Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 257

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 257
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
257
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
8 g I . ï , Uin R I K E
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebr . Belineante , te ' s Gravenhage .
Inzending van advertentiën uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
IKBh Aïï ¥ © © E
Verschijnt eiken Zondag .
- J6 33.-13 AUGUSTUS 1871 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 . ' S GRA.VENHAGE .
A L l K 8TABDS ».
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulden . Franco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 .— of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250 reg . 12y 2 et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7 Mi et .
Verkrijgbaar bij alle boekhandelaren en post directeuren des Rijks . — Agenten in N . 0 . Indië : Bruising en Wijt , te Batavia , en aan de Kaap de Goede Hoop : J . M . Belineante , Kaapstad . — Met de aanneming en bezorging van Advertentiën in Euitschland , Oostenrijk en Zwitserland belasten zich de HH . Haasenstein &' Vogt/er te Hamburg , Lubcck , ïranefort a/M ., Berlijn , Leipzig , Dresden , Breslau , Keulen , Stuttgart , Weenen , Praag , Bazel , Zurich , St . Gallen , Genève en Lausanne . Voor België , Frankrijk ', Engeland en Italië ' adresseere men zich bij G . L . Daube & Co ., 26 , Chaussée de Wavre , Ixelles-lez-Bruxelles .
TWEEËRLEI TYPE VAI VROUW UIT DE VORIGE EEUW .
Mevr . du Deffand ; — Mevr . Roland .
S * * its onjuist om van den geest der 18de J^eeuw te gewagen , als van iets éenigs , ) door scherp-begrèfisden inhoud en geheel eigenaardig voorkomen , zich van alle an-dere ( andere ) streng onderscheidend . Bij nader onderzoek , treedt er eene verscheidenheid van gemoedsleven en een verschil van denkbeelden aan het licht , die men kwalijk onder een-en-dezelfde ( een-en-dezelfde ) benaming kan samen-vatten ( samenvatten ) . Vooral treft mij daarin , tweeërlei , ' t een tegen ' t ander scherp overstaand stre-ven ( streven ) , dat op geheel natuurlijke wijze zich vastknoopt aan de namen van twee vrouwen van beteekenis , wier gelijktijdige beschou-wing ( beschouwing ) een treffend contrast oplevert . Die twee vrouwen zijn Mevrouw Du Deffand en Mevrouw Roland . In ' t leven der eene spiegelt zich het beeld af eener tot op de spits gedreven uiterlijke beschaving ; ' t beeld eener maatschappij , die in haar luch-tige ( luchtige ) , vaak zondige vreugden , zoowel als in haar dorheid en armoede van hart , al de mijnen ontgint van geest en vernuft , zonder ooit de kostelijke erts te vinden van waar-achtig ( waarachtig ) levensgeluk .
In t leven der andere treedt ongesluierd aan ' t licht , wat diezelfde eeuw goeds had en groots : een vurig , onbestemd ver-langen ( verlangen ) naar wat edel is en verheven , niet zelden verloopend in welluidenden klink-klank ( klink-klank ) en een edelmoedige geestdrift , zich
huwend aan de vreemdste zwakbeden ; — treedt diezelfde eeuw naar voren met de vlammen en het vuur van haar onweer-zwangere ( onweer-zwangere ) droombeelden . Ziedaar de twee typen , die in hun sterkste tegenstelling éene en dezelfde beschaving kenschetsen , maar uit wónder-vreemde ( wónder-vreemde ) bestanddeelen samen-gesteld ( samengesteld ) . Beter dan door de geleerdste ontledingen , zal door die eenvoudige naast-elkander-plaatsing ( naast-elkander-plaatsing ) , het diep verschil in ' t oog springen van de twee strevingen dier maatschappij , over welke gewoonlijk maar éen oordeel wordt geveld : öf vloek , öf verheerlijking , al naarmate de partij vonnist , waartoe men behoort .
I .
Een enkel punt van overeenkomst had het levenslot dier twee vrouwen : beide waren ze gedurende haar leven , de toon-geefsters ( toon-geefsters ) van den Franschen geest .
Met welken prijs Mevrouw Roland dit koningschap betaalde en hoe snel haar rijk voorbijging , dat weten we ; maar ook met welk een glans schitterde haar kort-stondige ( kortstondige ) zegepraal ! Voor enkele dagen slechts kroonde haar de volksgunst , maar ' t waren dan ook dagen vol van verrukking . Rustiger rol heeft Mevrouw Du Deffand gespeeld . Haar heerschappij omvat grooter tijdsruimte , maar met bleeker glans .
De grondslag vanditdubbelekoningscbap was voor beiden de openbare meening : De openbare meening , die nieuwe macht , door Pascal reeds wel vóorgevoeld , en geteekend met een enkelen scherpen trek , maar die toch eerst optrad in de 18de eeuw , en zich krachtiger deed gelden , naarmate iedere andere macht steeds zwakker invloed oefende . De geschiedschrijvers van die eeuw
hebben op de staatkundige en maatschap-pelijke ( maatschappelijke ) omstandigheden gewezen , waardoor de ontwikkeling van deze macht begunstigd werd ; de ontbinding i . é . w . van zooveel instellingen , waarvan er geen enkele meer dat geloof aan en dat vertrouwen op zich-zelve ( zich-zelve ) had , die uitsluitend de voorwaarden zijn van duurzaamheid !
Het koningschap had onbepaald gezach , nu ja , maar zijn ontzach en zijn eerbied bij het volk raakte het kwijt ; hoever der koningen macht zich wel kon uitstrekken , bleek het meest uit hun grillen en buiten-sporigheden ( buitensporigheden ) ; hun wettelijk gezach en erger nog hun zedelijk overwicht verspeelden ze , door beurt om beurt èf volstrekt willekeurig öf onverantwoordelijk zwak te zijn .
En de adel ? geestig was hij en verdorven ; heldhaftig kon hij zich toonen , nog te Fontenoy , en als ' t er op aankwam , wist hij te sterven , maar hij wist niet , goed te leven ; wist niet , • zijn tijd en schatten dienstbaar te maken aan ' t welzijn des volks ; de adel ging voor in ' t spotten met diezelfde staatsinstellingen , waarmede zijn bestaan en invloed op ' t nauwst verbonden waren en handklapte zelfs bij iedere poging van den nieuwen geest om hem op zij te schuiven . " Wat was er meer , vraagt gij om ' t wankelend gebouw der oude staats-vormen ( staatsvormen ) te schragen ? Parlementen , ' t voor-beeld ( voorbeeld ) gevend van een verzet , dat vruchtbaar had k imnen zijn , als ' t van beginselen was uitgegaan , maar dat nu met onvruchtbaar-heid ( onvruchtbaarheid ) geslagen was , evenals iedere oppositie , die geen eigen regeeringsstelsel heeft . Voorts was er een staatskerk , waarin wereldzin voorzat , een kerk , die zich eigentlijk schaamde over haar leerstukken , die aan haar onderwijs alle wijding ontnam en van de prediking een kunst maakte , waarvoor
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het