Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 230

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 230
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
230
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
ö
DE OLIJFTAK .
Agra , de nieuwere hoofdzetel derzelfde gebieders , en vervolgens Lahore , de hoofdstad des rijks van gelijken naam , dat nog in den aanvang dezer en het einde der vorige eeuw , onder zijn stouten en sluwen meester Rundsjit Singh zooveel van zich te spreken gaf .
Lahore was een der machtigste rijken van Voor-Indië in de Pendsjab , het land der vijf rivieren . De geschie-denis ( geschiedenis ) van dat rijk staat in nauw verband met die de geheele Pendsjab en het nieuw opgekomen krijgszuchtig volk der Sikhs , dat reeds twee malen de Britsche ver-overaren ( veroveraren ) tot bloedige oorlogen dwong . De geheele Pendsjab stond vroeger onder twaalf opperhoofden of Sirdars . Rundsjit Singh echter ( in 1780 geboren ) — een geniaal Vorst , hoewel dan op zijne wijs , onstuimig en woest , van aard — was in 1702 op den troon geraakten had in 1797 ter nauweniood de regeering overgenomen en van den Schach van Afghanistan Lahore erlangd,of hij besloot , de heerschappij der overige Vorsten aan zich te brengen en éér . enkele groote macht uit de verdeelde zwakke staten te vormen . Hij handelde dus zoo wat a 1 a B i s m a r c k ten opzichte van Duitschland in later dagen . In 1804 was hij met de uitvoering van zijn ontwerp gereed en had de geheele Pendsjab onder zijn schepter vereenigd , toen hij , wegens zijne tusschenkomst in de zaken der Zuidelijke Sikhs , met de Engelschen in oorlog geraakte , doch niettemin in 1811 als hoofd van den Bond der Sikhs erkend werd . Later wist hij door middel van een machtig , door Fransche officieren uit de Napo-leontische ( Napoleontische ) school geleid itger , alle aangrenzende landen aan zich cijnsbaar te maken , wierp zich tot Maharadja ( Grootvorst ) op en verbond zich met de Engelschen . Door hem werd Lahore een uitgebreid rijk en de hoofd-stad ( hoofdstad ) van gelijken naam een der schoonste en rijkste steden van Voor-Indië . Maar na zijnen dood , in 1839 , stortte zijn werk weder genoegzaam geheel ineen ; hevige twisten tusschen zijne opvolgers verstoorden de rust en gaven den Engelschen gereede aanleiding het geheele rijk in hunne Indische bezittingen in te lijven . In de jongste dertig jaren heeft de stad , die meer dan 90,000 inwoners telt . en maar
Een dikke muur met torens en een gracht omgeeft de geheele stad en daarbuiten liggen nog vooruitgeschoven versterkingen . Hoog boven het groot acntal huizen van allerlei aard , steken de moskeeën uit van den Padscha , van Wesser-Kan ( Wesser-Kan ) en Sonara ; voorts de schoone Hin-doesche ( Hin-doesche ) tempel en vooral het grootsch en luisterrijk paleis van de Groote-Mogols , eenmaal door Rundsjit Singh be-woond ( bewoond ) , dat op bijgaande gravure is afgebeeld , — een gehouw van groot en omvang , in den vorm van een teerling , bekroond door een prachtigen koepel en torentjes . Dit geheele gebouw is uit uitmuntend bewerkte steenblokken opgehaald , en kenschetst zich door alle eigenaardigheden van den Indisch-Mahomedaanschen bouwstijl : de zuilen-galerijen ( zuilengalerijen ) , de rijk versierde bogen , de cirkelvormige kleine koepeldaken der torens , de sierlijke peervormige , in een spits eindigende tinnen , de weelderige , grillige en toch edele en onderling wel samenstemmende ornamentatie , welke allerwegen mozaïken van edele en half edele steenen in het roode graniet inwerkte . Daaruit bestaat het geheel van ' t gebouw , dat nog heden ten dage , —■ ondanks zijne verwaarloozing — van zijn vroegeren luister en zijn grootsch karakter getuigt .
In ' t paleis is nog de kolossale badkuip van den Grooten Mogol te zien , die voor hem bij elk bad met omstreeks 600 schoppen rozenwater moest worden gevuld . Het sombere oude gebouw ter rechterzijde is de vroegere citadel der stad , die thans met geheel verval wordt bedreigd . Van het oud-Indische rijk — gelijk eenmaal van Baby ion , en van de Ro meinsche en andere staten — kan wel gezegd Torden : » de weelde sloopt de Rijken .»
AlEIHHl ÏÉÊÊSA TMoM .
De Eerste Algemeene Vergadering van dezen Bond werd den 5 dezer te Amsterdam gehouden . Een veertiental af deelingen en van Amsterdam twee vereenigingen werden bij deze gelegenheid vertegenwoordigd .
De vergadering werd Jgeleid door den Voorzitter , prof . de Bosch Kemper , die in eene scboone en doorwrochte rede de aanleiding tot het Vredebond uiteenzette , de tot dusverre nog niet genoegzame belangstelling in ons Vader land daarvoor besprak , en aantoonde hoe in de anders ook zoo praktische landen als Groot-Brittan je en de Vereenigde Staten de hier voorgestane zaak reeds duizende erkende voorstanders telde . De geachte Voorzitter van het Hoofd-Comité ( Hoofd-Comité ) wees op de geschiedenis van de beweging des vredes , die door den loop der eeuwen kan worden nage-gaan ( nagegaan ) . Hij waarschuwde voorts tegen de verkeerde uitlegging van het doel des Vredebonds . ( Deze rede zal nader in druk verschijnen ).
Vervolgens werd verslag uitgebragt door Mr . van Eek , secretaris des Bonds , over zijne handelingen in het eerste jaar van zijn bestaan .
Breedvoerig werd over punten van huishoudelijken aard gehandeld , als bedrag en bestemming der contri-bution ( contribution ) enz .
Tot lid en secretaris van het Hoofdbestuur te ' s Hage werd benoemd Mr . G . Belinfante .
De aanvrage om rechtspersoonlijkheid van den Bond zal later geschieden ; — ook zal nader over voorgestelde wijzigingen van het reglement worden gehandeld .
Bij de overweging van de voorstellen , die de begin-selen ( beginselen ) van den Bond raken , lichtte de heer Bachiene het voorstel der afd . ' s Gravenhage toe , waarin de wenseh wordt uitgesproken naar algemeene ontwapening of ver-mindering ( vermindering ) der staande legers , het instellen van interna-tionale ( internationale ) rechtspraken , en het houden van een internationaal vredeeongres waartoe in de eerste^plaats Duitschland als vereenigingsoord aangeprezen werd ).
Over deze punten voerden het woord de heeren : Mod-derman ( Modderman ) , van Eek , Laurillard , W . M . Westerman , d'Ablaingvan Giessenburg , Pantekoek , Jorissen , Gecsink , en Bachiene .
Het voorstel van ' s Gravenhage werd , behoudens eene wijziging van redactie , met 30 stemmen tegen 1 aan-genomen ( aangenomen ) ; de uitdrukking : " algemeene ontwapening » viel bij die wijziging weg .
Nopens de wijze van verspreiding der » Mededeelingen » des Bonds werd neg geen besluit genomen ; — een voorstel tot het vragen van verandering van eene wijziging in de Grondwet nopens ' s Konings recht van oorlogsverklaring zal aan eene commissie tot onderzoek en praeadvies worden verzonden , door het hoofdbestuur te benoemen .
Verscheiden sprekers voerden nog het woord over het verspreiden van de vredes-beginselen onder het opkomend geslacht ; de wensehelijkheid werd uitgesproken , dat de leerboeken der geschiedennis zoodanig zouden worden in-gericht ( ingericht ) , dat de oorlog minder verheerlijkt werd , en de weldaden en behoeften des vredes meer zouden worden in het licht gesteld . Aan de Maatschappij tot Nut van ' t Algemeen zal in dien geest worden geschreven , met adhaesie aan een voorstel van ' s Bosch , van gelijke strekking .
Voor het einde van deze Eerste Algemeene Vergaderin " werd door dr . Wap , van ' s Hage , voorgesteld den dank aan den Voorzitter te betuigen voor de wijze waarop hij de beraadslaging ingeleid en de vergadering bestuurd had , — hetgeen met toejuiching werd begroet . _ Een 20tal afgevaardigden heeft zich later aan een vriendschappelijken maaltijd vereenigd .
Het volgende jaar zal de Algem . Vergadering te Utrecht worden gehouden . Thans telt de Bond een zes-en-wintig tal afdeelingen met 3000 leden ; mogen bij de samenkomst der Tweede Algemeene Vergadering die getalen merkelijk zijn aangegroeid , en dus blijk worden gegeven van ver-hoogde ( verhoogde ) belangstelling in deze edele zaak !
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer