Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 109
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 109
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
109
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
DE O L IJ F ï A K .
giften , saa.ngebracht als hulde aan de nagedachtenis Tan den « Redder des Vaderlands !"
' t Was den 5 Juni 1818 , dat dit nieuwe tredenk-teeken ( tredenk-teeken ) , de uitdrukking van Neêrlands onafhankelijkheid , te ' ' s Gravenhage werd ingehuldigd : twee eeuwen nadat bij trompetgeschal binnen deze landpalen ' t Munstcrsche Vredes-verdrag was afgekondigd .
Koning Willem II , die in deze eeuw voor't Vader-land ( Vaderland ) ook zijn bloed had veil gehad , was bij de plechtigheid tegenwoordig ; gelijk de Prinsen Prederik en Hendrik de Nederlanden . Z . Exc . de Minister van Binnenlandsche zaken , de heer de Kempenaer , hield eene toespraak , waarin deze woorden voorkomen :
// Op ' t oogenblik , waarop een geest , dien ik nog geen naam weet te geven , meerdere volken van ons werelddeel in beroering bracht , verdragen en grondwetten ver-scheurde ( verscheurde ) , troonen deed waggelen en troonen deed sloopen , en de uitwerking daarvan ook onze landpalen scheen te naderen , — heeft het wijze beleid Uwer Majesteit alle gevaar van ons voorvaderlijk erf afgeweerd , in ons midden rust , orde en tevredenheid verzekerd , en betuigd en betoond , alle offers veil te hebben , die strekken kunnen om de grondslagen van ons volksgeluk te verbeteren , aan de billijke vorderingen van onzeu tijd regtmatige voldoening te verschaffen , en de weldaden uwer regering ruimer en zekerder te genieten te geven . Dat voornemen is nu reeds gebleken veel meer te zijn dan de opwelling der welwillendheid van een enkel oogenblik . De dage-lijksche ( dage-lijksche ) bemoejingen Uwer Majesteit bewijzen , dat het doel van haar ijverig streven blijft , de grondslagen der inrigtingen van het onafhankelijk bestaan van onzen Staat te verbeteren , en dat Uwe Majesteit voor het Nederland van onzen tijd een tweede Willem van Oranje wil zijn . De tegenwoordigheid Uwer Majesteit , in dit uur , op deze plaats , en bij deze plegtigheid geeft ons daarvan de vernieuwde verzekering .
« Ik vinde geene woorden , om geheel uit te drukken de mate der erkentelijkheid , die wij Uwer Majesteit daarvoor verschuldigd zijn .
" Maar ik heb één e bede . Vergun mij dat ik haar iri l . i puh t . " • -
» Ga , Sire ! rustig voort , op den wèl gekozen en ge-lukkig ( gelukkig ) ineeslagen weg . Sta , gelijk deze Eerste Willem , onverschrokken in het midden der onstuimige golven . De onwankelbare trouw van het deugdzame volk , dat Uwe Majesteit eert , zal Uw steun , zijne onverflaauwde liefde Uw loon zijn .
« En rijst er al op dezen oogenblik nog geen standbeeld U ter eere , in marmer of metaal : in onze harten , en in die onzer kinderen en kindskinderen is U alreeds ver-worven ( verworven ) eene gedenkzuil der dankbaarheid , der eeuwen tand te sterk , en , bij het loeijen der orkanen , onwrikbaar vast .»
Zigtbaar getroffen door de even hartelijke als wel-sprekende ( welsprekende ) taal des Ministers , betuigde Zijne Majesteit in de meest vleijende bewoordingen zijnen dank , zoowel voor de gevoelens van verknochtheid aan zijnen persoon , te dier gelegenheid aan den dag gelegd , als voor het uitstekend blijk van gehechtheid en dankbaarheid jegens het Huis van Oranje , dat de Natie voor de oprigting van dit standbeeld had gegeven .
Zijne Majesteit gaf wijders te kennen , dat Hoogst-dezelve ( Hoogst-dezelve ) , overtuigd van de waarheid der vaderlandsche spreuk dat eendragt magi geeft , en vooral in de tegenwoordige omstandigheden de moeijelijkheid zijner roeping gevoelende , die verknochtheid van het Neder-landsche ( Neder-landsche ) Volk hoog waardeerde , omdat alleen in die naauwe vereeniging tusschen Vorst en Volk een voort-durende ( voortdurende ) waarborg voor het heil des Vaderlands gelegen is . // Zonder die innige verknochtheid en eeudragt ( zeide Z . M ., op het standbeeld wijzende ), had ook deze man nooit kunnen tot stand brengen wat dcor hem tot vestiging der Nederlandsche onafhankelijkheid is verrigt .»
Aan dit standbeeld paart zich een ander Gedenkstuk . Was , zooals reeds is aangestipt , over's lands dierbaarst goed , zijne onaf hankclijkheid , een wijle een zwarte wolk heengetogen ; was die onafhankelijkheid , voor hoe korten
tijd ook , ten onder gegaan , « groote en wondervolle gebeurtenissen // hadden haar hersteld .
Met dankbare herinnering zag Nederland en Oranje daarop terug , en toen een halve eeuw na dat herstel verloopen was , werd weder uit vrijwillige bijdragen van hier en uit de overzeesche bezittingen , en zelfs van Neder-landers ( Nederlanders ) elders , een gedenkstuk gegrondvest dat tot zinnebeeld dier dankbaarheid strekken moest .
Behoeven wij in ' tbreede het luisterrijke feest in herinne-ring ( herinnering ) te brengen , waarvan de 17de November 1863 ' s Gra-venhage ( Gra-venhage ) getuige was ? ' t Was Prins Prederik der Neder-landen ( Nederlanden ) , // de eenig overgebleven mannelijke telg van Oranje , die persoonlijk getuige was » van bedoelde ge-beurtenissen ( gebeurtenissen ) , die de leiding bij de oprichting van dit Monument had op zich genomen en het voorzitterschap bekleedde bij de plechtigheid van het leggen van den eersten steen door Z . M . Koning Willem III .
Z . M . de Koning sprak aan het einde der plechtigheid de volgende treffende woorden tot de verzamelde schare :
// Diep getroffen , diep erkentelijk zijn wij allen door « het feest heden gevierd : wanneer Ik dit zeg , dan ben // Ik de tolk voor alle Prinsen en Prinsessen uit het Huis « van Oranje .
// Het is heden de schoonste dag van Mijn leven ; de » dag , waarop Neêrlands volk op zoo ondubbelzinnige // wijze zijne gehechtheid en trouw — zoo menigvuldig « bewezen in alle omstandigheden welke de Voorzienigheid « meende ons Vaderland te moeten laten ondervinden — « aan den dag legt . Ik stel dit op hoogen prijs : en « wanneer ' t eenigzins vermetel van Mij is , althans wat « welsprekendheid betreft , op dit oogenblik het woord « op te nemen , zoo is het omdat het voor Mij en voor « mijn hart eene ware behoefte is een woord te spreken « tot het Nederlandsche Volk : een kort woord van een « Koning uit het Huis van Oranje gesproten . Dat woord ukan niet anders zijn , mag niet anders wezen , dan aan « alle toehoorders , hier tegenwoordig , de plegtige ver-« zekering ( verzekering ) af te leggen , dat de dag van heden , de dag » van de eerste steenlegging Tan dit echt Nationaal « Gedenkteeken , de dag der liefde en trouw van het « Nederlandsche volk bij deze onvergetelijke plegtigheid , « bij deze groote Nationale herinnering ! — dat die dag « voor Mij niet alleen , maar voor alle Leden van het « Huis van Oranje , een nieuwe prikkel is om . nog meer « te doen voor het welzijn en den bloei van het Volk « van Nederland , dan reeds geschied is : — voor dat « Nederlandsche Volk , waarvoor Wij nuoit , ja nooit » genoeg kunnen doen !»
En ' t was Z . K . 11 . Prins Prederik der Nederlanden die zes jaren later , op dezelfde dagteekening , 17 No-vember ( November ) 1869 , bij de feestelijke ontsluiering van dit Gedenkstuk , het woord voerde . Treffend en hartelijk ook was ' s Vorsten rede , tot verlevendiging van ' t geen Zijn Koninklijke Vader , op Neêrlands roepstem dadelijk toege-sneld ( toegesneld ) , aan de leuze zijner vaderen getrouw , in 1813 en onder Zijne regeering voor ' t dierbaar vaderland verrieh t had ; wat het edel driemanschap had volvoerd , wier beelden met dat van Willem I op dit gedenkstuk prijken , gelijk de namen van hen die met zooveel zelfverlooche-ning ( zelfverloochening ) en toewijding , hier ter stede , te Amsterdam en elders , Nederlands herstelling hebben tot stand gebracht .
Z . K . H . Prins Prederik sprak ten slotte aldus :
« Voor het opkomend en voor volgende geslachten helpe « die voorstelling dat gevoel van hoogschatting en dank « bewaren , en zoo worden die beelden voorbeelden van « vaderlandsliefde en mannenmoed , waardig om te worden « nagevolgd wanneer , wat God verhoede , Nederland ooit « weder in even benarden toestand moest geraken , als « waaruit zij het hielpen redden .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het