Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 273
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 273
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
273
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
aSXLIiUSTRKKIin
8KBUB f O 0 E AI * h K STA » B 1
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebr . Belinfante , te ' s Gravenhage .
Inzending van advertentiën uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
Verschijnt eiken Zondag .
EERSTE JAARGANG . - J2 35 . - 27 AUGUSTUS 1871 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulden . Franco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 .— of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7'<,c t .
MK ?^™ J ? I "" b r ^ an M a ^ eU P ostdirecteur ™ des Ri J k *- - Agenten in N . 0 . Indië : Bbuikikg en Wijt , te Batavia , en aan de Kaap de Goede Hoop : JM . Belinfante . Kaapstad . — Met de aanneming ™ beznririnn - van Adrprt ,^;:, ;„ Ti^u-^i.-j ft.-i . in . „ w—u . i—m ', ■ , • , , , ï,u .= w«=u .= «. uup .
TWEEËRLEI TYPE VAff YR0TJW UIT DE VORIGE EEUW .
Mevr . du Deffand :
Mevr . Roland .
«- SH "°
III .
' AAT men van Mevr . Du Deffand tot Mevr . Roland over , dan krijgt men | den indruk eener treffende tegenstel-ling ( tegenstelling ) . De afstand tusschen haar beide bedraagt slechts enkele jaren en — men waant zich in een geheel andere eeuw verplaatst . Dertien jaar , nadat Mevr . Du Deffand « met doffe stem en verduisterd in ' t gemoed », gestorven was in haar stoel , beklom Mevr . Roland het schavot , in den vollen middagglans van haar taak en bestem-ming ( bestemming ) , verwinnares meer dan slachtoffer . Welk een verschil van karakter ! Bij de eene een nimmer gestaakt onderzoeken en ont-leden ( ontleden ) en uitpluizen , zoodat het leven zelf , in . den smeltkroes hares geestes verdund , slechts een ijle damp wordt ; en bij de andere alles beweging , daad , hartstocht , want zelfs de hartstocht was voor haar een werkzaam-zijn . Welk een krachtige geest wordt er toe vereischt om die « Gedenk-schriften ( Gedenkschriften ) » te schrijven , als men in ' t oosj houdt , dat elke dier bladzijden , rijk door scherpe herinneringsgave en schoon door strenge welsprekendheid , veroverd werd op de rustelooze waakzaamheid des cipiers . op de straffe regels der gevangenis , en — sterker nog — op de verschrikkingen van het « morgen », op de folterende onzekerheid van het « heden », veroverd werd op de
gewisheid van den dood op ' t schavot ! Nu en dan breekt ze de mededeeling van haar herinneringen af , om , met losse veder , de voorvallen aan te stippen , onder wier indruk ze schrijft . En dat wil wat zeggen ! Eens , bijv . stoorde men haar door de ken-dat ( ken-dat ) ze meè betrokken was in ' t
e •
msgevina
rechtsgeding tegen Brissot . « Ik zal dadelijk vóórkomen , zegt ze , maar laat me eerst op dit schrift een adres zetten , en kom ik nog terug , geef me dan een ander .» Als het tegen het einde loopt , teekent ze enkel aan , wat ze gaarne had willen uit-werken ( uitwerken ) , en volstaat met een inhoudsopgave der onderwerpen , die zij , als ze tijd van leven had gehad , van plan was geweest aan haar « Gedenkschriften » toe te voegen . Ze jacht zich , voelt , dat zij tijd te kort komt , en meet haar schrijven af naar de enkele uren , die haar nog resten . Aangrij-pend ( Aangrijpend ) wordt haar stijl in zijn eenvoud en gedrongenheid . « Door op deze wijs de zaken te volgen op den voet , zou ik een breed werk kunnen schrijven , maar daarvoor kom ik tijd te kort .» Eindelijk legt ze de pen neer . « Ik ben niet in staat haar langer te voeren te midden der gruwelen , die mijn arm vaderland verscheuren ; onder zijn puinhoopen begraven worden wil ik wel , maar er op leven kan ik niet . Natuur , open uwen schoot !.... Rechtvaardige God , neem mij tot U !»
En bij ' t nader treden tot . de valbijl , verkwikt zich dit moedig hart aan den vrede en de vriendlijkheid der herinne-ringen ( herinneringen ) uit haar kinder - en meisjesleeftijd . Aan dezen trek herkent men een groote ziel . De pen , die de beul haar uit de hand gaat rukken , beeft geen oogenblik tusschen haar vingeren . Haar geheugen blijft helder en sterk ; op een enkelen uitroep na , is
haar verhaal rustig , geleidelijk voort-gaande ( voortgaande ) , rijk aan mededeelingen en los van de verschrikkingen van ' t oogenblik . ' s Le-vens ( Levens ) eerste indrukken geeft ze daarin wen-in ( wen-in ) hun onvergankelijke frischheid . Tot het schrift toe der hand is vast , als de ziel der schrijfster . Alles wat ze verhaalt vloeit zoo los uit de pen , dat er nergens zweem is van inspanning ; geen enkele doorhaling is er op die bladzijden , geschreven in het halfdonker van een kerkerhok , waaruit ze te ieder uur kon opgeroepen worden naar ' t schavot .
Een hel was te dier tijde de Conciergerie.«Men sloot , — zoo spreken de getuigendier afschuwelijke tooneelen , — nien slootallen zonder onderscheid achter denzelfdengrendel , en wierp op dezelfde bos stroode hertogin de Grammont en de gemeenstediefegge , Mevr . Roland en de veilste straat-deern ( straatdeern ) , een kuische non en een trouwebezoekster van de Salpêtrière ( 1 ).
Op den dag , toen de Conciergerie haar poort opende om de kar door te laten , die Mevrouw Roland naar ' t schavot moest brengen , scheen een zwarter duisternis te
( 1 ) In den uitnemenden « Nouveau üictionnaire par J . Kramers Jz . ( Gouda , G . B . van Goor , 1859 ) vond ik van dit woord de volgende verklaring : " Salpeterhut , Naam _ van een verplegingshuis voor arme vrouwelijke krankzinnigen , en gebrekkige oude vrouwen te Parijs ."
Hoezeer reeds de tegenwoordigheid van sommige vrouwelijke krankzinnigen de verschrikkingen vermeer-dert ( vermeerdert ) van ' t gemeenschappelijk verblijf in een zelfde gevangenishok , en , ware ' t alleen om de stoornis , bizon-der ( bizonder ) onaangenaam moet zijn voor de zielsverheffingen eener geestelijke zuster , meen ik toch , afgaande op mijn geheugen , gescherpt in deze door de teeenstellin ^ in den tekst , dat in de Salpêtrière een afgesloten zaal was voor vrouwen , lijdende aan een kwaal , die men , kiesheidslialve , zelfs niet noemen wil .
De vertaler .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer