Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 51

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 51
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
51
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE O L IJ F T A K .
3
// De oude ?// hernam Sieyès met klaarblijkelijke zelf - I voldoening . // Nu , die is natuurlijk niet meer van kracht , j zoodra deze nieuwe zou worden aangenomen . Ja , zij zal ' t j beste werk zijn dat ik ooit gemaakt heb ; zij bevat de erva - | ring van mijn geheele leven , en gij zoudt niet gelooven , Fouché , hoeveel ik tijdens mijn gezantschap aan het hof van den koning van Pruisen geleerd heb . Het noorden van Europa , zeg ik u — en burger Bonaparte is ' t geheel met mij eens — bevat eene menigte wijze en uitmuntende instellingen , die , als er een goed gebruik van wordt gemaakt , Frankrijk een sterke , republikeinschestaatsrege-ling ( republikeinschestaatsregeling ) moeten geven ."
Daar Sieyès zweeg en zeer lang draalde met een snuifje te nemen uit zijn zilveren doos , zoo merkte de minister bedenkelijk op :
// Ik begrijp niet hoe dat alles tot de gewenschte vriendschapsbetrekking , met burger Barras leiden kan ? Die weet zeker meer van uwe plannen , burger ?// Sieyès haalde de schouders op .
// Er valt niets te weten , mijn waarde ,// zeide hij . /' Ik verzeker u dat er geen geheimen bestaan . Mijn doel gaat niet verder dan den Raad mijne nieuwe staatsregeling voor te leggen en geheel langs den wettelijken weg hare invoering te doen plaats hebben . Er zal dus niets geschieden wat burger Barras niet zou zien en hooren , en ik wil uitdrukkelijk op den voorgrond stellen , dat er zonder hem niets gebeuren zou . Kan hij meer verlangen ?// // Deze mededeeling zal zeer zeker geschikt zijn om hein gerust te stellen ,'/ verklaarde de minister van politie . // Ik zal ze hem overbrengen .»
« Doe dat , Fouché . En om zijn wantrouwen te doen bedaren zal ik zelf onmiddellijk bij hem gaan en hem het nieuwe ontwerp voorlezen . Het zal wel is waar ,» ver-volgde ( vervolgde ) hij nu in gedachten verdiept , » cene verandering van den regeeringsvorm noodzakelijk maken — als het tot wet zou worden verheven . Ik heb het Driemanschap voorgesteld en ik houd dit voor den besten republikein-schen ( republikein-schen ) regeeringsvorm : drie consals , ja , drie consuls , en een daarvan zal denkelijk Bonaparte zijn .//
/' Aha , nu begrijp ik ' t » mompelde Fouché . cu trok daarbij een zeer slim gezicht . » De andere zoudt gij zijn , burger Sieyès ? Natuurlijk , gij zijt de beste onzer staats-lieden ( staatslieden ) . Maar de derde ?» vroeg hij met loerenden blik . // Welnu ,// merkte Sieyès onverschillig op , « die kon Barras wel zijn , als hij wilde , zoo dacht ik ten minste .// Fouché toonde zich hoogst voldaan . Met die waar-digheid ( waardigheid ) van consul dacht hij Barras te kunnen troosten , • en den geheelen staat van zaken te kunnen ophelderen . Hij wilde zich nu oogenblikkelijk weder tot den Directeur begeven wiens staatsgreep zoo verongelukt was , toen hij in de voorkamer wapengekletter vernam eu de be-diende ( bediende ) verscheidene generaals en ook eene deputatie van adjudanten der Parijsche burgerwacht aanmeldde .
Bonaparte's gelaat , dat tot nu toe onder de inlichtingen van Sieyès somber en barseh geweest was , helderde eensklaps op . Hij gaf den bediende een wenk de officieren binnen te laten , en Fouché , die juist wilde heengaan , een tweeden wenk om te blijven .
De officieren traden binnen . De generaals kwamen uit beleefdheid , die zij hunnen gelukkigen krijesmakker meenden verschuldigd te zijn , als vrienden , als nieuws-gierigen ( nieuwsgierigen ) ; de adjudanten kwamen om den gevierden krijg-held ( krijg-held ) op nieuw te verzoeken , zich de officieren der geheele burgerwacht , te laten voorstellen .
" Gij moet nog wat geduld hebben , burgers ,» zoo sprak Bonaparte hun aan , en hij zeide dit op zulk een stuwen , spotachtigen toon , dat Fouché aldra bemerkte , welke uitwerking die op hen hebben moest . » Geef mij nog eenige dagen tijd , daar ik te zeer met andere zaken overkropt ben . Ik dank u echter nu reeds voor uwe mij bewezene toegenegenheid en verzoek u , dien dank ook aan uwe kameraden te willen overbrengen . Ik ben er eehter nog gevoeliger over op het oogenblik , dat de Direc-teur ( Directeur ) Barras mij de smart veroorzaakte dat hij mijne aanwe-zigheid ( aanwezigheid ) hier in Parijs gevaarlek en storend voor de goede orde verklaart . Voor dat ik nog eenige dagen van mijn vermoeiende tochten uitrusten kan , wil hij mij al reeds naar het leger in Italië sturen , . . . alleen maar om mij uit Parijs te verwijderen .»
Deze woorden maakten een geweldigen indruk op de officieren . Zij toonden zich woedend , verschrikt , bijna dreigend en zochten daardoor den generaal hunne ge-hechtheid ( gehechtheid ) te bewijzen . Sieyès kon over die handelwijs van zijn eedgenoot een schalkschen glimlach niet onder-drukken ( onderdrukken ) ; terwijl Bonaparte , die zoodoende de plannen die Barras had gesmeed , aan de aanwezige officieren verried , vervulde hij hen en het . Parijsehe leger met wantrouwen tegen den Directeur der Republiek en ver-zekerde ( verzekerde ) zich daardoor den besten steun tegen alle ver-dere ( verdere ) pogingen , die Barras mogelijk nog in ' t werk stellen mocht . Ook Fouché begreep het gezegde , waar-door ( waardoor ) de macht zijner politie schaakmat stond ; doch daar hij hiervan geen gebruik wenschte te maken en de crisis voor hem reeds voorbij was , hield hij dezen maatregel van voorzorg van den generaal voor gansch en al overbodig . Hij maakte zich dus op nieuw gereed te vertrekken , en nu bestond er ook voor Bonaparte geen reden meer om den minister van politie neg verder de macht te doen kennen waarover hij in geval van nood beschikken kon . Hij begreep de beweging van Fouché , en terwijl hij uit den kring der officieren trad , die over het zoo-even ( zooeven ) gehoorde een druk gesprek voerden , zeide hij tot Fouché o ]) een innemenden toon , die sterk afstak bij den tot nu toe gevoerden :
" Gaat gij heen , burger ? Wilt ge zoo goed zijn mij nog een oogenblik van uwen tijd te schenken ?//
Dit zeggende ging hij hem voor in een aangrenzend vertrek , en Fouché volgde hem , zichtbaar nieuwsgierig en verheugd dat hij zich jegens Bonaparte dienstvaardig toonen kon .
» lk heb u slechts een gering verzoek in ' t particulier te doen ,» zoo begon de generaal , toen hij zich met Fouché alleen bevond . » Gij wildet nadere inlichting geven omtrent eene dame , Clemence la Jossière , waar-naar ( waarnaar ) ik mij gisterenavond bij u informeerde . Ik weet genoeg , zij is de beminde van Barras ...»
» Meer , meer ,» viel Fouché hem in de rede , » zij is de ziel van de plannen die hij heeft opgevat ; daarvan houd ik mij overtuigd . Deze Aspasia , die sedert eeni-gen ( eeni-gen ) tiid hier in Parijs eene rol speelt en gezocht is bij geestige en welgestelde heeren , is even zoo verstandig als schoon ; ik verdenk haar van royalismus ; ik durf wedden dat zij eene agente is van de Bourbons , en de markies de Gondy , ' t gewezen hoofd der koningsge-zinde ( koningsge-zinde ) partij , heeft dagelijks omgang met haar . Zij is iemand die alles van Barras kan gedaan krijgen .»
// Ik moet haar spreken ,» zei Bonaparte , die geen bijzonder gewicht aan deze mededeeling scheen te hech-ten ( hechten ) . « Maar in ' t geheim , opdat men daarover geen dwaze geruchten kan verspreiden , begrijpt gij , Fouché ? Gij zult mi ) zeer verplichten , wanneer ge deze dame er toe kunt overhalen , mij op eene behoedzame wijze eene bijeenkomst toe te staan . Ik zal mij schikken naar hare bepalingen . Ik wenschte haar ergens , als bij toe-val ( toeval ) , en nog ' t liefst buiten Parijs te ontmoeten . En opdat ge er niets verkeerds van zoudt denken — zij is eene oude kennis van mij en het geldt dus alleen eene bijzondere aangelegenheid .//
Door deze mededeeling zichtbaar verrast , en gestreeld door het hem geschonken vertrouwen , maakte Fouché een veelbeteekenend gebaar en antwoordde : » Ik ga nog heden tot haar , generaal .» Bonaparte knikte met het hoofd en liet daarna den minister van politie vertrekken met de woorden :
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer