Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 194

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 194
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
194
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
2
DE OLIJFTAK .
van Bavo , een ' der oudste arbeiders van M . Velker , treffen wij eene dier groepen aan . Degenen , waaruit zij bestond , verkeerden in nog al opgewonden stemming . De ver-moedelijke ( vermoedelijke ) aanstelling van Kasper tot meesterknecht , waarvan het gerucht zich begon te verspreiden , was het onderwerp van hun gesprek . Vooral Bert , sinds eenigen tijd de alter ego , dat is onafscheidbare makker , van den meester des huizes , gaf zijn misnoegen in krachtige bewoordingen lucht .
« Er valt niet aan te twijfelen !» sprak hij op bitteren toon . « De vreemde geluk-zoeker ( gelukzoeker ) zal onze overste , onze bevelhebber , onze meesterknecht worden !»
« Onmogelijk !» riepen al de aanwezigen .
« Als ik ' t u zeg : hij en geen ander zal de plaats van Jan Vervloet hebben !»
Jan Vervloet was de naam van den meesterknecht , dien M . Velker had moeten doorzenden .
« Maar zijt gij des zeker '.' ■— Bedriegt gij u niet ?» vroegen een paar van de be-daardste ( bedaardste ) scheepstimmerlieden .
« Oordeelt zelven :» antwoordde Bert . « Dezen morgen , terwijl ik aan de smak arbeidde , kwamen de baas en de Kasper ook daar . Zij bemerkten mij niet eens , zoo druk waren zij aan ' t praten . M . Vel-ker ( Velker ) legde den vreemdeling een aantal dingen uit , waarover hij niet gewoon is zich met een ' onzer uit te laten , en vroeg hem ten slotte wat hij er van dacht . Het antwoord verstond ik niet , des te beter wat de meester verder zeide ; en , zoo waar als ik hier voor u sta ! het klonk mij net als eene aanstelling in de ooren . « Waar inzonderheid dient voor gezorgd ,» sprak M . Velker , « is , dat de jongens over hunnen meesterknecht tevreden zijn , dat zij geene reden hebben tot klagen over de wijze , waarop hij de werkzaamheden bestiert en met hen omspringt . Kan hij zich door hen doen beminnen , dan heeft hij gewonnen spel . Dan arbeiden zij met lust en doen meer af op éen enkelen dag , dan anders op drie .» Zoo sprak M . Velker . Denkt gij , dat hij aldus zoude gesproken hebben , indien hij niet voornemens ware den Kasper boven ons te verheffen ?»
« Het zoude al te erg zijn !» merkte een der werklieden aan .
« Krg ?... Zeg , dat het snood , dat het schandelijk zoude wezen !» verbeterde Bert . « Hoe , onder de zeventig arbeiders van de werf , zijn er wel dertig , die sedert meer dan tien jaren voor M . Velker werken ! ... En in stede van een ' hunner te nemen , gaat hij den laatstgekomen , iemand , die pas een jaar in zijnen dienst is , uitkiezen ! ... Het is ongehoord , schandelijk , zeg ik u !... En zoo ' t dan een bejaarde timmerman , rijk aan ondervinding en kennissen , als-mede ( alsmede ) een kerel uit onze streek ware !. .. Maar neen : een jonge knaap , pas de kinder-schoenen ( kinderschoenen ) ontwassen ; een vlasbaard , men weet niet van waar , herwaarts overge-waaid ( overgewaaid ) !... Een kwant , wiens grootste ver-diensten ( verdiensten ) hierin bestaan , dat hij de kunst bezit den huichelaar te spelen , den baas de mouw te vagen en naar den mond te fluiten !»
« Hij is een beslagen gast , een bekwaam en tevens goed arbeider , dat moet men bekennen ,» bracht Bavo in het midden .
« En zijn er dan geene beslagen gasten , geene bekwame en tevens goede arbeiders onder ons ouderen ?» hernam Bert met klimmende drift . « Van mijzelven wil ik niet gewagen , want , zoo als het spreek-woord ( spreekwoord ) zegt : eigen lof stinkt ... Daarbij ik geef niet zooveel » vervolgde hij met de vingers klappende , « om het meesterknecht-schap ( meesterknechtschap ) . Maar , zijner , zonder mij , niet vele anderen , die , even goed als de vreemde snoeshaan , in staat zouden wezen de werf te bestieren ?»
« Inderdaad , die zijn er !» klonk hel uit den mond der meesten .
« Zoudt gij zelf,bij voorbeeld , gij , Bavo , die reeds meer dan twintig jaren op de werf zijt ,» vroeg Bert zich tot dezen wen-dende ( wendende ) , « zoudt gij niet beter dan hij voor meesterknecht kunnen spelen ? ... Hij is in Frankrijk en Engeland geweest ! .. Wat bewijst het ? . .. Dat hij een trekvogel , een-lastige ( een-lastige ) bengel is , die nergens rusten of duren kan , meer niet . Gij zijt hier geble-ven ( gebleven ) !... Volgt er uit , dat gij min bekwaam , min ervaren zijt dan hij ? ... Geenszins . Er volgt enkel uit , dat gij meer hart voor uwe geboorteplaats , voor uwe medeburgers en zelfs voor de werf hebt ; dat gij minder dan hij aan uwe luimen toegeeft , en dat gij minder uw eigen belang beoogt dan dat van uwen meester .»
« Het is zeker , dat , bijaldien ik lust gevoeld hadde om van hier te gaan en elders te werken , de gelegenheid mij daar-toe ( daartoe ) niet zoude ontbroken hebben ,» zeide Bavo . « Hoe dikwijls heeft men mij niet naar Antwerpen , naar Rotterdam , Amster-dam ( Amsterdam ) en zelfs nog verder willen troggelen ?» « Maar gij weigerdet M . Velker te ver-laten ( verlaten ) , gij verkoost hier te blijven . wijl gij van de werf en haren eigenaar hieldt , niet waar ? ... Welnu , wil ik u iets zeggen , Bavo ? Gij hadt ongelijk , groot ongelijk . Elders hadt gij ' t wellicht ook tot meester-knecht ( meesterknecht ) kunnen brengen ; terwijl hier . . . Gij ziet hoe men uwe trouwe diensten en uwe verkleefdheid beloont !... Een melkmuil , dien niemand van haar of pluim kent , wordt vóór u gesteld !... Gij moet u tot den onderdanigen dienaar vernederen van een ' lafbek , die nog op zijn moeders schoot zat , toen gij reeds een volslagen scheepsbouwer waart !»
Het bloed steeg Bavo naar het hoofd . Hij werd rood tot in zijn haar , beet op zijne lippen en balde de vuist :
« Het is waar , maar al te waar !» vloekte
| hij .
« O , ' t is niet al ! . . . Gij zijt niet aan het einde ,» hernam weer Bert . « Wachtmaar : gij zult nog wel andere dingen zien , dat beloof ik u . Of denkt gij misschien , dal men voor u eene uitzondering zal maken ? Vlei u met die hope niet . Het zal u gaan
I als anderen , als allen . Wanneer gij nog
i eenige jaren ouder zijt , wanneer gij het overschot uwer krachten den meester ge-schonken ( geschonken ) en u voor hem teenemaal krom en stijf zult gewroet , zult geslaafd hebben , wanneer gij niet langer arbeiden kunt , zal men u zekeren dag aankondigen , dat gij uw loon niet meer verdient , dat gij voor niets meer deugt en elders moet zoeken aan den schralen kost te komen ... Men zal u
! afdanken , u afkeuren als een uitgediend
I ruiterij paard , u wegzenden als een ' lastigen
' schooier en misschien u den weigemeenden
II raad geven in ergens een gesticht van lief-I ( lief-I ) dadigheid te gaan sterven !»
« Doemnis !» kreet Bavo .
« Maar ... M . Velker is anders een goede meester , die nog al belang in ons en de onzen schijnt te stellen ,» stamelde een der werklieden .
« Ik kan niet gelooven , dat hij ooit zoo barbaarsch meteen ' onzerhandele .» voegde een ander er aarzelend bij .
« Gij zult " zien , zeg ik u ! ... » hoon-lachte ( hoon-lachte ) de onverbiddelijke Bert . « Wat heden gebeurt , is slechts een begin , dient alleen om u een voorsmaak van de toekomst te geven ... Een goede meester , hij , die ons op de schromelijkste wijze miskent en ver-ongelijkt ( verongelijkt ) !.. . Hoe kunt gij zoo spreken ? . .. Alsof er wezentlijk . . . Ziet gij , mannen ? er zijn geene goede meesters ! .. . De meesters zijn altijd en overal dezelfde : de beste deugen niet . Ondankbaarheid is hunne leus . Zij verrijken zich door den arbeid hunner arme werklieden en denken
er niet aan , dat dezen ook menschen zijn . Zij leven in weelde en overvloed , in over-daad ( overdaad ) , zoude ik moeten zeggen , en gunnen dengenen , wien zij alles verschuldigd zijn , nauwelijks een stuk brood .... Zij zijn niets zonder ons , en bij de eerste de beste gelegenheid vernederen en verongelijken zij ons schaamteloos ! .. Zij woekeren met onze armen en onze gezondheid , met ons zweet en bloed , en verschoppen ons als een versleten stuk gereedschap van het oogen-blik ( oogen-blik ) , dat zij vreezen niet genoeg voordeel meer uit ons te kunnen trekken !»
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het