Archieven

 

De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 255
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
255
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
7
op te lossen ; maar het . machtsevenwicht ging geheel te loor hij de ondermijning of het openlijk verzet , en bij de cewaacrde voorspiegeliugen , waaraan zich verschil-lende ( verschillende ) hoofden van partijen overgaven . De Lamartine was geen eigenlijk partij-lioofd : zijne edeiaardige , voorzeker onbaalzuchtigegevoelens omstrengelden alle partijen , en daarom kon hij door de meeste op een gegeven o&genblik worden vooruitgeschoven en een tijd lang de woord-voerder ( woordvoerder ) , de leider van het oogenblik zijn . Spoedig genoeg zou hij door geweldige of listige aanslagen verdrongen worden om zicli nog jaren door afdaienden letterkundigen arbeid , vreemd aan alle staatsgewoel , zijn bestaan te verzekeren .
Het was in 1847 toen de Lamartine meer de aan-dacht ( aandacht ) aan geschiedkundige onderwerpen wijdde : hij maakte in dat jaar grooten opgang met zijn liisloire des Girondins , een werk dat er veel toe bijdroeg om den weg te banen voor de revolutie van ' t volgende jaar . Als geschiedenis is het boek vol onnauwkeurigheden ; maar de levendige voorstellingen verspreidden een poëtisch waas over de deelgenooten aan de bloedige tooneelen , die daarin worden beschreven , en wekten de levendigste belangstelling op . Het werk werd herdrukt in goedkoope uitgaven , en maakte des schrijvers naam bekender en geliefder dan ooit door geheel Frankrijk .
Toen de revolutie van Februari kort daarna uitbrak , wees bijkans ieder aan Lamartine de rol van leider aan . Ia ' t beslissende oogenblik , toen de hertogin van Orleans zich met haar kinderen in de Kamer van Afgevaar-digden ( Afgevaardigden ) vertoonde , was hij een van de eersten om de samenstelling van een Voorloopig Bewind te vragen ; en zijn naam werd dadelijk op de lijst der leden geplaatst en door het volk aangenomen . De heer Thiers was ijlings binnengekomen , met bleek gelaat , verscheurden jas , en onder den uitroep : /' De stroom komt opzetten ! de stroom komt opzetten !» en terwijl de afgevaardigden ontsteld zochten weg te komen , drong het gepeupel door tot de galerijen waarin weldra de bajonetten flikkerden , terwijl de ontrolde driekleur van de tribune wapperde . Het was in de
hooge opgewondenheid van dat tooneel dat Lamartinehet eerst zijn invloed gelden deed . ,
De gekozen mannen trokken aan ' t hoofd van een on tel-baren ( tel-baren ) drom burgers naar het Stadhuis , de bij overlevering aangewezen raadkamer van de revolutie . Een ondoor-dringbare ( ondoordringbare ) menigte versperde iederen toegang ; de pleinen waren opgevuld met losloopende paarden , en gewonde mannen , die op harde bossen stroo lagen ; havelooze sol-daten ( soldaten ) maakten gemeene zaak met opgewonden werklieden , en kreten voor de Republiek vermengden zich met de " Marseillaise » om in een verward gekrijsch over te gaan . De leden van het Voorloopig Bewind drongen met geweld door naar een afgezonderd vertrek . Het was Lamartine die het eerst de proclamatie ten gunste der Republiek opmaakte ; met eenige verandering in de bewoordingen , ten einde die te versterken , werd het stuk onmiddellijk op eenige honderden vellen papier overgeschreven , en uit de vensters van het Raadhuis onder het volk gestrooid . De nacht was buitengewoon Woelig en hachelijk . De gewich-tigste ( gewichtigste ) zaken mofesten worden behandeld , terwijl het gepeupel in de grootste opgewondenheid de vergadering bijwoonde ; menigmaal werden de schildwachten van de deur weggedrongen , en stormde het razende volk naar binnen . Er werden in deze late zitting decreten uitge-vaardigd ( uitgevaardigd ) die in korte doch krachtige bewoordingen den drang van ieder oogenblik uitdrukten . Om de Kamer der Pairs te ontbinden , werden in der haast deze woorden geschreven : » Il est mterdit a la Chambre des Pairs de se réunir ;» dat was alles . Van den beginne af schijnt Lamartine als beginsel te hebben aangenomen , dat het volk door zijne stem eindelijk den regeeringsvorm moest bepalen — een beginsel dat hem in botsing bracht met die heethoofden die de maatschappij op eens wenschten te hervormen . Nogmaals en nogmaals werd hij naar een deur , een trap , een venster of plein geroepen om het misnoegde volk toe te spreken en door zijne welsprekend-heid ( <
Lamartine's hoofd , zoo bloeddorstig was het volk weer geworden . - -» Mijn ( Mijn ) hoofd , medeburgers ,» herhaalde Lamartine met een spotaehtigen glimlach , » ik wenschte waarlijk dat gij allen ' t op dit . oogenblik op uw schouders hadt , dan zoudt ge bedaarder en wijzer te werk gaan , en het werk uwer revolutie zou er beter aan toe zijn .» En deze woorden deden het getier en gevloek in een luid gelach veranderen .
» üij zijt geen echt vaderlander !» riep een woedend republikein , terwijl hij een pistool voor den dag haalde , // wat let mij dat ik u een kogel door ' t lioofd jaag ?»
» Uw eigen geweten ,» was het bedaarde antwoord vanden minister , » en de nutteloosheid van zulk een gewelddaad .» De man liet zijn wapen zakken , hij werd bleek en mom-pelde ( mompelde ) : » üij zijt geen ware republikein , en ook geen waar vaderlander , maar ik geloof wel dat ge een braaf man zijt .» Na de afkondiging der republiek , eischte het volk onmiddellijk de aanneming der in een slechten reuk staande roode vlag ; en geen omstandigheid in Lamartine's leven is meer toegejuicht dan zijn gedrag bij die gelegenheid . Scharlaken stof was in stukken gesneden en op de kaden en in de straten rond verspreid . Roode vlaggen woeien uit de vensters , roode rozetten werden gedragen , en dat zinnebeeld van ' t Schrikbewind.van vroeger dagen werd op de bajonet gehecht . Een groot stuk rood laken of behangsel werd als vaandel rondgevoerd . De volks-menigte ( volksmenigte ) eischte de verheffing daarvan tot de landsvlag . // Burgers !» sprak de Lamartine ten slotte van zijne toe-spraak ( toespraak ) , » ik zal die vlag blijven verwerpen , al moest het mij ook het leven kosten -- en gij zult die nog meer verwerpen dan ik ; want die roode vlag , welke gij thans voorstelt , werd het Champs de Mars alleen rondgedragen om er ' svoLks bloed onder te vergieten , terwijl de drie-kleur ( driekleur ) den weg door de wereld gemaakt heeft , en den naam , den roem , en de vrijheid uws lauds heeft ver-kondigd ( verkondigd ) .» Even moedig gedroeg de Lamartine zich straks nopens een anderen eisch . Des morgens toch kwamen de socialistische werklieden te zamen en vorderden van het bewind , dat het de // organisatie van den arbeid » zou afkondigen . // Burgers ,» hernam de onwrikbare , heldhaf-tige ( heldhaftige ) redenaar , » al zoudt ge mij voor twintig vuurmon-den ( vuurmon-den ) plaatsen , zult ge inij niet bewegen die woorden ter neder te schrijven ;» en hij legde toen uit waarom hij dit niet zou doen .
Wij zuilen thans in geen verdere bijzonderheden treden over de gewichtige rol , in die beslissende uren , door de Lamartine vervuld om de « roode republiek » met hare leerstellingen te bestrijden ; geen lid van het voorloopig bewind was daarbij met meer klem en zelfopoif'ering tel-kens ( telkens ) op de bres , en toen de mannen der roode repu-bliek ( republiek ) zagen dat het eischen en dreigen op hem niets vermocht , toen brak de geweldige storm van Juni 1848 los , waarin zij het onderspit dolven , — maar waarbij reeds veel bioeds moest worden vergoten , een aartsbisschop , die ter bevrediging van de gemoe-deren ( gemoederen ) opgetogen was , sneefde , en de Lamartine met zijne ambtgenooten van het sta&tstooneel werden verdrongen . Onder die ambtgenooten was Louis Blanc voor de aan-neming ( aanneming ) van de Roode Vlag , daar de // Driekleur een vergelijk was tusschen koning en volk .» Het zal , hoe men over vroegere geschriften of handelingen van de Lamartine denke , hem altijd tot eere gerekend worden , dat hij in het heetst der gevaren , onverzettelijk de vlag bleef voorstaan , die in later dagen de zaak der orde in Frankrijk verzinnelijkt , en ook veelszins gegrond is op geschiedkundige herinneringen , zelfs van den ouden koningstijd . Wat de Roode of Bloedvlag beteekent , - -de ( -de ) stroomen bioeds in en de nog rookende puinhoopen van Parijs hebben ' t geleerd , toen voor weinig weken die kleur daar was uitgestoken en er geen stem van de Lamartine had weergalmd om de woeste volksdrommen te bedwingen ! En nog een stem , een daad van de Lamartine mag niet worden vergeten : hij wilde den vrede naar buiten , en handhaafde dien ook , zoolang hij aan't bewind was .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer