Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 199

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 199
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
199
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
Ü E O L IJ F T A K .
weg te stellen ( 1 ) eene commissie uit mannen van genie be-staande ( bestaande ) waarvan de Koning het . voorzittersehap bekleedt , komt bijeen om deze trotsche gebouwen te stichten . Mansart bewerkt de plafonds welke Lebrun met mees-terstukken ( meesterstukken ) versiert ; Ie Nótre richt de tuinen in , en graaft in deze onvruchtbare gronden wateren , die tot stroomen aanwassen en door een heirleger van arbeiders van hunne natuurlijke bedding worden afgeleid ; Girardon en Ie Puget bevolken deze oevers , bosschaadjes en grotten met eene keurbende van nymphen , tritons , satyrs , met al de goden en godinnen der bevallige mythologie , en wanneer eindelijk het paleis k volbouwd , den Konink-lijken ( Koninklijken ) stichter waardig , dan nemen Colbert en de groote Condé , al de helden der zeventiende eeuw , er hun intrek als in hunne eigene woning en nevens hen wordt het reuzengewrocht betreden door de vorsten van den geest en van de dichtkunst . Nog andere machten zwaaien er haar staf : Koningen en dichters knielen neder voor de voeten van Henriette van Engeland en Madame de la Vallière , van Mad . de Montespan en Mad . de Maintenon . — Lodewijk de
Binnen deze muren vlood zijn gansche leven heen , zijne bloeiende jeugd , zijn krachtige mannelijke leeftijd , zijne laatste dagen , wegstervende stralen eener onder-gaande ( ondergaande ) zon . Hier verfrischte hij zich aan de springfon-teinen ( springfon-teinen ) , hier verlustigde hij zich in de aanschouwing van het marmer en het brons , hier genoot hij de geuren van den bloeienden oranjeboom , hier ontving hij zijne ministers , zijne veldheeren , de bisschoppen , de gezanten , . zijne kortstondige minnaressen ... is het mogelijk , deze tuinen te betreden en ze zonder aandoening te beschouwen . Iedere schrede welke men doet in deze sombere val-ii.ten ( val-ii.ten ) ii eene herinnering , iedere stap dien men zet in dit donkere kasteel is eene elegie . Vergeefs prijken zij met bas-reliefs en zinnebeeldige voorstellingen ; ver-geefs ( vergeefs ) zijn deze prachtige gaanderijen met alle soorten van standbeelden opgevuld .. . men ademt in deze indruk-wekkende ( indrukwekkende ) verblijven niet het leven , maar den dood -
Hier is het de vermaarde kamer , waar de groote Koning stierf , die het gemoed met . stille smart vervult , zijn ledikant prijkt met eene draperie door Mme de Maintenon te St . Cyr geborduurd ; het portret van Madame glimlacht als eertijds op pijnlijke wijze . De balustrade ., welke het weinigen vergund was binnen te dringen , is voor altijd gesloten ; op den bidstoel heeft eene vrome hand het . gebedenboek nedergelegd , het kost-bare ( kostbare ) dekkleed is in twee stukken teruggevonden , het eene in Duitschland , het andere in Italië . De beide schilderstukken aan weerszijden van het ledikant stellen eene Heilige f ;: milie van . Raphael en eene H . Cecilia van Ie Dominicain voor , het plafond mag onder de won-derstakken ( won-derstakken ) van Saul Veroneze , den grooten Venetiaan , worden gerangschikt ; de portretten , onwaardeerbare ver-siering ( versiering ) van deze poorten van het » Zonnepaleis ,» zijn van Dijck waardig , wiens penseel ze schilderde . Indien gij iets verder , nog verrukt over al deze pracht , die half verborgen deur met vrome hand durft openen dan vindt gij eene heilige plaats — daar knielde Lodewijk de Veertiende neder voor de voeten van zijnen biecht-vader ( biechtvader ) . Want aan de Kerk gehecht bleef hij , al liet hij zich door zijne toomelooze hartstochten en staatszucht medesiepen .
( 1 ) Nog dezer dagen herinnerde Lemoinne , de begaafde schrijver van het Journal des Débats er aan : /' Louis XIV ilioisi ; pour construiré Versailles un plateau aride et se donna la prósomptueuse satisfaction d'y faire venir de 1'eau par vine machine . Ledéfi que leerand roijetait a la nature i'Assemblée voudrait-elle ( voudrait-elle ) Ie jeter a Phistoire , et essayer de défaire ce que les siècles ont fait ?" Deze schrijver betoogt nl . dat Versailles slechts tijdelijk de zetel van bewind en regeering kan zijn , daar Parijs hierop van eeuwen her recln heeft .
En welke herinnering wordt door gindsch vertrek verlevendigd ? In dit doodsch vertrek , welks sombere indruk door de bevallige schilderijen niet getemperd wordt , gaf Koning Lodewijk de Vijftiende niet zonder leed en wroeging den jongsten snik .
Ziedaar het oude paleis van Versailles — met iederen tred gaat gij van de zegepraal over in de nederlaag en van ' t Koningschap in het niet . Dienzelfden jeugdigen en schitterenden vorst , die bijkans als een god werd vereerd , dien gij hier hoort luisteren naar het geruisch van tallooze watervallen welke des nachts zijne rust niet mochten storen — zult gij straks terugvinden , op zijn doodsbed uitgestrekt !
Maar waar is de kamer waar de eerlijkste en de braafste en de ongelukkigste van al deze Koningen van het leven scheidde ? Helaas ! zij is niet hier te vinden .
IJdelheid der ijdelheden ! Al deze Koningen zijn gestor-ven ( gestorven ) , zelfs hij die deze treurige overblijfselen herstelde ! ziet daar ginds ... vervallen is l'üeil de Boeuf , die anti-chambre ( antichambre ) ten dienste der kruipendste hovelingen . Hoe eenzaam is het hier na zooveel beweging , hoe zwijgend na zooveel gewoel .
Waar zijn zij gebleven — de Koningen van het genie van Erankrijk , Bossuet , Corneille , La Eontaine , Molière , Eénélon , Boileau , Bacine ? Alles vervlogen !... Neen , in hunnen gewrochten des geestes leven zij voort ! En in de dagen van den diepsten val , dien Frankrijk sedert eeuwen beleefd heeft , blikt de verslagen geest van een Guizot , van een Thiers — en hoe de tolken van den nieuwen tijd daar mogen heeten — naar die grootheid , als het schoonste erfdeel van een Franschen geest , in staat om weer en nogmaals jongeren te ontvonken en uit het verval optevoeren !
En nu eindelijk betreden wij de kapel , juist het uur dat de stem van Bourdaloue en van Massillon door deze gouden gewelven als een donder weerklonk . Vruchteloos zoekt gij naar den redenaar of zijn gehoor ; helaas , de welsprekenheid is eene kunst die vervliegt ; het gesproken woord blijft leven , maar de klank vergaat ; de klank is stoffelijk , al drukt hij het geestelijke uit ! Ook de Koning rust niet meer in den grafkelder van St . Denis , en Mad . de Maintenon is reeds meer dan eene eeuw den doodslaap ingegaan . Waartoe dan nog deze kapel ? En toch binnen deze zwijgende muren prijken nog de acht en twintig steenen standbeelden ; het hoogaltaar is van marmer en brons , de muren zijn met basreliefs ver-sierd ( versierd ) . De tribune heeft hare vensters behouden en het gewelf met zijn blinkenden hemel heeft het kunstwerk van Coynel bewaard . Hoeveel geschiedkundige herin-nering ( herinnering ) en hoeveel kunst en luister te Parijs door schendige handen zijn verwoest , Versailles mag in zijn kasteel nog op veel bogen , dat den historischen draad vastknoopt . D;iar is uit de groote eeuw nog veel over wat kan verlevendigen en bezielen , als Frankrijk zich weet te wachten voor de feilen van overmoed en geweld , waarin men in die eeuw en later verviel .
VEtat c'est mui — « Ik ben de Staat !» — dat was het woord , het beginsel vau den souverein , die over milioenen heerschte ; hij had ook kunnen zeggen : Ver-sailles ( Versailles ) eest tout mort règne ( In Versailles lost zich mijne regeering op ). Maar juist het laatdunkende om alles te willen bedwingen , alles te regelen naar zijn begeerte , evenals Ie Nötre alles stijf en strak aanlegde in de tuinen van Versailles , dat was zijn val : de adem der vrijheid bij Bataaf en Brit verbrak zijn geweld .
' t Kasteel van Versailles aanschouwde nog voor weinige maanden den vreemdeling , den Germaan , en door een keer in de geschiedenis troonde daar een Duitseh Koning , I die daar tot Keizer van Duitschland werd uitgeroepen ! En na den vrede , met zooveel bloeden schatten door Frankrijk bezegeld , aanschouwde men in de nabijheid dier kapel , in de hoofdkerk van Versailles , eene plechtigheid , die getuigenis geeft hoe die mannen , die in het praal-gebouw ( praal-gebouw ) vergaderen tot Frankrijks wedergeboorte , door-drongen ( doordrongen ) zijn van ' t besef om bij Frankrijks rampen tot de hoogste macht op te klimmen , zich te verootmoedigen j voor den Vorst der vorsten en volken . Ja , gansch de ver-gadering ( vergadering ) des lands , al de leden des bewinds kwamen daar bijeen , onder een treffend woord van den bedienenden j
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het