Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 66
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 66
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
66
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
.)
DE O I , IJ F T A K .
ze in bijna alle steden gevonden worden , en ambachtscholen , als die te Amsterdam , uitnemend geschikt . Gezonde woningen zijn hiertoe een vereischte , waarin dan ook onze tijd op vele plaatsen voldoende voorziet . Ja , zelfs vrouwen en meisjes , door lichamelijke beletselen verhinderd met de hand buitens-huis ( buitenshuis ) het brood te verdienen , hebben in de stroovlechterij een bron van bestaan , die voor onkundigen en tragen in't geheel niet vloeit . Hoeveel dienstbaren , hoeveel huismoeders zijn er niet , die ja kunnen redderen en kooken , maar die inderdaad eene schuldige waaghalzerij begaan door al haar welvaart , geheel haar dagelijksch brood te laten afhangen van hare toch altijd zoo wisselvallige lichaamskracht alleen ! Dege-lijk ( Degelijk ) onderwijs in vrouwelijke handwerken , is voorden arbeidenden stand brood noodig . Maar dan nog , als alles tegenloopt en de ziekte iedere arbeidsbeweging verlamt , dan nog helpt men zich zelven . Waar ar-beidskracht ( arbeidskracht ) te kort schiet , trede spaarzaam-heid ( spaarzaamheid ) op . Van den nederigen arbeider worde in dezen niet het onmogelijke gevergd . Er is slechts één stand in onze maatschappij die niet sparen kan , en het nooit zal leeren : dat is de lange rij van hen , die op los werk leven van den eenen dag op den anderen ; die , in naam vrije burgers van Nederland , inderdaad slaven zijn , die heden voor het minste loon het zwaarste werk doen , om morgen niets te hebben ; menschen , die niet voor de geregelde behoeften der samenle-ving ( samenleving ) in een bepaald bedrijf werkzaam zijn , maar zich slechts leenen kannen tol eene uf andere handreiking , die voor ' t oogen-blik ( oogen-blik ) noodig is . In dure tijden moeten dezen of bedelen , of wachten op het bedeelen , en door beide worden hun zedelijke kracht en hun zelfvertrouwen voor goed geknakt . De wakkere arbeider , die in vaste nering of beroep bezig is , heeft een loon , dat rijst en daa
mensch . De arbeider , die zijn werktuigen wibetert , vermeerdert zijn dagelijksch brood .
De arbeid met werktuigen heeft maar één nadeel , en dit bestaat slechts op het oogenblik zelf der invoering . Een voor-beeld ( voorbeeld ) . Gij kent het spreekwoord : « van dik hout zaagt men planken ». Vroeger zaagde de menschenhand-alléen ( menschenhand-alléen ) den boomstam door tot levering van bouwmaterialen ; stel-len ( stellen ) wij , dat 10 man noodig waren om de planken te leveren . Daar kwamen de wind-zaagmolens ( wind-zaagmolens ) en de kracht van den wind verving die van den mensch . Vijf van de tien werklieden konden worden bedankt . Daarop werd de ongestadige kracht van den wind vervangen door den druk van den stoom , die door den mensch kan worden gebruikt wanneer hij maai ' wil , en van de vijf werklieden kregen drie gedaan . Op het eerste oogenblik waren dus die 8 werklieden zonder bestaan . In den eersten tijd hebben zij zich volgens het boven gezegde kunnen bezig houden met kamerwerk , zoo zij iets geleerd hadden , of de opgespaarde pennin-gen ( penningen ) bewezen hun dienst , maar weldra werd ook hunne kracht opgeroepen . De stoom-molenaar ( stoom-molenaar ) leverde altijd-door zijn planken , en om de mededinging vol te houden , ver-rezen ( verrezen ) er meerdere stoommolens : weldra was er vraag naar arbeiders .
Ten slotte moet ik nog een zonderlingen raad herinneren , die weleens aan den ar-beidersstand ( arbeidersstand ) gegeven is . Het dagloon , zeiden wij , daalt als het aantal arbeiders toeneemt . Welnu , heeft men gezegd , laat de arbeider zelf zorgen , dat zijn stand zich niet vermeerdere . Die stand moet zich grootendeels van het huwelijk onthouden , en ingeval van huwelijk moet de arbeider zorgen niet meer kinderen te verwekken , dan hij onderhouden kan . Daarom moest de re-geering ( regeering ) huwelijken zonder bewijs van een voldoend middel van bestaan kort en goed verbieden . De oorzaak van dien raad is te begrijpen . Wie ze gezien heeft , de ellende te-weeggebracht ( teweeggebracht ) door onberaden huwelijken , waar hartstocht alleen de grondslag was van het samenleven , hij kan de verzoeking misschien niet weerstaan om te wenschen , dat de sterke arm zulke vereenigingen voor-konie ( voor-konie ) . Maar het middel zou erger wezen dan de kwaal . Wordt het huwelijk Verboden , dan wordt de onwettige bijwoning regel , de zedeloosheid gewoonte en het kroost dier ongeregelden zal zeker de rij der broode-looze ( broode-looze ) arbeiders niet verminderen . De over-heid ( overheid ) mag niet met zoo gewelddadige hand ingrijpen in het leven des volks . Maar ook hier weder is , wat de regeering niet mag de plicht van den arbeider zelven . Het moet het fatsoen , ' t zedelijk gevoel der arbeiders-klasse ( arbeidersklasse ) te na zijn , om zoo maar gedachteloos het levenslicht te geven aan kinderen , voor wier voeding en vorming zij evenzeer ver-antwoordelijk ( verantwoordelijk ) is als machteloos . Het onbe-raden ( onberaden ) huwelijk , waardoor men daalt i n stede van te klimmen , moet men zich zelf'ver-bieden ( zelf'verbieden ) . Een flinke jeugd is ook hier de moeder van mannendeugd en huiselijk heil . En er zijn van die vrouwen ^ die nog iets meer dan de kinderwinners en werksters voor de
Wie in onze maatschappij ernstig streeft naar het drievoudig kapitaal van den vrijen arbeid , mag vast rekenen op vriendelijk en krachtig hulpbetoon , maar bovenal op de vervulling van dezen billijken eisch : de arbeider is zijn loon waard .
DE ACHTTIENDE BRÜMAIRE .
HISTORISCHE ROMAN
VAN
SCHMIDT-WEISZENFELS .
VI .
EENE GEHEIME VEREENIGING .
De Novembernacht was uiterst stormachtig geworden en de regen , die den geheelen dag door de dikke grauwe wolken en den natten nevel gedreigd had , sloeg , door den wind gezweept , van tijd tot tijd kletterend op het stratenplaveiscl van Parijs neer . De lantaarnen , die op verren afstand van elkander aan touwen vlak boven de straten hingen , wierpen dat onaangenaam schemerende , mat roode schijnsel , dat het licht der olielampen eigen is op opene plekken aan den rivierkant ; bij iederen windstoot wemelden de vlammen even en dreigden uit-tcdooven ( uit-tcdooven ) . ' t Zal zoo wat negen ure zijn geweest ; maar ofschoon men in het kwartier aan de Seine was , was de straat du Bac geheel verlaten .
In een der kleine , leêge zijstraten zag men door-gebroken ( doorgebroken ) vensters een schemeriug van licht op de si raat vallen . Eene diep in een mantel gehulde mannengestalte , welke zich langs de huizen bewoog , hield voor de armzalige woning stil en wierp een onderzoekenden blik door ds vensterspleten in een door tabakwalm vervulde kroeg . Hij ging een onaanzienlijk breed vertrek binnen en opende de deur , die naar de gelagkamer voerde .
Onwillekeurig hield de binnenkomende op , toen hij den dikken walm gewaar werd , die in dit vertrek heerschte ; daarna stak hij ' t hoofd naar binnen en scheen iemand te zoeken .
Werkelijk traden in allerijl twee mannen , als rarni:-™- nolen ( rarni:nolen ) gekleed en met grove schoenen aan , naar den vreemdeling , toen zij hem in de deur opmerkten . De drie personen verlieten dadelijk de herberg .
"' t Is tijd " fluisterde de nieuw aangekomene tot de beide anderen . " Gij moet nog vooraf een dienst waarnemen . Gij Bertrand , begeeft u naar de kade voor ' t huis der burgeres la Jossière . Daar staat een agent , die tot dus-verre ( dusverre ) het huis in ' t oog gehouden heeft . Gij kent hem niet , hij jou evenmin . Des te beter ; de een moet den ander bewaken — gij , rekels , bedriegt me anders toch maar . Dus , Bertrand , hoor wel toe ! Gij begeeft u naar dat huis , zonder dat men je ziet of opmerkt . Gij blijft tot de burgeres la Jossière , die gij kent , op straat komt en merk wel op of ze niet verkleed is . Dan volgt gij haar , waar ' t ook zij . Gaat zij naar de straat du Bac , naar de Vereeniging , dan is ' t goed . Dan breng je mij morgen vroeg rapport in de rue St . Honoré . Hoor j e ':"
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het