Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 277
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 277
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
277
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
5
genoote in de kinderjaren , herinnerde zir.h nog heel goed , wel vijftig jaren later , » hoe hij op zijn bankje « voor het klavier stond , waaraan de onverbiddelijke " gestrengheid zijns vaders hem reeds zoo vroeg vast-" knevelde ( vastknevelde ) , ja hoe hij daarbij in tranen uitbarstte !»
Dat was zeker de weg niet liefde voor de kunst op te wekken , en bij menigeen zou bij zulk eene onder-vinding ( ondervinding ) in de jeugd , alle aanleg te loor zijn gegaan . Zijne neieing voor de toonkunst , zoowel als zijne zedelijke kracht , zouden nogtans op nog hardere proeven worden gesteld . En ofschoon onder zijne volgende leermeesters te Bonn het onderricht althans het straffe en knellende verloor , zoo moet men toch zeggen , dat het in geenerlci opzicht met den hoogen graad van Beethoven's begaafdheid overeenkwam . Ja , toen zelfs later de oude /' Papa Haydn » en de geleerde leermeester in het contrapunt Albrechts-berger ( Albrechts-berger ) , te Weenen , zijne leidsmannen werden , was
plicht tot hoogere ontwikkeling van zijn talent ? Want de echte kunstenaar gevoelt wel dat hem dit niet tot louter genot en spel verleend wordt , maar zeker ook niet daartoe , om het in den gewonen , dagelijkschen sleur te doen verkwijnen ! Beethoven rustte dan ook niet , voordat ook aan dezen plicht voldaan werd . Maar verstandig bedwong hij nog eerst die jeugdige overvloeiende kracht van voortbrengen in de kunst , en zorgde , in den dagelijkschen dienst der hofkapel en den schouwburg of door lesgeven , voor de behoeften van ' t huis . Eerst toen hij hierom-trent ( hieromtrent ) gerust kon zijn , en de eene broeder als apothekers-leerling ( apothekers-leerling ) , de andere als muziekonderwijzer verzorgd waren , was onze meester op nieuw op de voldoening aan zijne hoogere plichten bedacht en hij wist het in den herfst van 1792 daarheen te leiden , dat hem zijn keurvorst nogmaals naar Weenen zond , ten einde aldaar de laatste volmaking in de Kunst te erlancen .
vinding , des kunstenaars geheele wezen niet tot den dienst van zijn eenig levensdoel beperkt . Nog stormt het vaak onstuimig in zijn binnenste , laat hij zijner ver-beelding ( verbeelding ) , die onbeteugeld in alle sferen rondzweeft , vrij spel .
Op zekeren dag komt hij , van een zijner gewone wandel-tochten ( wandeltochten ) in de omstreken van Weenen , verhit in de nauwe straten der stad terug en werpt in de groote koele kamer , zoo als men die in de huizen der binnenstad vindt , naar zijne gewoonte dadelijk de bovenkleederen af , om door niets in de uitwerking van de daarbuiten verzamelde schatten te worden verhinderd . Een hevige verkoudheid was daarvan het natuurlijk gevolg , en , ó schrik ! weldra blijkt het , dat de ziekte juist op dat zintuig gevallen is , dat hij naar zijne eigene verzekering in eene zeld-zame ( zeldzame ) volkomenheid bezat — op ' t gehoor ! — Ja , van dien tijd af was de // demon in zijne ooren gevaren » en
— BEETHOVEN EN GIULIETTA GUICCTARDI . — ( Blz . 6 .)
door den loop zijns levens zijn innerlijke , zijn karakter reeds tot zulk eene zelfstandigheid gerijpt , dat de dingen die hij hier leeren kon , voor de uitdrukking zijner gewaarwordingen ter nauwernood meer toereikende waren en hij ook hier met eigene kracht naar de eigen middelen ter ontboezeming en voorstelling zoeken moest .
Intusschen verzonk de vader gedurig meer in een ellendigen toestand en stortte daardoor zijn gezin in volslagen behoefte . Nadat de zoon , in ' t voorjaar van 1787 , van eene reis naar Weenen , — waarheen hij door de gunst des keurvorsten gezonden was om onder-richt ( onderricht ) bij Mozart te erlangen , — op de tijding van de ziekte zijner moeder , voor den tijd teruggeroepen en de van harte goede vrouw overleden was , viel op zijne nog niet zeventienjarige schouders de plicht , de geheele familie te onderhouden , en bovendien , toen ' de vader ten slotte op pensioen gesteld werd , ook voor de opleiding der beide jongere zonen zorg te dragen .
Waar bleef nu de roeping van zijn geest , waar de
Hier bewoog hij zich nu eindelijk , na den langdu-rigen ( langdu-rigen ) smartel ijken druk , voor de eerste maal weder in volle vrijheid , en het is een streelend schouwspel hoe zijn geest zich thans in volle ruimte ontwikkelt , en op ' t gebied van de kunstschepping voortstreeft , waarop zoo even nog Glück en Mozart gewerkt hadden en Jozef Haydn nog vlijtig voortwerkte . Levendig en vol , als een te lang beteugelde stroom , ontboezemt zich thans zijn gemoed en te recht is men er verbaasd over hoe ' t mogelijk zij , zelfs letterlijk maar zoo veel te schrijven , als Beethoven in de eerste vijf jaren van zijn verblijf te Weenen heeft gecomponeerd , üok van de geldelijke zijde ging ' t hem nu gunstig , daar nieuwe aanzienlijke beschermers hem menige rijke belooning toekenden .
De overgroote volheid van krachten laat zich dan ook in de gewrochten van dien tijd wel ontwaren ; zij bruist als ' t ware in de Sonate pathélique als in een stortvloed voort en grijpt met een onw'ederstaanbaar vermogen ons nog heden aan . Nog is , 1rots allen knel en bittere onder -
die bleef daarin , zijn leven lang . Immers deels eene on-doeltreffende ( ondoeltreffende ) behandeling , maar misschien ook en nog wel zoo veel zijne eigene gedurige onachtzaamheid , die zich echter bij het dringende van zijnen arbeid verklaren laat , deden het kwaad diep en dieper wortelen , zoodat het den slotte ongeneesbaar werd , en men in de laatste jaren zijns levens genoegzaam alleen schriftelijk , dat wil zeggen door de zoogenaamde // Conversatie-bladen // met hem kon omgaan ; en toch scheen ' t gehoor wel het onontbeer-lijkste ( onontbeer-lijkste ) orgaan tot de inspiratie , de bezieling eens Toon-dichters ( Toon-dichters ) !
Vreeslijk lijden ! zwaarste slag van ' t lot juist voor dezen man , die bovendien reeds als knaap // niet veel van makkers of gezelschap gehouden had // en thans spoedig geheel in zich zelf gekeerd en afgesloten leven moest ! Zoo laat het zich begrijpen , dat hij reeds weinige jaren later , toen geen middel voor de kwaal te vinden was , een der vrienden van zijne jeugd wanhopig toeroept : • // Ik heb reeds vaak — mijn aanzijn verwenscht !// Zoo
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het