Archieven

 

De Olijftak
beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 206
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
206
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
6
DE OLIJFTAK .
bergen op , nergens door muren en poorten beperkt , zoodat het moeielijk is de eigenlijke grens der stad te bepalen . Zoo omkranst de stad het midden van een ' heerlijken , wijden , Zuidwaarts geopenden zeeboezem , die omvat wordt door twee met steden , villa's en heerlijke bouwvallen be-dekte ( bedekte ) voorgebergten , namelijk Noordwaarts de Kaap van Miséno , Zuidwaarts die van Sorrente , met de daarvoor liggende eilanden , ginds Procida en Ischia , hier Capri . En boven dit alles verheft zich Oostwaarts op den achter-grond ( achtergrond ) de bijna altijd rookuitwerpende Vesuvius . Een gevolg van deze tusschen bergen en zee besloten ligging , zijn de meestal bijzonder nauwe straten en zeer hooge , alle massieve huizen . De laatste hebben alle vlakke daken , die in de avondkoelte eeue aangename plaats van ver-frissching ( ver-frissching ) aanbieden ; niet zelden is op het dak nog een klein luchtig vertrekje getimmerd . Muren bezit de stad niet ; de straten zijn met groote lavablokken geplaveid . De eenige aanmerkelijk lange , breede en tamelijk rechte straat is die van Toledo , die van het Noorden naar het Zui-den ( Zuiden ) de stad doorsnijdt , bij het koninklijk paleis eindigt en daardoor bestendig het tooneel van het druktste gewoel is ."
Napels , het Parthenope der oudheid , en door de Italianen Napoli gebeeten , is de meest bevolkte stad van Italië , Rome niet uitgezonderd , dat in 1868 217,378 inwoners telde en Napels 418,968 . Als hoofdplaats van het Zuidelijk gedeelte van het Italiaansche Schiereiland deelde het ruimschoots in de lotwisselingen van dat gedeelte , in de oudheid beurtelings door Grieksche en Carthaag-sche ( Carthaag-sche ) kolonisten bevolkt , door de Romeinen veroverd , later door de meest uiteenloopende volken , Arabieren en Noormannen , bemachtigd , onder Oostenrijksche , Spaan-sche ( Spaan-sche ) en Fransche heerschappij gebracht , en na 1815 weder onder een tak van de Spaansche Bourbons geplaatst , die er tot voor weinig jaren vervangen werd door het Huis van Savoye . De stad en het geheele vroegere koninkrijk Napels dragen de sporen van die opeenvol-gende ( opeenvolgende ) regeeringen in hun gebouwen en zeden ; over ' t algemeen is er veel van het Oostersche en Afrikaan-sche ( Afrikaan-sche ) aldaar overgebleven : het luchtige , vroolijke , op uiter-lijke ( uiterlijke ) vertoon gestelde , maar ook vadsige , door het klimaat gevoed . Minder moeielijk viel het dan ook Victor Emanuel , voor eenige jaren , zich van het Napelsche meester te maken , dan er zich te handhaven , daar de volksaard , zeer van dien in ' t Noorden en zelfs't Mid-den ( Midden ) van Italië verschilt . In Napels is alles leven op straat , gewoel , bedrijf en genot , totdat van den slaap der duizende lazaroni , die zich hier tot nog voor weinig jaren ophielden . De nieuwe regeering heeft wel getracht meer wakkerheid onder die bedelende menigte te brengen , die in hun kijklust naar potsenmakers en marionetten-spelen ( marionettenspelen ) , of in hun far ni en te , dat is « streelend niets-doen ( nietsdoen ) /' het hoogste genot pleegt te vinden ; doch heel-en-al is zij daarin niet kunnen slagen , ja in ' t begin van die regeering werd z
Ofschoon men eenige kunstgewrochten in Napels vindt , kan dit niet in de verte halen bij Rome ; wat de voor-naamste ( voornaamste ) gebouwen hetreft , behoort het koninklijk paleis ( Palazzo realé ) , dicht bij den zeeoever gelegen , gedeelte-lijk ( gedeeltelijk ) nog uit de tijden van Karel V , gedeeltelijk tijdens Philips III in 1600 gebouwd .
Daarop volgt het groote San Carlo-theater , met zes rijen loges boven elkander , wel het beeld van den volks-aard ( volksaard ) , die op voorstellingen en talrijke vergaderingen verzot is ; in 1816 brandde die vermaarde schouwburg af , maar hij werd spoedig weer opgebouwd en is de grootste van geheel Italië . Aan de andere zijde ligt , vlak aan de zee het nieuw kasteel ( Caslello nuono ) , oor-spronkelijk ( oorspronkelijk ) , in 1283 door Karel van Anjou gebouwd en sedert merkelijk versterkt ; men heeft er eene kanongieterij , een tuighuis en andere inrichtingen met het krijgswezen in verband staande . Oostwaarts grenst aan dit kasteel het groote tolkantoor , demoeljeendehaven , die door het kasteel geheel bestreken wordt . Tegenover het paleis heeft men eene fraaie kerk van jonge dag-teekening ( dag-teekening ) , ter eere van S . Francesco di Paola , naar het model van het Pantheon te Rome . Talrijk zijn de kerken en kapellen , misschien wel 300 ; vooral
munt hieronder uit de kathedraal , aan den heiligen Ja-nuarius ( Ja-nuarius ) , den schutspatroon van Napels , gewijd : een groot en prachtig gebouw , met 110 antieke zuilen van Afri-kaansch ( Afri-kaansch ) graniet en marmer versierd ; daarin vindt men een praalgraf van Karel V van Anjou . Er zijn ook nog andere koninklijke paleizen dan het reeds genoemde en groote hotels ; opmerking verdient inzonderheid het oude koninklijk slot , dat veel van een vesting heeft , in het Oosteinde der stad , welk gebouw door Willem van Normandië werd gesticht en later tot zetel van het hoog gerechtshof diende ; in de benedengedeelten heeft men de akelige kerkers , in welke zoo vele staatsgevangenen hebben gesmacht . Hoog boven Napels in het Noorden , en eigenlijk reeds buiten de stad , prijkt een ander paleis , Capo di Monte , een ontzettend groot gebouw , dat , vroeger de kunstschatten van Napels bevatte;'t heeft een vermaarde sterrewacht .
Indien Napels wat kunstschatten aangaat noch met Rome noch zelfs met Florence wedijveren kan , zoo heeft het echter eigenaardige verzamelingen van kunst , die de bewondering van de kenners in groote mate opwekken . Men beseft , dat wij de rijke kunstschatten bedoelen , die in de nabijheid der s ! ad , vooral te Pompeji en Herculanum , uit den schoot der aarde opgedolven zijn ; verder , vele andere oudheden , uit verschillende gedeelten van Italië ; ook is de schilderij-verzameling , vroeger in ' t paleis van Capo di Monte vereenigd , niet te versmaden : de meeste van die steeds aangroeiende voorwerpen van kunst zijn sedert bijkans eene eeuw bijeengebracht in het Museum ( Muséo Borbonico ). Veel heeft men aan kunstschatten ook gewonnen , doordien belangrijke stukken , vroeger te Rome , in het paleis Farnese bewaard , herwaarts zijn vervoerd : zoodat de kunstwerken in brons zoo mede Etruskische en Oscische , benevens Egyptische oudheden hier zeer vertegenwoordigd zijn .
Napels heeft eene hoogeschool , in 1224 gesticht , en eene boekerij van wel 150,000 boekdeelen ; onder de inrichtingen voor het openbaar onderwijs bekleedt het in 1537 gestichte conservatorium ( muziekschool ) eene luistervolle plaats , en vele der voornaamste componisten en zangers van Italië zijn daaruit voortgekomen : hier bloeiden Cimarosa , Mercadante en kwam Bellini op . Van de buitenlandsche toonkunstenaren is wellicht geen zoo goed geslaagd , het luchtige opwekkende van de Napel-sche ( Napelsche ) volkscompositie , — in de barcarolle uitkomende — te doen kennen , als de nu onlangs overleden Auber , die door zijn Muette de Portici Napels en zijne omstreken , en ' t volksleven aldaar , ook met zijne onrustige zijde , als ' t ware over gansch de wereld gepopulariseerd heeft . Men heeft er genootschappen voor wetenschap en kunst , voor handel en nijverheid : de belangrijkste fabrieken zijn die in zijde , handschoenen en — maccaroni . De handel van Napels is niet onbelangrijk , doch niet zoo gewichtig als de ligging der haven zou doen verwachten , zij is een der hoofdstations geworden van de stoomvaart op de Middellandsche zee ; endaar sedert eenige jaren de spoor-wegen ( spoorwegen ) zich tot hier hebben uitgebreid , kan men ver-wachten ( verwachten ) dat die een nieuw leven aan de volksvlijt zullen geven , voor zooveel de ingewortelde gewoonten en ' t klimaat er zich niet tegen verzetten . Tot aanmoediging van meerdere wakkerheid , is er juist thans een tentoon-stelling ( tentoonstelling ) voor de scheepvaart en visscherij geopend , waarvan Amsterdam het eerste voorbeeld gegeven heeft , en dat in Noorwegen , gelijk voor twee jaren nog te Havre , nagevolgd werd .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer