Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 225

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 225
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
225
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
II h h
SIKBUB ¥
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebr . Belineante , te ' s Gravenhage .
Inzending van advertentiën uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
Verschijnt eiken Zondag .
EERSTE MUm . - J6 29--16 JUL1 1871 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 . ' S GBAYEKHAGE .
Abonnementsprijs per kwartaal : een gulben . Pranco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7 % et .
Verkrijgbaar bij alle boekhandelaren en postdirecteuren des Rijks . •— Agenten in N . 0 . IncLi'é : Bruising en Wijt , te Batavia , en aan de Eaap de Goede Hoop : J.M . irEiTiNF ante , Kaapstad . — Met de aanneming en bezorging'van Advertentiën in Duitschland , Oostenrijk en Zwitserland belasten zich de HH . Haasenstein & Vogler , te Hamburg , Lubeck,Prancfort a/M ., Berlijn , Leipzig , Dresden , Breslau , Keulen , Stuttgart , Weenen , Praag , Bazel , Zurich , St . Gallen , Genève en Lausanne . Voor België , Frankrijk , Engeland en Italië adresseere men zich bij G . L . Daube & Co ., 26 , Chaussée de Wavre , Ixelles-lez-Bruxelles .
\ t ^ éuptimmtrlk&m ,
DOOF ^
S L E E C K X .
VII .
* N nog wist M . Velker alles niet . Bert • was een gevaarlijker kerel , een groo-ter ( groo-ter ) deugniet , dan hij geloofde . De her-' ( her- ) haalde vermaningen en waarschuwin-gen ( waarschuwingen ) zijns meesters , verre van hem tot inkeer te brengen en tot het goede aan te sporen , hadden op zijn bedorven gemoed een gansch verschillend uitwerksel gehad . Eerst hadden zij hem met onwil en wrevel vervuld , daarna wezentlijk vijandig tegen M . Velker gestemd . Daar zij niet zelden hem met luider stemme en in het bijzijn der andere werklieden werden toe-gestuurd ( toegestuurd ) , hadden zij hem langzamerhand hevig verbitterd . Een waardige zoon van zijnen wraakzuchtigen vader , had ook hij gezworen zich op tijd en stond te wreken . Dat het voorwerp van zijnen wrok zijn meester , zijn weldoener was ; dat hij en zijne moeder zware verplichtingen hadden aan den man , zonder wiens hulp zij ongetwijfeld van gebrek waren omge-komen ( omgekomen ) ; en dat het hem , geringen werk-knecht ( werkknecht ) , uiterst moeilijk zoude vallen den rijken scheepsbouwer gevoelig te kwetsen en te benadeelen , wederhield hem niet . Het deed alleen hem de noodzakelijkheid bevroeden op zijne hoede te zijn , zijne
| woede te verkroppen , niets van zijn boos opzet te laten merken en zijnen slag niet te wagen , vooraleer hij zeker van zijn stuk , zeker van het welgelukken zijner wraak zoude wezen .
Hoezeer hij zich in acht nam , zijnen wrok poogde te ontveinzen , zijnen toeleg te bewimpelen , er waren oogenblikken , waarin hij zichzelven niet genoeg meester bleef , om voorzichtig te zijn ; waarin hij van hetgene in hem omging en van hetgene hij voorhad , iets of wat liet doorschemeren . Zulks gebeurde , wanneer hij zich in het gezelschap bevond van scheepstimmer-lieden ( scheepstimmer-lieden ) , die niet tot M . Velker's werf behoor-den ( behoorden ) , en een glas te veel gedronken had . Dan konde hij zich niet altoos onthouden klachten , verwenschingen , ja bedreigingen te uiten , die zijnen gloeienden haat en zijne onbetoombare wraakzucht verrieden . Zoo werd zijne ware gezindheid zekeren dag den eigenaar der andere werf van O ..., M . Roelants , bekend ; en deze besloot er zijn voordeel mede te doen .
M . Roelants was een van diemenschen , wier eenigste levensdoel geldwinning schijnt te wezen , en die geen ander levensdoel schijnen te beseffen ; een van die meesters , welke in den arbeider niets anders dan een werktuig zien , om zich te verrijken . Met vele nijverheidslieden , voor wie de eenvoudigste begrippen van staathuishoudkunde onoplosbare raadsels zijn , verkeerde hij in het denkbeeld , dat hooge dagloonen voor de werklieden on-vereenigbaar ( on-vereenigbaar ) zijn met toereikende winsten voor de bazen , en dat de meerdere opbrengst van het kapitaal vooral in de vermindering der dagloonen moet gevonden worden . In strijd met het grondbeginsel , hetwelk iedere nij verheidsonderneming slechts dan deug -
delijk verklaart , wanneer zij den werklieden een ordentelijk bestaan verzekert , meende hij , dat het voldoende was , wanneer die onderneming den meester groote voordeelen aanbracht , al moesten ook de werklieden , bij al hun slaven , gebrek lijden . Dat hij , met zulke onkristelijke en onverstandige denkwijze , er eene bijzondere studie van maakte het loon zijner arbeiders zoo laag mogelijk te stellen , de overtuiging koesterde zich van zijnen plicht te hebben gekweten , zich niets te moeten verwijten , als hij hun dat karige loon stipt betaalde , en het vol-strekt ( volstrekt ) onnoodig oordeelde zich verder om hun wel en wee , hunnen stoffelijken en zedelij ken toestand en dien hunner vrouw en kinderen te bekreunen , kan niemand bevreemden .
Geheel anders redeneerde M . Velker . Dat zijn kapitaal hem behoorlijke intresten moest opleveren , begreep hij even goed als een ander ; maar dat de arbeider niet slechts een werktuig , dat ook hij een mensen is en het recht heeft voor zijnen arbeid behoorlijke vergoeding te eischen ; dat men regelrecht tegen de voorschriften der weten-schap ( wetenschap ) , der gezonde rede en de kristelijke liefde ingaat , als men de intresten van zijn kapitaal ten koste van hetwerkloon zoekt te verhoogen , was voor hem buiten kijf . Ook zorgde hij als een vader voor de stoffelijke en zedelijke welvaart zijner arbeiders en hunner huisgezinnen . Hij betaalde zijn volk ruimer dan eenig ander s'cheepsbouwer in de gansche streek , ruimer dan menigeen , en inzonderheid M . Roelants lief was . Immers door zijne mildheid dwong hij , in zekeren zin , de andere en vooral M . Roelants , die in dezelfde gemeente ver bleef , zich insgelijks , tegen wil en dank , mild te toonen . Zoo had hij onlangs nog ,
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het