Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 65
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 65
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
65
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
SJULLÜSYBSIIB f IIKBIAQ HOR A l , h K : S T A I ö S 1 ,
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebr . Belinïante , te ' s Gravenhage .
Inzending van advertentiën uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
Verschijnt eiken Zondag .
EERSTE JAARGANG -- $ 9 .- 26 FEBRUARI 1871 ,
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gtjlden . Franco per post in alle deekn des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250reg.l2 % et .; — 500 reg . lOct .; — lOOOreg . 7%ct .
Verkrijgbaar bij alle boekhandelaren en postdirecteuren des Rijks . — Agenten in N . 0 . ZncLië : Bhuining en Wijt , te Batavia , en aan de Kaap de Goede Hoop : J . M . Be'linpante , Kaapstad . — Met de aanneming en bezorging van Advertentiën in Duitschland , Oostenrijk en Zwitserland belasten ziek de HH . Haasenstein & Vogler , te Hamburg , Lubeck,Prancfort a/M ., Berlijn , Leipzig , Dresden , Breslau , Keulen , Stuttgart , Weenen , Praag , Bazel , Zurich , St . Gallen , Genève en Lausanne . Voor België , Frankrijk , Engeland en Italië adresseere men zich bij G . L . Daube & Co ., 26 , Chaussée de Wavre , Ixelles-lez-Bruxelles .
VRIJE ARBEID ,
DOOR .
Dr . B . TIDEMAN Jzn .
IV .
oor arbeid is kapitaal noodig . Dit kapitaal is : de grondstof , die de na-tuur ( natuur ) levert ; de kracht , die het li-° h ( lih ) ^ chaam levert ; de hulp , die het werk-vk>7 ( werkvk>7 ) tuig levert . Y " 1 . De grondstof moet de arbeider kunnen machtig worden . Daartoe is noodig vooreerst kennis van de plaats , waar die onmiddelijk te vinden is , van de middelen om die plaats te bereiken , van de wijze , waarop de natuur die grondstof levert .
Kennis dus in de eerste plaats . Onderwijs , aanvangendemetgeregeldschoolgaan,voort-gezet door oordeelkundig lezen van goede boeken , doet den arbeider zien , wat er in de wereld te koop is . Hij leert deze wereld , en daarmede den arbeid begrijpen . Nu ziet hij in , welke tak van nijverheid het best voegt ; waar de grondstof het best voorhan-den ( voorhanden ) is , de arbeid om natuurlijke redenen het best beloond wordt . En hier raken wij de kwaal onzer arbeidslieden : zij zijn veel « te hokvast .» Onze arbeidslieden in kleinere steden zijn volstrekt niet meegegaan met den tijd , en de nieuwere bouwtrant is in al zijne deelen voor velen nog een gehei-menis ( geheimenis ) . Zou het niet wenschelijk zijn , dat
de werklieden uit onze provinciesteden in de groote hoofdplaatsen den vooruitgang der nijverheid gingen afzien ? Is het niet treurig zoovelen op te merken , die , bij eene hartelijke gehechtheid aan de vaderstad , in hun gedrag toonen liever daar half brood te hebben met weinig inspanning , dan ginds voldoend onderhoud voor veel krachtsge-bru'ik ( krachtsgebru'ik ) in den vreemde ? De kundige werk-man ( werkman ) weet dat zijn arbeid een handelsartikel is , en dat hij dien dus brengen moet , daar , waar die het meest wordt gevraagd . Niet ieder behoeft naar Amerika te gaan , maar de verhuizing ook binnen eigen grenzen kan eerst met vrucht door den gezonden , den matigen werkman zonder schade worden verricht . Landverhuizing , waarbij men van taal en zeden wisselt , is alleen aan te raden aan zeer krachtige en begaafde personen . Maar nergens ter wereld wordt het loon den luien werkman in den schoot geworpen . En in Amerika heeft men daarom goud ge-vonden ( gevonden ) , omdat daar het : « God helpt , die zich zelven helpen », tot levensleus geworden is . 2 . Over lichaamskracht moet voorts de arbeider kunnen beschikken . Meer dan men zelf weet , is het in onze macht te zorgen , dat de voorwaarde van iederen arbeid : een gezond lichaam , steeds vervuld zij . Matig-heid ( Matigheid ) staat hier boven aan . Deze is geen onthouding van alle genot . Maar er zijn menschen , wier genot een drukke arbeid is ; verstomping van den geest , en afmatting van het lichaam . Niets slijt zoo zeer als ongeregelde , overprikkelde voeding . En al stelt men , dat de sterke drank nooit te duur wordt voor volksdrank , dat een dergelijke prikkel onmisbaar is , dan moet het gebruik er van toch altijd een uitzondering blijven . Dat er vermaak is voor den arbeidersstand zonder verwildering , de volks voordrachten
in Nederland bereiden den dag mede voor , dat volksvermaken niet langer met schorren toon langs de straten krassen en krij-schen ( krijschen ) . Volksgaarkeukens verbeteren reeds op enkele plaatsen de volksvoeding ; in dit opzicht vooral kan er niet genoeg worden gedaan .
Maar dan in dagen van ziekte ? O zeker , de arbeider mag niet roekeloos rekenen op onverslijtbare lichaamskracht . Toch — hoe-veel ( hoeveel ) armoede zou worden voorkomen , als men nog een tweede of huisambacht aan-leerde ( aanleerde ) , om dat in dagen van eigen ziekte of huiselijke zorg te beoefenen ! Zoo ken ik een turfventer , die ' s winters te huis kleermaker is , ( een arbeid door hem in ' s lands-dienst aangehouden ), en waardoor hij gedurende den besloten wintertijd in zijne levensbe-hoeften ( levensbehoeften ) voorziet . In N . Brabant staat in bijna iedere arbeiderswoning een weefgetouw , waarmee de arbeider , bij gemis aan vaste bezigheid , te huis werkt . Het horlogie-makerswerk ( horlogiemakerswerk ) en de houtsneden , het zoo verbazend goedkoope Neurenberger speel-goed ( speelgoed ) , en de bekende klokjes uit het Schwartzwald , dat wordt alles door werk-lieden ( werklieden ) te huis vervaardigd . Die arbeid bij het stuk is zelfs voordeeliger dan die bij daghuur . Niet in ieder ambacht kan men bij het stuk werken , ' t is zoo , maar dan blijft altijd nog het aanleeren van een tweede of huisambacht , dat dit wel gedoogt , als redmiddel in den nood over . Bovendien heeft de werkman dan een voortdurenden prikkel tot den arbeid . In het naburige Bel-gië ( België ) geschiedt de spijker-fabricatie op die wijze . In zijne vrije uren maakt de werkman spijkers ; vlijt en vernuft worden geoefend , huiselijkheid aangekweekt , en de kroegloo-perij ( kroeglooperij ) afgeschaft . Om die huiselijke bezighe-den ( bezigheden ) te bevorderen zijn teekenscholen , gelijk
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het