Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 214
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 214
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
214
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
6
III I III I Ill I I _,~-....._
twijfeld rijker ' in arbeid : het getal inschrij-vers ( inschrijvers ) klom tot 1159 ; bedroeg in 1861 het gezamenlijk beloop der jaarlijksche in-schrijvingen ( inschrijvingen ) slechts 1271 franken , in 1871 bereikten die het cijfer van ruim 0923 fr . Aan het uitgeven van boeken werd dan ook in het tweede tienjarig tijdperk ( 1861 — ' 71 ) ruim 36,824 fr . besteed , waarmee de kosten van een aantal werken werden gedekt . Daaronder komen , gelijk vroeger , verscheiden van praktischen aard voor , op het gebied van natuurkunde , staathuis-houdkunde ( staathuishoudkunde ) , beschrijving van België's toe-stand ( toestand ) ; voorts over opvoeding , gezondheids - | leer enz . Noemen wij alleen de Landbouw-kunst ( Landbouw-kunst ) in de Nederlanden : « België enNoord-Nederland,»van ( enNoord-Nederland,»van )
Was het Fonds vroeger genoodzaakt de schrijvers die hunne werken ter uitgave aan-boden ( aanboden ) , in den regel niet anders te beloonen dan met een dankbrief , sedert eenigejaren kon men allen die der instelling dergelijke diensten bewezen , een zeker niet hoog , maar toch in evenredigheid betamelijk honorarium toekennen .
Waren de aanmoedigingen aan studenten karig , en tot de Gentsche gestichten be-perkt ( beperkt ) , ook,hier kwam vermeerdering : !» 8 j leerlingen van hooge , middelbare en nor - maal-scholen ( maal-scholen ) , die zich in de studie der moedertaal onderscheidden , ontvingen ge-schenken ( geschenken ) en boeken . Gelijke belangstelling werd bewezen aan sctmjvers van Neder-landsche ( Neder-landsche ) verhandelingen door de Koninkl . i Academie van Brussel en de Maats , van Schoone Kunsten en Lett , te Gent bekroond .
Toelagen in geld , werden bovendien ver-leend ( verleend ) aan de studenten-genootschappen van Luik en van Gent ter bevordering van hunne werkzaamheden .
Bij invloedrijke personen en overheden werden , ter gepaste tijde , even als vroeger nu en dan stappen aangewend ten gunste , der moedertaal , vooral om het onderwijs daarin te bevorderen . In ' t algeneen kan worden gezegd , dat al wat vroeger begon-nen ( begonnen ) was , de aaanmoedigingen en pogingen van allen aard , met ijver , en meest alle krachtiger werden voortgezet . Daaren-boven ( Daarenboven ) was het mogelijk nieuwe onderne-mingen ( ondernemingen ) aan te vangen , waaraan in het eerste tijdperk niet had kunnen worden gedacht .
Vooreerst werd het oprichten en onder-steunen ( ondersteunen ) van Volksbibliotheken met ijver ter hand genomen . Dë eerste daarvan werd in 1869 te Gent geopend ; in ' t jaar 1870 door eene tweede gevolgd ; ook te Antwerpen is men daarvoor werkzaam . In vijftien andere || Vlaamsche gemeenten zijn ook volksboeke - f rijen gevestigd of geschraagd , behalve dat ;
DE OLIJFTAK .
door giften van boeken meer dan vijftien | volks -, seliool-engenootschapsbibliotheken zijn ondersteund .
Op een ander gebied , waarop vroeger ook slechts karig en op kleine schaal had i kunnen worden gewerkt , is het Willems-Fonds ( Willems-Fonds ) beraden vooruitgetreden , te weten : de aanmoediging van het Nederlandsch gezang .
« Behalve de heruitgave , ditmaal met piano-begeleiding , der Oude e n Nieuwe Liedjes van Dr . Snellaert , welke in 1864 van de pers kwamen ( zoo luidt het verslag ) hebben wij in 1865,'67,'69 en ' 72 onder-scheidingen ( onderscheidingen ) verleend aan de jonge toon-dichters ( toon-dichters ) die , sedert de toelatingonzertaal in den Cantaten-prijskamp van het staats-bestuur ( staatsbestuur ) , den Nederlandschen text hebben verkozen . In 1869 hebben wij te zamen met het Willems - Genootschap eenen prij skamp van toonzetkunst uitgeschreven voor koren , melodiën en volksliederen , en eene toelage verleend aan hetzelfde genootschap tot dek-king ( dekking ) der kosten van zijnen wedstrijd van koor - en solozang . In 1870 openden wij eenen prijskamp voor dichtstukken geschikt om in muziek gesteld te worden ; dit jaar hebben wij de uitgave aangevangen van eene verzameling oorspronkelijke Neder-■ landsrhe ( Nederlandsrhe ) Zangstukken , waarbij wij geene moeite gespaard hebben om ons de me-dewerking ( medewerking ) van al de beroemdste Noord-en ( Noorden ) 7Aiid-Nederlandsche ( 7AiidNederlandsche ) toonzetters Ie ver-zekeren ( verzekeren ) . Onze afdeelingen te Gent en te Antwerpen ondersteunden dat werk door hoogstaantrekkelijke Nederlandsche zang-feesten ( zangfeesten ) in te richten .
« Eindelijk heeft de groote koorzang-wedstrijd ( koorzang-wedstrijd ) , dit jaar door het Willems-Genoot-schap ( Willems-Genootschap ) met behulp der Stad Gent geopend , ons niet onverschillig gelaten : een gouden eerepenning in de eerste afd . van de Nederl . sectie , werd als Ie prijs namens het Willems-Fonds ( Willems-Fonds ) uitgereikt .
« Er is dus uitbreiding , vooruitgang . Op het vroeger reeds bewerkt gebied is de arbeid grooter en de vruchten zijn menig-vuldiger ( menig-vuldiger ) geweest , terwijl nieuwe velden werden - -ontgonnen ( -ontgonnen ) . Zijn wij die uitbreiding verschuldigd aan de vermeerdering onzer hulpbronnen , het omgekeerde is ook waar : de uitbreiding die wij aan onze werkingen gaven , verschafte ons ook gestadig meer sympathie en bijval . De drukpers en de publieke opinie ondersteunden ons meer dan vroeger , en het was ons geene geringe voldoening toen in 1869 , op de internati-onale ( internationale ) tentoonstelling te Amsterdam , waar wij onze uitgaven en jaarlijksche verslagen op vereerende uitnoodiging gezonden had-den ( hadden ) , eene zilveren medailje aan onze in-stelling ( instelling ) werd toegekend .
« Zullen wij ons nu over ons werk ver-hoovaardigen ( ver-hoovaardigen ) ? Voorzeker neen .
« Als onze voorgangers zullen wij zeg-gen ( zeggen ) : « De verkregene uitslag is iets . maai ' « de toekomst belooft meer .» En wij zullen I
in alle nederigheid bekennen dat er nog veel , oneindig veel te doen blijft .»
Indien men een blik werpt op de reeds afgeloopene baan , kan men , bij zulke ge-voelens ( gevoelens ) , wel vertrouwen dat , bij hel af-sluiten ( afsluiten ) van een nieuwen tien ,- ja vijfjarigen tijdkring , de vorderingen van dit Fonds nog veel grooter zullen zijn . Wij wenschen het die toe , daar zijne verrichtingen een onmiskenbaar nuttige strekking hebben : het staven van de waarheid der zelfstan-digheid ( zelfstandigheid ) van een volk , met een grootsch verleden , en dat naar een hoogeren trap van beschaving streven blijft .
Wat op het gebied der eigenlijke letter-kunde ( letterkunde ) en op het staatkundig terrein gedaan werd om het doeleinde der «" Vlaamsche beweging » nader te komen , valt buiten het bestek van het Willems-Fonds . « Zijne bijzondere plaats in die vreedzame wor-steling ( worsteling ) ligt tusschen die beide , tusschen letterkunde en staatkunde , in . Aan deze instelling behoort bij zonderlijk het behar-tigen ( behartigen ) van de maatschappelijke v zijde van het Vlaamsche vraagstuk : de opvoeding-en ( opvoedingen ) versterking van den volksgeest .»
De stellers van het overzicht der werk-zaamheden ( werkzaamheden ) over de jongste twintig jaren , doen ten slotte uitkomen , dat de roeping van het Fonds is èn vaderlands - èn volksgezind : « de maatschappelijke voor-uilgang ( voor-uilgang ) en de nationale m wnprlino -^ H ,,^ dat beide zoo nauw verwant zijn , dat zij waarlijk niet van elkander zijn af te schei-den ( scheiden ) ; dat de « verfransching » van de hoogere standen veel schuld heeft aan den achter-lijken ( achterlijken ) staat , dat het terugbrengen van die standen tot het gevoel van hun taai-nationaliteit ( taainationaliteit ) dus tevens is werken aan de volksbeschaving .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer