Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 238

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 238
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
238
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
6
DE O L IJ F T A K .
in een met zes rijkgetooide paarden be-spannen ( bespannen ) vergulden wagen reed .
Nu besloot Peter zelf een groote reis naar ' t buitenland te ondernemen , ten einde het leven van beschaafde volkeren van nabij te leeren kennen en daarmede zijn voordeel voor Rusland te doen . Doch vóór dat hij tot de uitvoeringvan zijn reisplannen overging , werd zijn leven nog eens door een samen-zwering ( samenzwering ) bedreigd , die hij echter , bij tijds daarvan verwittigd , schielijk verijdelde , daar hij zich onbevreesd naar de vergadering der saamgezworenen heen begaf , en hun leider , den staatsraad Sokownin , met eigen hand nedervelde .
In 1607 werd de reis naar ' t buitenland ondernomen , nadat Peter , tijdens zijne af-wezigheid ( afwezigheid ) , een regentschap had aangesteld onder de leiding van vorst Romodauowsky , % dii > den titel van Cesar ontving . Peter , wien ' t nooit om uiterlijk vertoon en ceremoniën te doen was , die nooit den keizer speelde , maar ' t altijd was , hoe en waar hij zich ook vertoonde , reisde niet als Czaar , maar als ondergeschikt lid van een talrijk , door hem afgevaardigd gezantschap , aan het hoofd waarvan Le Fort en de verlichte Feodor Go-lowin ( Go-lowin ) stonden .
Op deze reis — waaromtrent men vele bijzonderheden kent uit Voltaire's beschrij-ving ( beschrijving ) — hield Peter bijna uitsluitend om-gang ( omgang ) , zooals uit zijne onlangs in ' t licht ge-geven ( gegeven ) brieven blijkt , met schippers en hand-werkslieden ( handwerkslieden ) . Hij zocht zich , waar hij slechts kon , te onttrekken aan den stijven omgang met vorstelijke personen , en waar hem dit niet mogelijk was , liet hij hen drinken , tot dat zij van hun stoel tuimelden . Te Konings-bergen ( Koningsbergen ) , alwaar hij de gast was van den keur-vorst ( keurvorst ) , later Koning Frederik , dronk Peter zoo bovenmatig , dat hij in een vlaag van woede zijn gunsteling , Le Fort , den degen door ' t . lijf wilde stooten , hetgeen slechts be-let ( belet ) werd door de kloekmoedige tusschen-komst ( tusschen-komst ) van een beambte van den keurvorst . Over zijn verblijf in Hanover hebben wij eenige fraaie brieven van de keurvorstin Sophie en hare dochter Charlotte Sophie , waaruit blijkt , dat de jonge Czaar in den om-gang ( omgang ) met voorname dames zeer bedeesd was . Het kostte de beide vorstinnen veel moeite hem te zien te krijgen ; toen haar dit echter eindelijk gelukt was en hij zelfs met haar aan tafel zat , dwong hij haar duchtig met hem te drinken . Zij deden hem dit ge-noegen ( genoegen ) , ten einde hem er toe te bewegen later met haar te dansen . Toen hij bespeurde dat zij handschoenen droegen , wilde hij ook handschoenen aantrekken en gelastte zijne bedienden hem een paar te brengen , doch in zijne geheele bagaadje waren er geene te vinden en de handschoenen der Duitsche hovelingen pasten niet op zijn reusachtige handen . Hij danste dus zonder handschoe-nen ( handschoenen ) . De beide vorstinnen beschrijven hem als een man van vorstelijke houding en j !
uiterlijk , levendig van geest en van een goed , ongekunsteld karakter , maar ruw en bar-baarsch ( bar-baarsch ) in zijne gewoonten . Zijn open , schoon gelaat trok dikwijls krampachtig te zamen en nam dan zulk eene woeste , onheilspellende uitdrukking aan , dat nie-mand ( niemand ) hem zonder ontzetting kon aanzien . Men zeide dat deze aanvallen het gevolg waren van een der moordaanslagen , die in zijne jeugd op hem gepleegd waren . Hij had altijd een aap en een dwerg bij zich , die hem zelfs aan tafel niet verlieten en die hij lief-koosde ( liefkoosde ) en vertroetelde als schoothondjes .
Van Hanover ging de reis over Minden en Kleef naar Amsterdam . Peter had zich nu , om geheel ongedwongen te leven , van het gezantschap afgescheiden en eerst recht-streeks ( rechtstreeks ) naar Zaandam begeven . Daar ver-toonde ( vertoonde ) hij zich in de dracht van een Hol-landsch ( Hol-landsch ) scheepstimmerman ; spoedig ver-trok ( vertrok ) hij echter naar Amsterdam , waar hij een klein huis op de werf der Oost-Indische Compagnie betrok . « Ik ben hier — schreef hij aan den patriach Adriaan te Moskau — om het woord Gods aan onzen stamvader Adam te volbrengen : « in ' t zweet uws aan-schijns ( aan-schijns ) zult gij uw brood eten !» Ik werk wel niet uit nood , maar om het zeewezen te leeren , met de verkregen kundigheden huiswaarts te keeren en — dat zal tot het laatste oogenblik mijn streven zijn — de vijanden van den naam van Jezus ten onder te brengen en de Christenen te bevrijden .» [ Op dezen en den lateren tocht van Peter naar Nederland komen wij nader terug ]. Van Peter's verblijf in Engeland , waar hij Willem III bezocht , geeft Lord Macaulay ons in het laatste deel zijner Engelsche geschiedenis eene op zijne boeiende manier , eenigszins sterk gekleurde schildering , waaraan ik een paar trekken ontleen .
« Den lOen Januari 1698 wierp een uit Holland komend schip bij Greenwich het anker , en werd met groote onderschei-ding ( onderscheiding ) begroet . Peter I , Czaar van Moscovië bevond zich aan boord . Met een klein ge-volg ( gevolg ) steeg hij in een boot en werd de Theems opgeroeid naar Norfolkstreet , al-waar ( alwaar ) een huis , met het uitzicht op de ri-vier ( rivier ) , tot zijn ontvangst in gereedheid was . Zijn reis baardeopziensin de geschiedenis , niet alleen in die van zijn land , maar ook in de onze , ja van de geheele wereld . Het rijk , waarover hij regeerde , was voor de beschaafde volkeren van westelijk Europa wat Rokhara en Siam tegenwoordig voor ons zijn . Hoewel van minder omvang dan thans , was Rusland echter toen reeds het grootste rijk dat ooit aan een enkel vorst had gehoorzaamd . In het oog der staats-lieden ( staatslieden ) was deze eindelooze uitgestrektheid van dennen wouden en moerassen , waarin acht maanden van het jaar diepe sneeuw lag , en waar een armoedig boeren volk slechts met moeite zijne hutten kon ver-dedigen ( verdedigen ) tegen geheele scharen uitgehon -
gerde wolven , echter minder waard dande enkele vierkante mijl , die door de kan-toren ( kantoren ) , magazijnen en mastbosschen van Am-sterdam ( Amsterdam ) werd ingenomen In het oude
Rusland wist men noch van literatuur,noch van wetenschap , er waren geen scho-len ( scholen ) of andere inrichtingen van onderwijs.Honderd jaar na de uitvinding der boek-drukkunst ( boekdrukkunst ) had men eerst een pers in Rus-land ( Rusland ) opgericht en deze pers werd welhaastde prooi van een brand , die denkelijk dooi-de ( dooide ) geestelijkheid was aangestoken . In deomgeving van den Czaar werd het oog doorgoud en juweelen verblind ; doch zelfs in deprachtigste paleizen vond men de onzuiver-heid ( onzuiverheid ) en ellende van eene Iersche hut . Nog in't jaar 1663 werden de heeren van ' t gevolgvan den Engelschen gezant , graaf van Car-lisle ( Carlisle ) , te Moskau in één slaapkamer gehuis-vest ( gehuisvest ) , met de waarschuwing dat , als zij nietbij elkander bleven , zij gevaar liepen doorde ratten te worden opgevreten . Zoo luiddende berichten der Engelsche gezantschappenin Rusland , en deze berichten werden doorde komst van het Russische gezantschap inEngeland bevestigd . Deze vreemdelingenverstonden geen beschaafde taal . Hunnekleeding , hunne wijze van groeten , hunnemanieren hadden een woest en barbaarschkarakter . De gezant en zijn gevolg warenzoo verblindend prachtig uitgedoscht , datgeheel Londen uitliep om hen te zien ; entevens zoo onrein , dat niemand ' l Jlu wagen tien aan te raken . Op de hofbals we-melden ( wemelden ) zij van paarlen en ongedierte
Onze voorvaderen waren daarom niet wei-nig ( weinig ) verbaasd te hooren , dat een jeugdig bar-baar ( barbaar ) , die met zijn zeventiende jaar heerscherover dat volk was geworden en die eeneminder goede opvoeding had genoten , daneen Engelsche boer of kramer , op zulke reus-achtige ( reusachtige ) hervormingsplannen was bedachten genoeg van de talen van ' t westelijkEuropa had geleerd , om met beschaafdelieden te kunnen omgaan Men zou ge-dacht ( gedacht ) hebben , dat Frankrijk het eerste voor-werp ( voorwerp ) zijner nieuwsgierigheid zou geweestzijn . Want de waardigheid en zwier van denFranschen Koning , de pracht van het Fran-sche ( Fran-sche ) hof , de tucht van het Fransche leger,het vernuft en de geleerdheid der Franscheschrijvers , waren over de geheele wereld be-roemd ( beroemd ) . De geest van den Czaar had echtervroeg eene eigen richting genomen , die aanhet nuttige boven het schoone de voorkeurgaf . De voornaamste eerzucht van den groo-ten ( groo-ten ) vorst was een goed stuurman en eengoed scheepstimmerman te zijn . Van daardat Holland en Engeland eene aantrekkelijk-heid ( aantrekkelijkheid ) voor hem hadden , die de galerijen enterrassen van Versailles misten .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het