Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar de content

Archieven

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 244

Mijn Studiezaal

Mijn Studiezaal (inloggen)

De Olijftak

1 records

DOT_1872 De Olijftak

Reageren

Stuur een reactie naar Regionaal Archief Rivierenland

Delen

Doorsturen per email

Duurzaam webadres

Tijdschriftpagina

De Olijftak, 1872; p. 244

Naam tijdschrift:

De Olijftak

Pagina:

244

Datum:

1872

Jaargang:

1872

Is onderdeel van:

Tijdschrift

DOT_1872 De Olijftak

4
DE OLIJFTAK .
Lümey { verachtelijk ).
Ik vraag den dichter niets , mijnheer van Inthiema . Wat dit uur Spanje brengen zal , is den tijd overgelaten , maar wat de eer van Lumey vordert , dat weet t'A-alléen . ..
Merens .
Graaf van der Mark , Marten Merens wacht het antwoord van hem , die eens zijn vlootvoogd was .
de Rijk .
Hoe ? wilt gij ons verlaten ? { tot Lumey ) Admiraal wees billijk jegens dien jeug-digen ( jeugdigen ) held . Bedenk , dat door zijn heengaan de zaak des Prinsen in West-Friesland kwade kansen krijgt .
Vlieckop .
Merens , als gij gaat , dan vergezelt Vlieckop den makker zijner jeugd . Hoorn en Enk-huizen ( Enk-huizen ) zullen ook zonder hulp van Lumey wel weten Ie handelen zooals ' t hoort .
Kntens .
Bedaart , mijne vrienden , bedaart . Geeft van beide kanten wat toe . Denkt aan ' t Vaderland , dat uw arm behoeft , aan den Prins , aan onze vriendschap . butens , met al zijn gebreken , raadt u , als vriend , vergeet dien rampzaligen twist , doolt uit den fakkel der verdeeldheid , eendracht alleen maakt macht . ( stilte ).
v . Inthiema .
lieer Entens heeft gelijk , en toch zwijgt ieder op zijn edel voorstel ? Vioolvoogd , zoo mijn leven het middel der verzoening kan zijn , neem het ; ter wille van mijn land , sta ik het willig af . Om mij treurt ga noch kroost . Ik sla alléén en voor óew krijg deug ik toch niet .
Lümey { gaat op en neer ).
{ Ter zijde ) Hij zinspeelt op van morgen . { tot van Inthiema ) Wat het nageslacht van den graai van der Mark moge zeggen is mij om ' teven . Men noeme mij vrij Lumey den Wreedaard . Ik lach er meê . Maar nooit zal ' t nakroost mij kunnen verwijten , dat ik haatdragend was dan legen Spanje . Mijne heeren ( tot de aanwezigen ) Lumey .... Lumey ... vergeeft en vergeet ! ' t Is uit met mijn wraak , { tot Treslong ) Brielenaar , uw geboorteplaats zal niet worden gekrenkt , { tot Vlieckop en Merens ) Gij , mijne heeren , ontvangt met mijnen handdruk een last , voor beiden zeker even eervol als moeielijk . Keert terug naar lioorn en Lnkhuizen , verhaalt wat gij Inet ons hier hebt verricht , en laat West-Friesland ( West-Friesland ) toonen , dat het óók Bossu durft onder de oogen zien !
Vlieckop .
Admiraal , als vrienden kwamen wij tot u , als vrienden gaan wij heen . Maar wat ge-beuren ( gebeuren ) moog , vergeet ons niet . De last ons gegeven zal met Gods hulp worden volbracht . Ja , een stem in mijn binnenste roept mij toe , dat Enkhuizen weldra vrij zal zijn .
Merens .
Vlootvoogd , ook ik ga heen , ook ik zal de volbrenger zijn van een mij zoete taak . i Niet te vergeefs zal Merens stem de inwoners van Hoorn doen ontwaken uit hun schijn-bare ( schijnbare ) rust . Neen ! want ook daar zal spoedig i de oranjevaan van kerk - en zeetoren wappe - 1 ren ... Niet ongestoord zal onze overgang zijn . Bossu , die de schande van den Briel uitwissclien wil , acht West-Friesland een lichte prooi . Komen zal hij , met zijn over - !
macht , en toch , hoe klein onze macht zij . wij zijn vol moeden vol vertrouwen op God , die ons immer zijn bijstand schonk ... De Zui-derzee ( Zuiderzee ) , in wier golven zijn trotsche kielen zich weerkaatsen , zal ook zijn neèrlaag zien . Men zegt , dat hij , op ons verderf , Spaanschen wijn drinkt uit een beker met dit randschrift : « Of Graaf of niets (*). . .» hij zal niets zijn , zeg ik u , niets dan een overwonneling !
Treslong .
Admiraal , de Brielenaar dankt u , maar niet met keur van woorden . Ziehier mijn hand ... Is dat genoeg ?
Lumey .
Bevelhebber van den Briel , ik dank u .
Treslong . Wat hoor ik ?
Lumey .
Verdiende Treslong deze onderscheiding niet ?
v . Inthiema .
De eersteling der vrijheid moge gansch Nederland ten zegen zijn .
Lumey { zeer ernstig ).
Mijne vrienden ! veel wacht ons nog eer ' t groote werk voltooid zal zijn . Stroomen bloeds zullen nog vloeien ; velen zullen nog als oilers vallen ; nu en dan zullen daden van wreedheid worden bedreven , die wij later zullen beklagen en zouden willen her-roepen ( herroepen ) . De tijden zijn er naar : Spanje heeft de gemoederen verbitterd ; maar eens , aan ' t eind van den worstelstrijd , zaleen vrij Nederland te voorschijn komen , waar vrij-heid ( vrijheid ) en verdraagzaamheid de plaats zullen innemen van dwang en haat !
v . Inthiema .
Die woorden heeft God u in't hart gelegd . Geve Hij zijn zegen op ons werk , dan zal Neèrlauds toekomst heerlijk zijn ! Kaïneraden , spottend noemdel gij uwen secretaris den Dichter , welnu , bezegelen wij ons werk van dezen dag met de dichter-woorden :
Wilhelmus van Nassouwen ,
Is onzer dap'pren lied ; Hij bleef ons vast vertrouwen
Toen alles ons verliet . Toen ' t wreed geweld van Spanje
üe moordbijl had gewet , Was't Willem van Oranje , ; ,.
Die Neêrland heeft gered ! j
Na jaren bitter lijden ,
Na jaren hoon en schand , Zal juichend zich verblijden
Het vrije Vaderland . Verbrijzeld is de keten
Door Nederland getorseht , Nu smart en smaad verseten : | ,.
Heil den Oranje-vorst . ƒ 0ts -
Hij dempt de bron der smarten ,
Den poel van twist en haat ; Hem kloppen aller harten ,
Hem — aller toeverlaat ! Het eene woord : « vergeven !'/
Brengt Neêrland aan zijn voet ; Hij wijdt aan ons zijn leven ; I ,.
Wij wijden hem ons bloed . J
Zoo ' t kan speelt de muziek de melodie bij ' t tallen van ' t gordijn .
EINDE VAN HET LAATSTE REDRIJF . {- f )
(*) De beker met dit randschrift , ( ou comte , ou rien ) in ' de kajuit van ' t admiraalschip buitgemaakt ( 1573 ) wordt bewaard op ' t stadhuis van Hoorn .
( f ) " Voor ' t eerst opgevoerd te Hoorn , 7 April]872 , door de - Rederijkerskamer // Hofdijk // aldaar .
—-^-^. JOt ^: -■
RUSLAND .
Peter de Groote .
IV .
Van meer gewicht dan de vroeger ver-melde ( vermelde ) wijze van hervorming was , dat Peter drukkerijen en scholen aanlegde en honderden van jonge Russen naar ' t buiten-land ( buitenland ) stuurde om zich daar te bekwamen . Ook stichtte hij fabrieken , zocht aan den handel levendigheid bij te zetten , vereen-voudigde ( vereenvoudigde ) het beheer en vermeerderde de staatsinkomsten , die bij den aanvang zijner regeering slechts 6 millioen thalers bedroe-gen ( bedroegen ) , tot 16 millioen . Hij onttrok der Kerk het beheer der rijke , belastingvrije klooster-goederen ( kloostergoederen ) en stelde na den dood van den patriarch Adriaan geen ander aan in zijne plaats , om de geestelijke macht met de wereldlijke te vereenigen . Vóór alles echter was hij er op bedacht zich eene vaste stelling aan de Oostzee te verzekeren . Om dat doel te bereiken moest er oorlog worden gevoerd tegen Zweden , op welks troon een onerva-ren ( onervaren ) , nauwelijks de kinderschoenen ontwas - . sen koning zat , waarmee Peter spoedig hoopte klaar te komen . Voorzichtig en voor-uitziende ( vooruitziende ) als hij was , zocht hij echter bond-genooten ( bond-genooten ) in twee vorsten , die eveneens het plan koesterden om hun landbezit ten koste van den Zweedschen koning te wrtiTooteBr - -"* ( - ) 1 —■
Frederik IV van Denemarken wilde ' Vn zwager en vriend van Karel XII , den jongen hertog Frederik IV vaii Holstein , ten onder-brengen ( onderbrengen ) . Keurvorst Frederik August II van Saksen , die als August II tegelijk Poolsch koning was , hoopte Lijtland metEsthland met Polen te hereenigen . Peter maakte gemeenschappelijke zaak met hen om , door verovering derZweedsche landschappen,die Rusland van de Oostzee gescheiden hielden , de heerschappij over deze te verkrijgen en in nauwere verbinding metEuropate komen .
Reeds in 1699 werd het aanvallend en verwerend verbond der drie vorsten tegen Zweden gesloten en zij hoopten hun doel des te zekerder te bereiken , daar de groote - -mo ( mo ) - -gendheden ( -gendheden ) omstreeks dien tijd in spanning gehouden werden door den naderenden dood van Karel II van Spanje , op wiens erfenis Frankrijk en Oostenrijktegelijkvlamden . Er bestond dus alle kans dat de drie vorsten met hunne vereenigde macht tegenover den zeventienjarigen Zweedschen koning zulk een gemakkelijk spel zouden hebben als de drie adelaars , die tegelijkertijd een jongen gems aanvallen .

Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer

laatste wijziging 06-06-2023

1 gedigitaliseerd