Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 64
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 64
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
64
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
8
DE OLIJFTAK .
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
den haag , 13 Februari 1871 .
» Uit de aarde zijt gij gekomen en tot de aarde zult gij wederkeeren » — // uit den Raad van State zijt gij gekomen , en naar den Raad van State zult gij terug-gaan ( teruggaan ) /' en de generaal van Mulken heeft wederom plaats genomen op de rustige fauteuil van dat geheimzinnige staatseollegie , dat den koning en zijne regeering tot raad dient in alle zaken van bestuur en wetgeving en wijders in al die zaken , // waarin Z . M . zulks noodig oordeelt .// Een specialiteit voor oorlog vervangt de specialiteit voor de marine : daarin ligt niets vreemds . Oorlog en marine zijn even als Sleeswijk en Holstein // stamverwant .//
De ttaad van State is d i t m a a 1 met ongewonen spoed met eene uitnemende specialiteit aangevuld . De wakkere generaal , wiens beleid door de Tweede Kamer in ' t vorige najaar door de meerderheid gelijktijdig werd goed - en afgekeurd ( maar bij verschillende wetsontwerpen ) heeft zijn ouden post wederom bezet en zal dien niet ligt wederom verlaten , alleen om de eer te genieten van eene questie op te lossen , welke dit eigenaardige schouwspel oplevert , dat de specialiteiten er allen over verdeeld zijn en de niet-specialiteiten er natuurlijk niets van weten .
De nieuwe Minister van Oorlog heeft zich gehaast een millimeter van die quaestie op te lossen . Dit kon hij des te eerder doen , omdat hij buiten de Staten-Generaal kon handelen . De Koning heeft , op voordracht van den heer Engelvaart , bepaald dat het voortaan aan de offi-cieren ( officieren ) van het leger verboden zal zijn burgerkleeding te dragen .
Er zijn er , die meenen , dat die maatregel een éco-nomie ( économie ) is voor de officieren , er zijn er die het tegendeel beweren . Maar men zou mogen vragen , of het wel juist cezien is van het Ministerie van oorlog het stelsel van bezuiniging toe te passen , niet op de staats - maar ( maar ) op de particuliere uitgaven .
Vermoedelijk heeft de maatregel een anderen grond . De officieren moeten altijd officieren zijn . Zij houden op burgers te zijn in de maatschappij . Het militaire element hecht zich aan de gouden epauletten en de vergulde knoopen . In het tenue ligt het geheim van mannelijken moed en onversaagheid . De N ederlandsehe burger moet voortaan ieder uur van den dag militaire pluimen voor zich zien , dan zal hij ontzag leeren koesteren voor den nuttigsten , minst ontbeerlijken stand van de maatschappij j dan zal hij , bij iederen militair , die zijn venster voorbij gaat , zijn kinderen kunnen inprenten , dat het de hoogste deugd is in de maatschappij , krijgsman te worden ; dat Rome en Pruissen alleen door militaire veroveringen groot zijn geworden ; dat de beschaving van een volk af hangt van het grootste getal geoefende manschappen ,' en zijn weêrkracht van het afleggen van de gemeene burger-kleeding ( burgerkleeding ) Spreekt niet de grondwet van // het dragen der wapenen " als eerste plicht der burgers ( in tijd van nood wel te verstaan ), welnu de nieuwe Minister van Oorlog noemt // het dragen van militaire kleeding ,// de dracht ... een eersten plicht der militairen . Het is nu wel niet strikt vrijzinnig , maar de vrijheid der burgers mag en moet soms beperkt worden in ' t algemeen be-lang ( belang ) . Is er iets , hetwelk het algemeen belang drin-gender ( dringender ) vordert , dan dat de officieren van't leger op den heeten zomerdag van hun opstaan tot hun naar bed gaan in hun uniform zitten gekneld ? Is er iets , waar -
mede het algemeen belang meer gemoeid is , dan dat de officieren , wanneer zij geen dienst meer hebben , toch geacht worden in dienst te zijn , en op grond van die willekeurige fictie allerlei kwellinsen moeten ver-duren ( verduren ) ? Bovendien , wat iedere bedenking opheft , de maat-regel ( maatregel ) bestaat in Pruissen ; iedere maatregel , die in Pruissen bestaat , is natuurlijk goed ; daarom moet ook deze maatregel tot opwekking van militairen zin bij de natie , bij ons worden ingevoerd .
Maar wij staan nog pas op een van de eerste sporten der ladder . De hoogste sport .... is algemeene dienstplichtigheid . Ziedaar een der onderwerpen van den dag . Als men die hoogste sport heeft bereikt , dan kan men grijpen naar den eereprijs : de naam van // militaire natie . // Een volk , dat zich moet leeren vergapen aan den uitcrlijken glans der uniformen , zal eenmaal hart hebben voor schitterende overwinningen en prachtig gebonden // verlies-lijsten ( verlies-lijsten ) . // Men moet , om met het geheele alfabet bekend te worden , met de eerste letter beginnen . Maar de laatste letter is de algemeene dienstplich-tigheid ( dienstplichtigheid ) . Montesquieu heeft het gezegd : // Un empire fondé par les armes a besoin de se soutenir par les armes . // Waarom zouden wij dan niet dweepen met het denkbeeld van algemeenen dienstplicht ? Eens alge-meene ( algemeene ) dienstplicht , a 11 ij d algemeene dienstplicht . Boven-dien ( Bovendien ) , er moet toch in ieder land een leger bestaan ; er worden nu toch millioenen voor de verdediging des lands uitgegeven ; wanneer men den algemeenen dienstplicht invoert , zal èn de sterkte en het gehalte van het leger worden bevorderd . Wie kan nu daartegen iets inbrengen ? Hoe meer manschappen en hoe meer beschaafde manschappen een leger telt , des te krachtiger zal het zijn . De vraag is dan ook eigenlijk geen vraasr meer , na de jongste overwinningen van Pruissen . Wel hebben de Pranschen met hunne geïmproviseerde legers in de laatste maanden wonderen gedaan , maar juist hunne onmacht was ' t gevolg van ongenoegzame oefeningen . Zij waren tegen de geoefende Pruissen niet bestand . De laatste oorlog heeft het pleit geheel ten voordeele van den alsre-meenen ( alsre-meenen ) dienstplicht beslist . Wat is daartegen nu aan te voeren ?
Toch nog wel iets . Ik laat daar , dat het stelsel van algemeene dienstplichtigheid met onze grondwet niet vereenigbaar is . Art . 177 der Grondwet zegt , dat het dragen der wapenen een der eerste plichten blijft van alle ingezetenen , maar deze bepaling heeft alleen be-trekking ( betrekking ) tot tijden van nood en gevaar . Wie ," die dan zijn land kan verdedigen zal zich onttrekken ? Maar art . 181 schrijft voor , dat de militie bij gebrek aan vr ij willige rs voltallig wordt gemaakt door loting . Eu dat artikel doelt op vredestijd .
Doch wie bekreunt zich thans meer om de Grondwet , als hij eene zaak wenschelijk , noodzakelijk acht ?
De vraag is alleen : is algemeene dienstplicht een goed of een kwaad ?
En dan zeg ik uit volle overtuiging : een kwaad . Wij hebben het nu niet over algemeenen oefen-plicht . Daarover straks een woord . Maar algemeene dienstplicht , in den zin dat ieder burger van den staat gedwongen worde , behalve den stand , dien hij zich vrijwillig koos , nog in den militairen stand te treden ', is geen handeling van een vrijzinnig bestuur , maar eene daad van dwang en tyrannie .
De opdracht van de landsverdediging in vredestijden aan een gedeelte der burgers , liefst van hen , die zich vrijwillig voor dat beroep aanmelden , heeft juist haren grond gehad in de verlichte begrippen , welke in latere tijden in Engeland en Frankrijk zijn ontstaan , dat na -
melijk het militaire beroep niet is eene belasting in arbeid , maar een vrije arbeid .
Het is de hatelijkste dwang , de burgers , die wars zijn van den krijgsgeest , dien krijgsgeest als dwangarbeid opteleggen . Onze grootste staatsman , de heer Thorbecke schreef dertig jaren geleden : // De toestand van den sremeenen soldaat is , ook onder de beste behandeling , met zooveel dwang en gemis verbonden , dat , bij de hedendaagsche ontwikkeling van het burgerlijk leven en der individuele onafhankelijkheid , zelfs de leden eener van militairen geest vervulde natie in vredestijd aan een armoedig , maatschappelijk bedrijf de voorkeur zullen geven boven het wapenambacht .// De algemeene dienst-plicht ( dienstplicht ) zou aan die hedendaagsche ontwikkeling , die in de laatste dertig jaren zoo reusachtig is toegenomen , en aan dat begip van individueele onafhankelijkheid den doodsteek geven .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het