Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar de content

Archieven

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 198

Mijn Studiezaal

Mijn Studiezaal (inloggen)

De Olijftak

1 records

DOT_1872 De Olijftak

Reageren

Stuur een reactie naar Regionaal Archief Rivierenland

Delen

Doorsturen per email

Duurzaam webadres

Tijdschriftpagina

De Olijftak, 1872; p. 198

Naam tijdschrift:

De Olijftak

Pagina:

198

Datum:

1872

Jaargang:

1872

Is onderdeel van:

Tijdschrift

DOT_1872 De Olijftak

6
FRIEDRICH GERSTACKER ,
REIZIGER EN SCHRIJVER .
Vóór eenige dagen las men in de dag-bladen ( dagbladen ) het bericht wegens het overlijden van den ook bij ons zoo bekenden en hooggewaardeerden Fr . GERSTaCKER .
De heer Eugene Mansius heeft in een Duitsch tijdschrift eenige bladzijden ge-leverd ( geleverd ) over dien schrijver en reiziger , dien men den mannelijken Ida Pfeiffer zou kunnen heeten , wegens den aard zijner tochten , de volharding door hem daarbij aan den dag gelegd , en de wijze van in-kleeding ( inkleeding ) zijner verhalen , die tot verre buiten zijn vaderland eene groote popu-lariteit ( populariteit ) hebben verkregen ; terwijl hij uit . den rijken schat zijner ondervinding de stoffe tot grootere en kleinere verhalen putte , waarvan frischheid , natuurlijkheid en zedelijke strekking niet vallen te mis-kennen ( miskennen ) .
De mededeeling van de woorden van den heer Mansius zullen onzen lezers gewis ook niet onwelkom zijn ; zij werden nog bij diens leven geschreven :
Goethe verlangt van een goeden roman-schrijver ( romanschrijver ) , dat hij ten minste veertig jaren oud zij , om met het noodige fonds van levens-ondervinding en j uistheid van inzich-ten ( inzichten ) een waar levens-tafereel te kunnen geven . Indien eenig dichter die onder-vinding ( ondervinding ) en inzichten heeft , verbonden met een buitengewonen rijkdom van opvat-ting ( opvatting ) , zoo is ' t zeker Gerstacker , die zoo veel en zoo verre gereisd heeft , en die den roman met het genre van de « exotische ,» dat is op vreemd terrein spelende , ver-meerderd ( vermeerderd ) heeft .
Friedrich Gerstacker , die zich als reiziger in alle hemelstreken en als romanschrijver een gelijken roem heeft verworven , is in't jaar 1816 te Hamburg geboren . Zijn vader was de tenorzanger Gerstacker , die in 1825 , te Kassei , overleden is .
Na diens dood trok zich een te Brunswijk wonende oom den negenjarigen knaap aan , en liet hem daar eene lagere school be-zoeken ( bezoeken ) . Daarna werd hij bij een koopman te Kassei geplaatst , om zich in het vak van den handel te oefenen , doch dit was hem niet recht naar den zin . Al in zijne prille jeugd had het lezen van Robinson Crusoe's lotgevallen zijne verbeelding op-gewekt ( opgewekt ) , en een onweerstaanbare zucht naar het verre Amerika vervulde zijne borst . Nadat hij eenigen tijd te Döben , bij Grimma , had vertoefd , om zich in de landhuishoud-kunde ( landhuishoud-kunde ) te bekwamen , ondernam de nau-welijks ( nauwelijks ) twintig-jarige ( twintig-jarige ) jongeling , in de lente van 1837 , met geringe middelen en weinig ondervinding , de reis naar de Vereenigde Staten van Amerika . Hij vertrok uit Bremen naar New-York . Wel verre dat hij aldaar zijn geluk vond , werd hij door zijne lands-lieden ( landslieden ) derwijze bedrogen , dat hij de ge-ringe ( geringe ) middelen die hij uit Duitschland had medegebracht , er nog bij inschoot . Maar zijn goeden moed verloor " hij niet ; en daar hij eene krachtige gezondheid genoot , vertrouwde hij daarop om in ' t hem wild-vreemde ( wildvreemde ) land werk te vinden , welk dit ook zijn mocht . Te dien einde doorkruiste hij al de Noord-Amerikaansche Staten en vatte frisch en flink eiken arbeid aan , die zich aan hem voordeed , zoodat hij zich beroemen kon . dat hij bij afwisseling , al naar ' t viel , nu stoker op verscheidene stoomschepen , dan pachtersknecht , zilver-smid ( zilversmid ) of pïllendoosj es-fabrikant , dan weder chocolade-bereider of houthakker , kok , en wat niet al meer was geweest . Tegelijker-tijd ( Tegelijkertijd ) leerde hij ook met de buks omgaan en zwierf als een jager door de overoude bosschen , alwaar hij bij ontmoetingen met
DE OLIJFTAK .
— ui - i —
de wilde dieren menig hachelijk avontuur had . In ' t jaar 1842 nam hij in den staat Louisiana een hotel over , doch keerde in " t volgende jaar naar zijn vaderland terug . Nog had hij ' t nooit beproefd de pen als schrijver op te vatten , maar wel had hij nu en dan aan zijne moeder brieven gezonden , waarin hij schilderingen van zijne reizen en wederwaardigheden gaf , die zonder zijn weten in Robert Hellert's « Rosen » in druk verschenen . Nu vond de boekhandelaar Arnold , te Dresden , op de levendigheid der tafereelen in de « Rosen » opmerkzaam geworden , aanlei-ding ( aanleiding ) bij hem op de uitgave van zijn « Ame-rikaansch ( Ame-rikaansch ) Dagboek » aan te houden . Het verscheen onder den titel van « Streif-und Jagdziige durch die Vereinigten Staaten Nord-Amerika's ,» en baarde door de wijze van voorstelling van avontuurlijke voor-vallen ( voorvallen ) in de grootsche , woeste natuur en soms onder eene bevolking , tot welke de beschaving nog niet doorgedrongen is , niet weinig opzien . Gerstacker had hiermee zijne letterkundige loopbaan gelukkig be-gonnen ( begonnen ) . Nu volgde eene reeks verhalen uit het Amerikaansche leven , waarvan de eerste in het « Pfennigmagazin » het licht zagen . Het jaar 1840 bracht zijn eersten , zelfstandigen roman : « Die Regulatoren von Arkansas ,» en van dien tijd aflegde hij eene vruchtbaarheid als schrijver aan den dag , waarvan schaars een voorbeeld aan te wijzen is , en waarbij hem eene even zeldzame begaafdheid van schildering en compositie , als rijke ondervinding en eigen aanschouwing op het gelukkigste te stade kwamen . Van zijne grootere verhalen en schetsen noemen wij : « De Roovers op de Missisippi ,» « Missisippibeelden ,» de « Ame-rikaansche ( Amerikaansche ) Woud-en ( Wouden ) Stroomtafereelen ,» de « Reizen rondom de Wereld ,» de « Reizen en Lotgevallen van Duitsche Landverhui-zers ( Landverhuizers ) ,» « Pastorie en School ,» « de Echo's in de Oerwouden
Van zijne wereldreis naar Duitschland teruggekeerd , zette hij zich in de nabijheid van Coburg neder , om de herinneringen van zijne reis naar de letterkundige eischen uit te werken . Bij Gotta kwamen de vijf deelen zijner « Reizen » uit , waarvan enkele reeds in het « Ausland » en deAugsburger « Allgemeine Zeitung » waren bekend ge-maakt ( gemaakt ) ; daarna volgden weder roman op roman , vertelling op vertelling , en binnen weinig tijds was Gerstacker een der meest geliefkoosde Duitsche schrijvers geworden ; zijne werken zijn dan ook bijna allen in het Engelsch , gedeeltelijk ook in het Fransch , Hollandsch en Poolsch vertaald . Ook als schrijver heeft zich Gerstacker grooten
naam verworven ; de rijke voorraad van al hetgeen hij gezien en ondervonden heeft , biedt aan zijn talent van verhalen eene voortdurende , onuitputtelijke stof . « In de Duitsche letterkunde treedt Gerstacker , zoo als Gottschall juist opmerkt , als een krachtige natuurmensch op ; hij bekom-mert ( bekommert ) zich niet om de fijnere beschaving des geestes van de eeuw , maar in een-voudige ( eenvoudige ) kracht is hij de vertegenwoordiger van het gezond verstand , die in het frissche leven der natuur een geneesmiddel zoekt tegen de afdwalingen en den ziekelijken achteruitgang ' eener overprikkelde verbeel-ding ( verbeelding ) en overspannen beschaving .»
Gerstacker is tot zijne laatste dagen op litterarisch gebied werkzaam gebleven ; iedere nieuwe pennevrucht werd steeds met de grootste belangstelling door het Duitsche en veelszins ook het algemeen-Europeesche ( algemeen-Europeesche ) leespubliek tegemoet gezien : veilig mag men zeggen , dat het nooit in zijne verwachtingen bedrogen werd .
G+^tt&Ï^G **—
' s Oravenhage , 14 Juni 1872 .
Den 8 dezer heeft alhier de teraardebestelling van Thorbecke's stoffelijk overschot plaats gehad . Wat den eigenlijken lijkstoet betreit , zoo eenvoudig mogelijk ; wat de opkomst van vrienden en vereerders zijner nagedachtenis aangaat , in talrijke menigte , zoowel van hier als elders . Men merkte daarbij o . a . op gevolmachtigden van des over-ledenen ( overledenen ) geboortestad , Zwolle ; voorts uit Amsterdam , Deventer en andere plaatsen .

Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer

laatste wijziging 06-06-2023

1 gedigitaliseerd