Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 226

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 226
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
226
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
hem vijandige zuster . Door hare vooraf ge-troffen ( getroffen ) maatregelen werd de reusachtige taak zijns levens hem veel gemakkelijker . Ten einde zich onafhankelijk van de Stre-litzen ( Stre-litzen ) te maken , had zij de overmacht dezer Moskovische pretoriaansche benden , die iederen stap tot vooruitgang in den Staat belemmerden , reeds gebroken en begon-nen ( begonnen ) een nieuw leger te vormen , dat , zooals wij hebben gezien , op het beslissende oogenblik partij trok voor Peter , niet zoo-zeer ( zoozeer ) uit eigen beweging , als wel door den invloed van generaal Gordon , die den jongen Czaar zeer genegen was , en van de vele onder hem dienende buitenlandsche officieren . Had Sophie dit aantal vreemde-lingen ( vreemdelingen ) niet naar Rusland doen komen , zoo zouden Peter de eerste en grootste steun-pilaren ( steunpilaren ) van zijne macht zeker hebben ont-broken ( ontbroken ) . Sophie moest in de worsteling om de heerschappij voor haar broeder het onderspit delven , daar deze een te machtig tegenstander was . Het viel der Duitsche Gatharina gemakkelijker den onbeduiden-den ( onbeduiden-den ) Peter III uit den weg te ruimen . Doch wij zullen deze vergelijking niet verder uit-breiden ( uitbreiden ) .
De geschiedenis leert , dat de kracht van uitstekende vorsten zich reeds vroeg open-baart ( openbaart ) en dat de eerste stap meestal beslis-send ( beslissend ) voor het geheele leven is . Zoo was ' t ook met Peter , wien de natuur zelve den stempel van heerscher op het voorhoofd had gedrukt en die niet alleen wat begaafdheid , maar ook wat zijn ontzagwekkend voor-komen ( voorkomen ) betreft , de grootste vorst van zijnen tijd was . Op zeventienjarigen leeftijd was hij reeds geheel volwassen , en had zijn in de schoonste evenredigheid gebouwd lichaam eene lengte van 7 voet 1 duim bereikt . Op breede schouders droeg hij een fraai ge-vormd ( gevormd ) hoofd met groote , vlammende oogen , een hooggewelfd voorhoofd en een licht ge-bogen ( gebogen ) neus , waaronder de puntige knevel uitmuntend paste bij den juist niet kleinen mond , waarvan de dikke onderlip het ken-merk ( kenmerk ) van zinnelijkheid droeg . Het grootste sieraad van het statige hoofd was het don-kere ( donkere ) , tot op de schouders golvende haar . Over ' t geheel genomen maakte zijn geheele voorkomen een buitengewonen indruk , die zelfs in '^ eenvoudigste kleed diep werd ge-voeld ( gevoeld ) . Evenals zijn rijk onder alle rijken , zoo stak hij zelf onder alle menschen door zijne groote , fiere gestalte uit .
Zijn geestbeschaving liet echter veel te wenschen over . De beginselen van een gron-dig ( grondig ) , wetenschappelijk onderwijs had hij moeten missen . Zijn Russische onderwijzer Sotow , die secretaris bij de kanselarij voor de verzoekschriften was en later als gezant naar de Tartaren in de Krim werd afge-vaardigd ( afgevaardigd ) , had met den jongen prins de jaarboeken der Russische geschiedenis ge-lezen ( gelezen ) en hem door platen de hoofdpersonen £ n gebeurtenissen in ' t geheugen geprent ,
eene aanschouwelijke leerwijze , waarop de Vorst altijd gesteld bleef .
Rovendien hadPeter met den luitenant der artillerie , Franz Zimmermarm , uit Straas-burg ( Straas-burg ) , wiskunde , en met Le Fort , Hollandsch geleerd , zoomede een weinigje Duitsch en Fransch . Daarin bestond de geheele schat zijner kundigheden , toen hij op den troon kwam , waar hem voor studeeren in boeken ook later weinig tijd zou overblijven . Des te meer leerde hij door ondervinding . Risschop Theophanus zeide van hem , dat de landen van Europa zijne akademiën , en hunne vorsten en gezanten zijne onderwijzers waren . Hij leerde inderdaad zooveel van hen , dat hij hen allen overtrof . De omstan-digheid ( omstandigheid ) , dat noch Peter zelf , noch een der mede-arbeiders aan zijn groot werk , ook slechts een zweem van klassieke beschaving bezat , kan er wel aanleiding toe hebben gegeven , dat zelfs keizer Nikolaas nog de klassieke talen van het leerplan van den jongen grootvorst uitsloot .
Toen hij den troon beklom kende Peter nog niets anders van Europa , dan hetgeen zijne vrienden uit het buitenland , met wie hij bijna uitsluitend omgang bleef houden , hem hadden verteld . Maar zijn levendige geest was daardoor ten sterkste geprikkeld . Hij wilde zich eerst op zijn zetel bevestigen , den grond leggen tot Ruslands nieuwen op-bouw ( opbouw ) en dan zelfde voornaamste beschaafde landen bezoeken , om met eigen oogen alles te zien en te na te sporen , en daarna bij zijn terugkeer het begonnen werk le voleindigen . Zijn hoofddoel was en bleef de samenstelling van een staand leger op Europeesche leest geschoeid . Daarvoor vond hij in den ervaren generaal Gordon en Le Fort de beste raad-gevers ( raadgevers ) en helpers . Hij leerde van hen veel met waarlijk treffende weetgierigheid en een rusteloozen ijver aan , die zich over alle takken van den dienst uitstrekte , en zelfs het kleinste en geringste werd daarbij door hem niet versmaad . Hij verlangde van anderen niets dan waartoe hij zelf in staat was , en het is een historisch feit , dat hij vier weken lang als gemeen sol-daat ( soldaat ) diende , den gewonen uniform droeg , met de andere soldaten sliep , at , exerceerde en op de wacht stond , zonder zich het ge-ringste ( geringste ) voorrecht te veroorloven . Het was geen gemakkelijke taak voor hem , zich zoo lang met den gewonen soldatenkost tevreden te moeten stellen , daar hij bij zijn grooten eetlust gewoonlijk zesmaal zooveel at als andere menschen ; maar toen de proeftijd voorbij was , kon hij ook met een gerust ge-weten ( geweten ) zeggen : « mijn soldaten mogen zich niet beklagen ; wat voor mij genoeg was is ook voor hen voldoende .»
Hand in hand met de oprichting van een leger ging ook het samenstellen van eene vloot . Zijn vader Alexis had reeds levendig de noodzakelijkheid daarvan voor Rusland gevoeld en had alles gedaan wat in zijn
vermogen was om dat gebrek te verhelpen . » Reeds onder zijne regeering werd een klein eskader uitgerust tot het onderzoeken der noordkust van Siberië . Het laatste schip , dat onder de regeering van Alexis door Hol-landsche ( Hol-landsche ) timmerlieden werd gebouwd en bestemd was om op de Caspische Zee het handelsverkeer met Perzië te voeren , was door de Kozakken verbrand , en van de ver-strooide ( verstrooide ) bemanning waren slechts twee per-sonen ( personen ) naar Moskau teruggekeerd , waarvan de een , Karsten Rrand , later door Peter tot opper scheepsbouwmeester der marine werd benoemd .
Met denzelfden ijver , waarmee Peter zich tot nu toe op den dienst van ' t leger had toe-gelegd ( toegelegd ) , wijdde hij zich straks aan de scheeps-bouwkunst ( scheepsbouwkunst ) . Het goote doel van zijn eerzucht waren thans hooge masten , en in zijne droomen wemelde het van wimpels , touw-ladders ( touw-ladders ) , zeildoek en vlaggen . Hij werkte ijverig mede aan den bouw der schepen , rui eens als timmerman , dan als smid , dan weer als eenvoudig gezel . Den 14 den Maart 1691 werd het eerste j achtvan stapel gelaten,waar-op ( gelaten,waar-op ) Peter van Moskau naar Kolomenskoje voer , ( een afstand van ongeveer achttien Duitsche mijlen ). Op de later gebouwde schepen bevoer hij het meer van Perejas-lawl ( Perejas-lawl ) , vervolgens het meer van Kubinsky , en eindelijk waagde hij zich bij Archangel op de Witte Zee . Archangel was de belangrijkste zeeplaats van Rusland , sedert het zijne vroe-gere ( vroegere ) havens aan de Oostzee verloren had en het eenige uitgangspunt van zijn verirwr ' met het buitenland . Het eerste gezicht van de haven met hare groote schepen en van de Witte Zee maakte een diepen indruk op den jongen keizer , die zich echter daar niet als Czaar vertoonde , maar voor een Hollandsch schipper doorging wiens naam en dracht hij zelfs aangenomen had . Er zijn nog brieven bewaard , die hij uit dien tijd aan zijne moeder schreef , en waarvan de inhoud kinderlijk genoeg luidt .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het