Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 220
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 220
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
220
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
4
D E O L IJ F TAK
bracht om tegelijkertijd de kern van een geducht leger te vormen en den Russischen adel , wiens zonen Peter op deze wijze als gijzelaars in de hand had , voor hem te win-nen ( winnen ) . Le Fort had des te meer invloed op zijn vorstelijken leerling en scheen des te on-schadelijker ( onschadelijker ) in de oogen van Sophie , hoe minder hij zich liet gelden en hoe meer hij de grillen van Peter scheen in te willigen , met wien hij in drinkgelagen , die steeds het grootste genoegen van den Czaar bleven , geheele nachten doorbraste . Het krachtige gestel van Peter was niet alleen bestand tegen de grootste lichaams-vermoeienis-sen ( lichaams-vermoeienis-sen ) en ontberingen , maar ook tegen de grootste uitsporigheden . Le Fort was de man niet , geschikt om hem daarin te teuge-len ( teuge-len ) , en Sophie zag het schijnbaar woeste leven dat beiden leidden , wellicht met ge-noegen ( genoegen ) , in de hoop dat Peter er geheel door zou te gronde gaan . Zij was dus niet weinig verbaasd , toen hij in ' t begin van het jaar 1688 , bij zijne eerste verschijning in de ge-heime ( geheime ) raadsvergadering , eene houding tegenover haar aannam , die verre van on-derdanig ( onderdanig ) was . Op aanraden zijner moeder trad hij reeds het jaar daarop inhethuwelijk met de schoone Eudoxia Feodorowna La-puchin ( La-puchin ) , en dit huwelijk verhoogde dermate zijn aanzien bij het volk , dat de maatregelen van Sophie , om hem van de zittingen van den geheimen raad verwijderd te houden , zonder eenige uitwerking bleven en zij zelve voor de toenemende macht , den alles overwinnenden moed en het sluwe overleg van den vroeg gerijpten jongeling begon te sidderen . Zij trachtte hem door een moord-aanslag ( moordaanslag ) uit den weg te ruimen ; hij werd daarvan echter in tijds verwittigd en vond eene wijkplaats achter de sterke muren van het nabij Moskau gelegen klooster Troizkoi . Aangelokt door het gunstig onthaal , da
Zoodoende werd Peter alleenheerscher over Rusland , want zijn goedaardige broeder ï [ wan stelde zich tevreden met de eer , mede-regeerend ( mede-regeerend ) Keizer te heeten , en de weinige ;
jaren die hem nog waren gegund , bracht hij in stille afzondering door .
In September 1689 , dus op zeventienja-rigen ( zeventienjarigen ) leeftijd , hield de jonge vorst zijn in-tocht ( intocht ) in Moskau . Een leger van 60,000 man , dat nu onder zijne bevelen stond , had hem tot voor de poort begeleid . Onder eene bedekking van 180 Strelitzen reed hij de hoofdstad binnen ; zijne gemalin en moeder volgden hem in een staatsiekoets . Zijn stief-broeder ( stiefbroeder ) Iwan ontving hem aan den ingang van het Kremlin , alwaar beiden , ouder het gejuich van het volk , elkander omhelsden .
Tegenover zulk eene taak als Peter , thans in het werkelijke bezit der macht , zich ge-steld ( gesteld ) had — geen sterveling had ooit een grootere bezeten — is ' t noodig een oogen-blik ( oogen-blik ) stil te staan , om de plaatsen te leeren kennen waarop het groote nieuwe gebouw zou worden opgetrokken , zoomede de mid-delen ( middelen ) en werktuigen , die den bouwmeester daarbij ten dienste stonden .
Wanneer men van het tegenwoordige Rusland spreekt als van eene schepping van Peter , dan klinkt dat bijkans , en de meesten vormen zich daarvan eene voorstelling , alsof de groote Keizer alles door toovermacht uit den grond zou hebben gestampt . Men vergete echter niet dat Rusland reeds vóór Peter een rijk was , dat in omvang de grootste rijken van alle tijden overtrof . Noch de voor-bijgaande ( voorbijgaande ) veroveringen van Alexander van Macedonië , noch zelfs het Romeinsche rijk ten tijde zijner grootste uitgebreidheid onder Trajanus , noch het rijk van Karel den Groo-ten ( Groo-ten ) was zelfs in de verste verte te vergelijken met de reusachtige , aan elkander verbonden landen , waarover Peter geroepen was te heerschen . Onafgebroken strekte zijn rijk zich van de Zweedsche tot de Chineesche grenzen uit , overtrof in Europa reeds de grootte van 70,000 Duitsche vierkante mijlen en omvatte in Azië meer dan 150,000 D . vier-kante ( vierkante ) mijlen , hetgeen te zamen meer is dan de oppervlakte van geheel Europa . De dun gezaaide bevolking was wel is waar niet in verhouding tot den reusachtigen omvang van het land ; doch de 16 millioen onderda-nen ( onderdanen ) , over wier goed en bloed de Keizer in zijne onbeperkte macht had te beschikken , vormden toch altijd een aardig begin en het driedubbele aantal waarmede Frederik de Groote zijne regeering begon .
( Wordt vervolgd .)
De besluitelooze slijt , het leven met te doen wat hij niet wil . — Mevr . de Sévigné .
' t Verlies van een waar of vermeend goed schijntaltijd een ramp . — Mevr . de Stael .
Geen grooter zelfvoldoening dan zijn naaste ge-lukkig ( gelukkig ) te maken . — Mevr . d'Epikay .
De muziek drukt de toestanden uit , de woordengeven er ontwikkeling aan . — Mevr . de Stael .
Kan men zijne vrienden in de gedachten volgen,is men bij ze . — Mevr . du Deffand .
VOOR 300 JAREN .
Geschiedkundige schets in vier bedrijven
DOOK .
II . KROON Dzu .
Schrijver van „ de Boodschapper ."
—^-<®>~&=—
Terug van Wieringen .
Het tooneel verbeeldt een taveerne te Dover . Aan tafels zitten hier en daar eenige matrozen ; zij spelen en drinken . Op den achtergrond een deur . Van Inthiema zit rechts op ' t tooneel te schrijven .
lste TOONEEL . Merens , Vlieckop . van Inthiema .
Merens . { zijn beker nederzettende }.
Eere , uien eere toekomt ! { smakkende ) Spaansche wijn en Hollandsche meisjes , daar kan je oud bij worden .
Vlieckop .
De wijn schijnt je bizonder te smaken , en ze is niet duur ook .
Merens .
Een pond of wat kruit , en een paar dozijn kogels zijn niet te veel voor een galjoen met vurige Xeres en Malaga . Het scheelde weinig of de « Donna Flora » was den dans ont-sprongen ( ontsprongen ) .
Vlieckop .
Een vlugge zeiler , dat moet gezegd worden . Had de stoute wending van luitenant Merens hem den weg niet afgesneden , dan
Merens . zou de vogel allicht gevlogen zijn .
Vlieckop .
Kn Merens niet op de « Donna Flora » zijn vlag kunnen laten wapperen .
Merens .
De dag van heden is niet ongelukkig . De vloot kreeg voorraad van leeftocht en wijn en ik op ' t onverwachts met den kapiteins-rang ( kapiteins-rang ) het bevel over een schip .
Vlieckop .
Het kan toch raar loopen in de wereld ! toen we « amen als jongens op het Hoornsche hop rondzwalkten in uws vaders boot , als ik voor een paar dagen bij mijn oom vertoefde , toen zouden we nimmer hebben kunnen vermoeden , dat wij later , tot mannelijken leef-tijd ( leeftijd ) gekomen , op den Oceaan en voor een ernstig doel , elkander zouden wederzien .
Merens .
' s Menseden lot is onzeker . Heden aan eigen haard , omgeven door vrienden en ver-wanten ( verwanten ) , en morgen aan boord van eenvlie-boot ( eenvlieboot ) . Heden geëerd , rijk en gelukkig , en kort daarop vogelvrij verklaard , ja . als een ondier nagejaagd . Vlieckop , wat we als kna-pen ( knapen ) elkaèr beloofden , dat herhaal ik als man . Wat ooit ' t lot over ons beschikke , ik blijf uw vriend . Want door vriendschap sterk ,
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer