Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 281

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 281
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
281
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
IÏÏ.LISTRSKEÖ
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebii . Belinfante , te ' s Gravenhage .
Inzending van advertentien uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
ÏSKBUI ) f '
Verschijnt eiken Zondag .
EERSTE JAARGANG . - të 36 . _ 3 SEPTEMBER 4871 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 . ' S GEAVENHAGE .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulden . Franco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 .— of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentien : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7H.C1
Verkrijgbaar bij alle boekbandelaren en postdirecteuren des Rijks . — Agenten in N . 0 . Indië : Bruising en Wijt , te Balavia , en aan de Kaap de Goede Hoop : J . M . Belinïante , Kaapstad . — Met de aanneming en bezorging'van Advertentien in Duitschland , Oostenrijk en Zwitserland belasten zich de HH . Haasenstein - -^ VetutfR ( VetutfR ) , te Hamburg , Lubeck.Pranofort a/M ., " Berlijn , Leipzig , Dresden , Breslau , Keulgn , Stuttgart , Weenen,Praag , Bazel , Zurich , St . Gallen , Geneve en Lausanne . Voor België , Frankrijk , Engeland en Italië adresseere men zich bij G . L . Daube & Co ., 26 , Chaussée de Wavre , Ixelles-lez-Bruxelles .
TWEEËRLEI TYPE VAN VROUW UIT DE VORIGE EEUW .
Mevr . du Deeïand ; — Mevr . Roland .
—> H3K «—
{ Vervolg en Slot .)
' k heb , hiervoren , den hervormings-geest ( hervormingsgeest ) der 18e eeuw gekenschetst . Die geest heeft zijn onvernietigbaren stempel afgedrukt op de « Gedenk-schriften ( Gedenkschriften ) » van Mevr . Roland .
Op een drievoudig merkteeken vestig ik hier de aandacht mijner lezers : vooreerst op den stijl , daarna op ' t volslagen gemis van kieschheid , eindelijk op den onweerstaanbaren invloed eener machtige welsprekendheid .
Wat den stijl betreft : slag op slag gaat de gloed van echte welsprekendheid te loor in ' t knetterend vuurwerk van den bombast , en verdrinkt het echt-natuur-lijke ( echt-natuur-lijke ) in de opgezweepte wateren der over-gevoeligheid ( overgevoeligheid ) . In dit opzicht vooral moet men op zijn tellen passen , door geen onvoor-zichtige ( onvoorzichtige ) vergelijkingen in te stellen . Men kome mij hier niet aan boord met den naam van Mevr . de Sévigné . Dat zou me spijten . Zeer zeker , bij Mevr . Roland zijn onvoorziene wendingen , en treffende overgangen , maar is er éene bladzij , ook maar een enkele , waarop de Tijd , waarin zij leefde , niet den afdruk van zijn stap heeft nagelaten , in ' t beroep op « de gevoel-volle ( gevoelvolle ) harten », in de uitspraken eener « Mode-Natuur »? Overvol , ik stem ' t dadelijk toe , is de fontein des harten ; en met kracht werpt ze breede stralen omhoog ; maar dit
helder water spat over allerlei kunstig-aangelegde ( kunstig-aangelegde ) parken heen , en verzandt er in ! Telkens springt het , voller en vrijer naar boven , hoog boven de hinderpalen uit , en door herhaalde pogingen bereikt het eindelijk zijn doel , maar aan't in eens bereiken van hun doel met den eersten sprong zelven herkent men schrijvers van den eersten rang ; en op dezen hoogen zetel kan Mevr . de Sévigné een onbetwistbare aanspraak doen gelden .
Nog twee andere , in ' t oog vallende trekken , bewijzen den invloed der eeuw . Allereerst , zooals wij zeiden , ' t volslagen gemis van betamelijkheid ; juister uitge-drukt ( uitgedrukt ) , het al te weinig ontsluierd besef harer verstandelijke meerderheid en harer uiterlijke bekoorlijkheid .
Ik weet wel dat de 18e eeuw den harts-tocht ( hartstocht ) der oprechtheid heeft ; maar slecht-riekend ( slecht-riekend ) is eigen lof , zelfs als Mevr . Roland dien toezwaait aan iemand , zoo bevallig en innemend , als zij zelve is . En des te eerder stuit ons deze openhartigheid tegen de borst , als we letten op twee of drie plaat-sen ( plaatsen ) in de « Gedenkschriften ,» waar volstrekt onnoodige vertrouwelijke mededeelingen gedaan en leuk weg ontwikkeld worden , die het ten eenenmale ontbreken van fijn gevoel in zekere zeer kiesche aangelegen-heden ( aangelegenheden ) verraden . Een beroep op Rousseau doet hier niets ter zake . Wat hinderlijk is in zijn « Bekentenissen » is onuitstaanbaar in haar « Gedenkschriften ». Zeker hoofdstuk der natuurlijke geschiedenis , dat in een wetenschappelijk-bewerkt handboek voor aankomende artsen volkomen op zijn plaats is , wil niet behandeld noch uitgewerkt wor-den ( worden ) in de vertrouwelijke mededeelingen eener vrouw , wier klare stijl juist elke omsluiering van vrouwelijke eerbaarheid
onmogelijk maakt . Om der schoonheidswille moge de oudheid ons de onthulde vormen der vrouw te aanschouwen hebben gege-ven ( gegeven ) , haar gevoelsleven als echtgenoote bloot te leggen , past aan geen vrouw . Niet de vrouw , die waar is , maar wel de realistische vrouw houdt op ' t voorwerp van edele man-nenliefde ( mannenliefde ) te zijn .
Wat de kritiek , hier volkomen in haar recht , aan Michelet verweten heeft , naar aanleiding van eenige zijner jongste geschriften , is niet , dat hij zich op bet gebied der fisiologie heeft begeven , maar dat hij zich daarin heeft doen kennen meer als een onbescheiden minnaar , dan als een kalm-waarnemend man van wetenschap . In haar volle kracht treft deze beschuldiging Mevrouw Roland niet . Want zich vermeien in dit slag van mededeelingen , doet zij waarlijk niet . Zij wil alleen oprecht wezen , maar dit streven - naar oprechtheid is geen rechtsgrond tot vrijspraak ; hoogstens komt het in aanmerking als verzachtende om-standigheid ( omstandigheid ) . Geenerlei oprechtheid kan eischen , dat de vrouw zich te zeer bloot geve . Haar zelfbeheersching is de prikkel harer bekoring . Over de mededeeling van haar gevoel , beslist niet haar afkeer van preutsheid , maar wel de eisch van goeden smaak . Tegen dezen eisch zondigen de « Gedenkschriften » van Mevrouw Roland .
Haar opgeschroefden stijl , haar onvrou-welijke ( onvrouwelijke ) openhartigheid , heeft zij aan den invloed harer eeuw te wijten ; maar wat den stempel harer eigen persoonlijkheid draagt , ook al treedt het naar voren in de vormen van haar tijd , wat zij aan zich zelve alleen heeft te danken , is dat krachtige karakter en die machtige welsprekendheid , die alles om haar heen beheerscht , als van zelve beheerscht , zoowel de vergaderzaal
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer