Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 144
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 144
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
144
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DE O L IJ F T A K .
ten gevolge zijner geknakte gezondheid geen concerten meer kon geven , haastte hij zich per schip naar Genua terug te keeren , daar hij aldaar hoopte te genezen . Die hoop was ijdel , — Nizza zou zijne laatste verblijfplaats worden ! Zijne kwaal , de tering , nam aldaar spoedig de overhand : het stemgeluid begaf hem , zijne krachten werden geheel uitgeput . Op den laatsten avond van zijn leven scheen hij kalmer dan gewoonlijk ; hij had een weinig geslapen ; toen hij ontwaakte , liet hij de gordij-nen ( gordijnen ) openen , om de maan te aanschouwen die in vollen glans aan den helderen hemel oprees . Bij dezen aanblik werden zijne zinnen nog eenmaal helder , hij greep met moeite naar zijne viool , de trouwe gezellin zijner reizen , en zond met zijne laatste tonen zijn laatste zucht ten hemel .
De groote meester stierf den 27 Mei 1840 in zijn zes-en-vijftigste levensjaar .
Met den dood van den buitengewonen man was nog niet alles geëindigd . Hij was een Italiaan en Katholiek . Hij was innig godvruchtig , doch bezocht meer de kerken en kathedralen , om de geniale zegende meesterwerken der bouwmeesters , beeldhouwers en schilders te bewonderen , of de geestelijke , muziekale voortbrengselen der oude ltali-aansche ( ltaliaansche ) en andere componisten te genieten , — dan dat hij aan den dienst deelnam . Daarom weigerde de aartsbis-schop ( aartsbisschop ) van Nizza zijne begravenis in gewijde aarde . Slechts na lange vergeefsohe smeekingen van zijn zoon en zijne vrienden werd hem uit Rome eene begrafenis toegestaan .
Paganini liet eenen wettig aangenomen zoon , Achilles genaamd , een vermogen na , van twee millioen , en aan zijne beide zusters legaten van vijftig en zestigduizend franks ; voor de moeder van zijn zoon echter , de zangster Antonia Bianchi , uit Como , slechts eene levenslange rente van twaalfhonderd franks . Buitendien liet hij eene verzameling na van de kostbaarste strijk-instrumenten vanGuarneri , Amati , Stradivari enz . en van laatstgenoemde het eenige instrument , dat hij in zijne concerten bespeelde , en dat hij aan zijne vaderstad , Genua vermaakte , omdat hij niet wilde dat een andere kunstenaar na hem het zou bezitten ; volgens eene andere lezing had hij het aan Ernst ver-maakt ( vermaakt ) . — Behalve de ziekelijkheid en het schier onop-houdelijk ( onophoudelijk ) lichaamslijden vervolgden hem tevens de laaghartigste lasteringen der vele benijders van zijn succes en zijn roem . Zij gingen zoover dat men hem van werkelijke misdaden beschuldigde . In zijne jeugd had hij ( zoo heette het ) met roovers verkeerd ; uit hevit-en minnenijd had hij zijne echigenoote — en daar hij bewees dat hij nimmer gehuwd was geweest - zijne minnares vermoord . Sommigen verzekerden , dat hij voor deze misdaden vele jaren op de galeien in ketenen gesmacht had , waardoor zijn onzekere , waggelende gang veroor-zaakt ( veroorzaakt ) was ; anderen lieten hem langdurige gevangenschap lijden , waarbij van lieverlede de snaren zijner viool ge-sprongen ( gesprongen ) waren en slechts de vierde overbleef , zoodat hij , door nood gedrongen , zijn spel op de G-snaar tot eene bewonderenswaardige hoogte gebracht had . Voor-namelijk ( Voornamelijk ) onderscheidde zich Parijs in het verzinnen van zulke fabelen . Fétis zeide : » er bestaat in die stad een zeer groot gedeelte der bevolking , dat van het kwade leeft , dal : het bedrijft en van het goede , dat het ver-hindert ( verhindert ) .// ia . zelfs in zijn vaderland , waar de oranje
Bij zijn eerste optreden te Parijs waren de beoor-deelaren ( beoordeelaren ) inde geachtste bladen niet weinig in verlegenheid hunne verbazing en ontzetting over zulk een genie op de viool uit te drukken .
van zijne ongeloofelijke mechanische vaardigheid en kunstgrepen , die vraag bevestigend te moeten beant-woorden ( beantwoorden ) , daar hij zijne voordracht weet te bezielen zoo ais niemand liet vermag . Dit bezielde spel nu is het , dat op teedere gemoederen een zoo onbeschrijfelijken invloed uitoefent , dat aan zijn ' toon die eigenaardige karakteristiek verleent en daarom onnavolgbaar blijven zal , omdat hij slechts zijne ziel doet spreken , slechts zijn ik doet hooren ; want hij heeft zijne viool tot spreek-nrcaan ( spreeknrcaan ) van zijne innigste gewaarwordingen en van den eigenaardigen toestand zijns gemoeds en zijner opwellingen gemaakt . Wat in zijn binnenste omgaat , drukt het instrument met groote waarheid , met trouw en gevoel uit . Mogen wij den toestand van zijn binnenste naar zijn spel beoordeelen , dan vinden wij daarin ( ofschoon ook slechts in de herinnering ) den strijd van de hevigste harts-tochten ( hartstochten ) met de innigste , teedente gewaarwordingen , van ' het bitterste lijden met de hoogste vreugde , den somberen menschenhaat met kinderlijke goedhartigheid , — en om alles in één denkbeeld zaam te vatten , zou ik zeggen : een verscheurd gemoed maakt zich lucht ." .
Men kan zich verbeelden welk eene opschudding de toovenaar ook bij ons verwekte . De bravo's van ons publiek , dat anders altijd binnen de grenzen der . gema-tigdheid ( gematigdheid ) blijft , stormden als de bruisende golven der zee door het gebouw en de bedaardsten werden door ' verrukking meegesleept . Hij wist dat de Kunstenaar gevoelen moet om bij anderen gevoel op te wekken , en zijne zinspreuk was : '/ men moet diep gevoelen om gewaarwordingen te doen ontstaan .» — Betrekkelijk den indruk van zijn spel op het hart , schreef Holt ei echter op zijne krachtige manier : // Paganini had in Weimar gespeeld en ook diii'ir , op zijne vier armzalige snaren kermend , den menschen het hart in het lijf omgekeerd ./' Als een arm , ziekelijk man van zwakken lichaamsbouw trad hij voor de lampen ; zoodra hij echter zijne viool in de richting plaatste , den strijkstok ophief en begon te spelen , scheen eene reuzenkracht , die slechts in hem gesluimerd had , te ontwaken ; de zenuwen , atte ledematen werden sterk , veerkrachtig en gespannen : alles in en aan hem was geest , kracht en leven .
Hoe is hij zoo groot , zoo onovertreffelijk geworden ? Hierop moet zijne geschiedenis ons het antwoord geven . Paganini werd den 18 Pebruari 1784 te Genua geboren ; zijn vader was een niet zeer bemiddeld koopman , die de muziek hartstochtelijk lief had en beoefende , // met weinig talent , maar veel geestdrift .» Weldra ontdekte hij den natuurlijken aanleg in zijn ' zoon en onderwees hem in de eerste beginselen op de viool . Hij was een man van bittere gestrengheid , die den knaap den ganschen das : tot de studie dwong en hem , wanneer hij hem niet vlijtig genoeg scheen , tot verdubbeling van zijne pogingen door den honger aandreef .
Op zijn negende jaar liet de jonge virtuoos zich voor d e eerste maal in zijne vaderstad Genua in een concert onder de uitbundige bij valsbel uigingen van een in ver-voering ( vervoering ) gebracht publiek hooren . Nadat hij te Parma van Rolla , den beroemden vioolvirtuoos , en in de compositie van Ghivetti onderwijs , genoten en daarop te Genua , in eenzaamheid afgezonderd , de vlijtigste studiën volbracht had , reisde hij alleen en gaf concerten op den leeftijd van vijftien jaren , altijd binnen het bereik van Italië , hetgeen hij twee-en-twintig jaren volhield en daarbij zijn talent immer verrassender ontwikkelde . Eenige jaren was hij aan het hof te Lucca verbonden ; thans echter ontwaakten in den jongen , vurigen Italiaan de harts-tochten ( hartstochten ) . Hij werd losbandig en bovenal huldigde hij de liefde en het spel ; de eerste benadeelde zijn lichaam , het laatste bracht hem dikwerf in grooten nood en zorgen . Toen hij in Duitschland verscheen , was hij een zeer trere-treld ( treretreld ) levend en spaar/aam man.VanWeenen dagteekenl zijn wereldroem , en nu bereisde hij achtervolgends Duitsch-land ( Duitschland ) . Frankrijk , Engeland , Spanje , l'olen enz . en keerde eindelijk na eene afwezigheid van tien jaren in den zomer van 1831 naar Italië terug , met roem en rijkdom over-laden ( overladen ) , terwijl hij zich nu eens te Genua , dan eens te Milaan oi ' in de nabijheid van Parma met der woon vestigde . Na een kort verblijf te Parijs , waar hij reeds
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer