelegen zijn aan be-dilzucht ( bedilzucht ) . Hij wees zelfs zijne landgenooten op dei ) ijver der Hollanders als een navolgenswaardig voorbeeld .
Zijne ingenomenheid met dezen landaard werd niet weinig versterkt door de kaarten en werken van Nicolaas Witsen en de reizen van ldes , een anderen Hollander in Oost-Rusland . Zijne kennis van de Hollandsche taal , zijne belang-stelling ( belangstelling ) in Nederland zullen er zeker door zijn vermeerderd : gelijk die door de diensten van
l . P Fort en / ^ - -Q ( Q ) — ' ' \ ' '—' ^
in 1693 en ' 94 nog meer werden aangewakkerd . De aanzienlijke Hollandsche kooplieden aldaar genoten de eer den Czaar en zijn hof te her-bergen ( herbergen ) . Peter werd daardoor meer en meer in ' t leven van den Hollander ingewijd , en ver-toonde ( vertoonde ) zich zelfs in ' t openbaar in ' t gewaad van een Hollandschen scheepsgezaghebber . Te Archangel liep in 1695 het eerste naar de reo-eleu der kunst in Rusland gebouwde koop-vaardijschip ( koopvaardijschip ) van stapel , tot welken bouw twee Hollandsche scheepstimmerlieden waren aange-nomen ( aangenomen ) . Het werd naar Holland en Frankrijk bevracht , en zou voor het eerst de Russische vlag in vreemde havens doen waaien . « Peter had deze vlag bepaald naar het model der Hol-landsche ( Hollandsche ) , met verschikking van den rang der kleuren . Hij nam rood , blauw en wit , m plaats van rood , wit en blauw ." teekent de heer Scheltema aan .
Het zou te uitvoerig worden indien wij meer-dere ( meerdere ) bijzonderheden vermeldden , wegens de prikkels ' die Czaar kreeg om zich met al wat Nederlandsen heet bekend te maken , en de gelegenheden die hij daarvoor te Archangel zocht en vond , — de rivier - en zeetochten die hij ondernam ' om zich met de scheepsverrichtingen bekend te maken enz . Zijne kennismaking met Claas Willemszoon Musch , almede van Zaandam geboortig , versterkte hem in zijn voornemen om die plaats te bezoeken ; hij nam Musch in groote gunst aan , en gaf diens weduwe zelfs later blijken van die hooge waardeering . De eerste
meer verwijderde tocht , dien de Czaar ondernomen had , was aan boord van een door hem // St . Peter // genoemd schip , begeleid door een Hollandsch oorlogschip , gevoerd door kapt . Jolles . Hij voer naar Ponoy op de kusten van Lapland .
Die tocht deed waarschijnlijk bij hem het ontwerp rijpen , om naar het Westen van Europa , inzonderheid naar Nederland , te trekken .
' t Was niet alleen eene geniale opvatting van den monarch om zich door persoonlijke aan-schouwing ( aanschouwing ) op de hoogte te stellen van al wat hem eene degelijke scheepsmacht verschaffen kon , maar er behoorde groote moed toe de vooroor-deelen ( vooroordeelen ) der Russen tegen het reizen buiten ' s lands te overwinnen . Die vooroordeelen sproten uit gods-dienstige ( godsdienstige ) en staatkundige redenen voort , min of meer van een aard zoo als wij die heden ten dage eerst zien zwichten in Japan , waar thans eene her-vorming ( hervorming ) plaats grijpt , met beroep op de meerdere kennis van den vreemdeling , juist als destijds in Rusland door Peter werd voorbereid . Weinig had het gescheeld of hij was het slachtoffer van zijn voornemen geworden ; nog even in tijds gewaarschuwd , verstikte hij eene samenspanning in ' t bloed der schuldigen , ja stiet zelf een der belhamels ter neder .
Met zoo hachelijke gevaren bleef de nutte hervormingszucht van Peter gepaard ; en ' t is geen wonder , dat zijn karakter door zulk een verzet hem soms wrevelig , toornig en achterdoch-tig ( achterdochtig ) maakte . Doch terugtreden deed hij niet ; hoe meer hinderpalen , des te hardnekkiger wil om die te boven te komen .
aautetoonen dat de Czaar hier te lande niet vooral te Zaandam had vertoefd , terwijl dat verblijf juist kortstondig geweest is , en men er dus verkeerdelijk die groote beteekenis aan had ge-hecht ( gehecht ) , welke met der daad aan zijn verblijf te Amsterdam mag worden toegeschreven . Wel kan men zeggen dat de Zaandammers die zich in Rusland bevonden , zoo als hiervoren is aan-gestipt ( aangestipt ) , op de eerste leiding van den Czaar in scheepsbouw - en bestuur invloed hebben uit-geoefend ( uitgeoefend ) .
Diep zag de Vorst het in , dat , wilde Rus-lands ( Ruslands ) macht wezenlijk kunnen worden gegrond-vest ( gegrondvest ) en ontwikkeld , hij op de uitbreiding van zijne scheepsmacht moest bedacht zijn , en daartoe moest hij aan den scheepsbouw en de aanver-wante ( aanverwante ) vakken van kennis de noodige vlucht geven .
' t Lag geheel in den genialen doordrijvenden geest , zelf het voorbeeld te stellen , en hij , de machtige gebieder , achtte het niet beneden zich , de grove pij van den scheepstimmerman aan te trekken en zich op de werf het ruwste werk te laten welgevallen , altijd met het groote doel voor oogen ; tegen krachtige inspanning van lichaam noch geest zag hij op , tegen ontberin-gen ( ontberingen ) was hij gehard .
Meer was hem er aan gelegen , om in rust , en zonder ophef , zijn oogmerk te bereiken ; daarom wilde hij onbekend blij ven , en vaardigde hij een talrijk gezantschap naar Nederland af , met zijn gevolg uit 270 personen bestaande ; hij voegde zich daarbij als iemand van minderen rang .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het