Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 25

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 25
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
25
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
3 I I I » h I B T B I M ft B WIKKBLAJ VOOR A ï , L E 8 T A HBIX .
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebr . Belineante , te ' sGravenhage .
Inzending van advertentiën uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
Verschijnt eiken Zondag .
EERSTE JAARGANG " $ 4 . - 22 JMJAR1 1871 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 . ' S GEAVENHAGE .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulden . Pranco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7 % et .
Verkrijgbaar bij alle boekhandelaren en postdirecteuren des Rijks . — Agenten in N . 0 . Indië : Bruising en Wijt , te Batavia , en aan de Kaap de Goede Hoop : J . M . Belineante , Kaapstad . — Met de aanneming en bezorging van Advertentiën in Duitschland , Oostenrijk en Zwitserland belasten zich de HH . Haasenstein & Vogler , te Hamburg , Lubeek , Prancfort a/M ., Berlijn , Leipzig , Dresden , Breslaii , Keulen , Stuttgart , W oenen , Praag , Bazel , Zurich , St . Gallen , Geneve en Lausanne . Voor België , Frankrijk , Engeland en Italië adresseere men zich bij G . L . Daube & Co ., 26 , Chaussée de Wavre , Ixelles-lez-Bruxelles .
VRIJE ARBEID ,
DOOR
Dr . B . TIDEMAN Jzn .
I .
— > H&<-o —
' ORLOG is de dood aan de welvaart . j Het ideaal der toekomst,dat de zwaar-ƒ ( zwaar ) den zullen worden omgesmeed tot ^ kouters , die voor den oogst de voor snijdend , bestuurd worden door de on-belemmerde ( onbelemmerde ) kracht van den arbeider , van dat ideaal zijn wij verder dan ooit ver-wijderd ( verwijderd ) . In Europa is de welvaart voor langen tijd geknakt op de plat getreden velden en in de verwoeste dorpen van Frank-rijk ( Frankrijk ) , en het zegepralend Duitschland heeft niet alleen de edelste krachten aan nijver-heid ( nijverheid ) , kunst , landbouw en wetenschap moe-ten ( moeten ) onttrekken , maar de gelederen zijner arbeiders zijn vreeselijk gedund door het vuur , het staal en de uitputtingen van den oorlog .
Maar al ware voor Duitschland de schade minder groot van den onzaligen oorlog waar-aan ( waaraan ) toch eens een einde komen moet , dan zal het nog de vraag zijn of men bij onze Duit-sche ( Duitsche ) naburen op het vredefeest wel een zegezang aanheffen kan voor den vrijen arbeider . Want op staatkundig gebied aan-schouwen ( aanschouwen ) wij het hoe het aanstaande Duitsche Keizerrijk het vrije woord beperkt , en hoe zal het dan op maatschappelijk gebied wezen met den vrijen arbeid ! Men is er alles behalve ingenomen met de man-nen ( mannen ) , die zich toewijden aan de verheffing van den arbeidersstand ; en het staat te
vreezen dat de overheerschende invloed van Duitschland voor een tijd in Europa de opbeuring en veredeling van den arbei-dersstand ( arbeidersstand ) juist zal pogen tegen te houden . De toestand van den arbeider in Duitsch-land ( Duitschland ) is over het algemeen treurig . Al zuchten ook wij in Nederland nog onder den druk der patentwet , de oude dagen der gilden zijn ten onzent voor goed voorbij , terwijl in Duitschland allerlei belemmerin-gen ( belemmeringen ) de vrijheid van arbeid stremmen , en dat nog wel van staatswege . Vrijen arbeid hebben ook wij , Nederlanders , nog niet ten volle verkregen ; maar toch zal een blik op den arbeidersstand in het tegenwoor-dige ( tegenwoordige ) Duitschland ons stemmen ten deele tot waardeering van onzen eigen toestand , ten deele ons opwekken tot het inspan-nen ( inspannen ) van al onze krachten in de richting van vrijen arbeid .
Vrije arbeid is daar , waar onder de be-scherming ( bescherming ) der overheid , iedere werkman zooveel , zoo goed , zoo goedkoop mogelijk werk kan leveren als zijne krachten dit toelaten . Die bescherming der overheid heeft alleen betrekking op de veiligheid van personen en bezittingen , en mag nooit van den Staat zelven een arbeider maken , omdat dan alle vrije mededinging ten eenenmale een onmogelijkheid wordt .
Er was in ons vaderland een tijd , dat de overheid het toezicht had op het aantal der werklieden en op het fabrikaat ; dat de burgers tot een bepaalden prijs de levens-behoeften ( levensbehoeften ) koopen moesten ; een tijd , waarin de ambachtslieden en neringdoenden zich tot gesloten gezelschappen vereenigden : de tijd der gilden !
Onze tegenwoordige werklieden zijn geen gildebroers meer . Het oude en eens zeer machtige visschersgild , te Hoorn bijv ., heefl in - 1865 zijn laatste penningen ver -
deeld , en niet langer zullen met de oude staatsie de Hoornsche visscherslieden het stoffelijk overschot van een hunner gezel-len ( gezellen ) ter laatste rustplaats brengen . Zullen wij daarover klagen ? De vrije geest van onderlinge hulpvaardigheid zorgt er in onze dagen voor dat de arbeidersstand zich vereenigt om te voorzien in elkanders be-grafenis ( begrafenis ) , in den nood van weduwen en weezen , maar dat is het oude gildewezen niet . Wanneer nog een enkele maal per-sonen ( personen ) , die van eenzelfde ambacht zijn , of eenzelfde nering drijven , zich onderling verbinden om den prijs van den arbeid hunner bedienden te verlagen of den prijs van het door hen geleverde te verhoogen , dan is zulk eene samenzwering — van bak-kers ( bakkers ) en slagers , b.v . tegen de voeding der ingezetenen — alleen een echte gildenstreek uit de oude doos .
Maar in Duitschland begint de knaap , die een bepaald beroep gekozen heeft , met vijf jaren leerling te zijn bij een meester in het vak . Daarna krijgt hij den naam van gezel en moet hij op reis om bij ver-schillende ( verschillende ) meesters al de onderdeelen van zijn vak te leeren . Dit klinkt schoon , en werkelijk ziet de jonge man zoodoende veel . Maar — reizen kost geld , en om ooit in een of ander ambacht recht tot mede-werken ( medewerken ) te erlangen moet men reizen , al is het ook op de 4de klasse van den spoor-wagen ( spoorwagen ) , of in het ergste geval ten voordeele van het schoenmakersgild . Bovendien met een loszinnig verkwistend leven begint niet zelden de jonge ambachtsman . Altijd aan den weg , gaat hij vaak van kroeg tot kroeg . De penningen , door de ouderlijke liefde hem meegegeven , zijn er spoedig door wanneer hij zich nergens kan verhuren en dus tot werkeloosheid gedoemd wordt . De polilie maakt met deze ge dwongen landloopers
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het