Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 190

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 190
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
190
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
6
DE OLIJFTAK .
eii zes mijlen breed zijn geweest , maar tegenwoordig is het naar alle waarschijnlijkheid minder uitgestrekt dan het hedendaagsche Londen . ( De oppervlakte wordt op 15 vierk . kilometers berekend .)
Teksten voor Vrede - en Vryheidspreeken .
- cêiS &>-
De wereldgebeurtenissen van den jongsten'tijd hebben doen zien dat een europeesch statenverbond in den geest van de amerikaansche republiek , of ook een internationaal opperste gerechtshof ter beslechting van diplomatieke geschillen nog niet voor vorming rijp zijn en dat , zoo zij al bestonden , daaamede geenszins de vrede gewaar-borgd ( gewaarborgd ) zou wezen . Integendeel , de pogingen zelfs om dergelijke instellingen tot stand te brengen , zouden zeer licht tot bloedige botsingen aanleiding geven , daar de mogendheden , die thans een beslist overwicht in de europeesehe staatkunde gekregen hebben , niet vrijwillig het met zooveel moeite en opofferingen bereikte standpunt zullen verlaten .
In de eerste tiental jaren beslissen Pruissen en Rusland over oorlog en vrede : de macht dier beslissing berust bij de monarschen dier staten .
De diplomaten zijn thans nog slechts de uitvoerders van den wil der vorsten : edelmoedigheid van gevoelens en andere deugden kunnen daarom geen invloed uitoefenen op de handelingen der diplomaten .
Waar de vorst de eerste dienaar van den staat is , zullen de diplomaten slechts werkzaam zijn in het belang van den vrede .
Het beste middel om een vorst , te nopen concessies te doen aan de machtsbevoegdheid van het volk , is : de geopenbaarde volkswensch . Dwangmiddelen bewijzen niets en zijn ook te kostbaar . Nog slechts weinige natiën zijn genoeg ontwikkeld om te wenschen overeenkomstig hare ware belangen , en het komt er voor de voorstanders van den vrede in de eerste plaats op aan . dat zij omtrent , die belangen juiste meeningen vestigen .
De beste wijze om de publieke meening der volkeu ten goede te leiden is gelegen in de volksontwikkeling , in dien zin dat alle werkende individuen in den staat het nauwe verband leeren begrijpen tusschen arbeid , in ' t particuliere en in ' t algemeene belang verricht . Een volk . dat . dien trap van ontwikkeling nog niet heeft bereikt , mag de openbare meenig niet laten gelden als volkswensch , en heeft nog niet het recht gediend te worden door zijne heerschers . Volksonderwijs en eene goede geneeskundige politie zijn de machtigste hefboomen tot volksontwikkeling .
Bene gelijkmatige ontwikkeling van a 11 e'europeesehe volken heeft meer waarde dan geavanceerde ! begrippen omtrent de ware volksbelangen bij sommige of zelfs bij het meerendeel der natiën . De pogingen in dien zin moeten dus vooral en in de eerste plaats aangewend worden bij de natiën , die in dit opzicht het meest achterlijk zijn : bij de minst vredelievenden .
Het is nog verre af dat , zooals sommigen hebben beweerd , de menschheid het bewustzijn heeft dat elke oorlog een burgeroorlog is , dat de natiën elkander be-schouwen ( beschouwen ) als leden van dezelfde familie en de aarde als een gemeenschappelijk eigendom . Nog eeuwen moeten verloopen alvorens de grenslijnen tusschen landen en volken genoegzaam zullen zijn uitgewischt om hare tegenwoordige enge beteekenis te verliezen .
Constitutionele regeeringsvormen zijn waarborgen tegen annexatie-politiek : hervorming van de staatsinstellingen is alzoo een middel om het aantal oorlogen te vermin-deren ( verminderen ) . Die politiek berust op beginselen uit de middel-eeuwen ( middeleeuwen ) en op de omstandigheid dat vermeerdering van grondgebied voordeel oplevert voor vorsten met onbeperkt gezag bekleed ; daarom wordt zij thans ook nog slechts door zoodanige vorsten gevolgd . Zij eischt het noodlottig voortbestaan der staande legers : tot het maken van ver-overingen ( veroveringen ) en tot het beletten daarvan .
De nadeelige gevolgen van het onderhouden der staande legers worden niet verminderd door deze samentestellen uit individuen van den laagst en stand der maatschappij .
De materieele voordeelen , die hieruit moerden voortvloeien , wegen niet op tegen de schade , die daardoor aan de zedelijke kracht van het volk wordt toegebracht , ter-wijl ( terwijl ) de waarde van zoodanig leger bovendien zeer ge-ring ( gering ) is .
Een leger , dat moet dienen tot verdediging van den staat , behoort te zijn samengesteld uit vaderlands - en vrijheidlievende mannen , die de voorrechten van het staatsburgerschap in een v r ij land hebben leeren op prijs stellen . Het nederlandsche leger voldoet niet aan dien eisch .
Algemeene dienstplichtigheid is in Nederland niet noodig en dus niet wenschelijk . Door de invoering van gelijke dienstplichtigheid zou het gehalte van ons leger aanzienlijk verhoogd worden .
De verdediger wint in kracht , naarmate er minder wettige redenen voor den aanval bestaan , en het volk zich beter bewust is van hetgeen het heeft te verliezen .
Het bewustzijn van kracht tegen een vijandelijken aanval kan door eene natie slechts verkregen worden door weerbaarheid van de gansche mannelijke bevolking (*).
Gemis aan voldoende bedrevenheid in den wapenhandel wordt in een van nature sterk land , als het onze , voor een deel vergoed door volharding en vasten wil .
Algemeene geoefendheid in den wapenhandel dient wèl onderscheiden te worden van militarisme : in een constitutionelen staat is militarisme ondenkbaar .
Algemeene volksweerbaarheid is slechts dan gevaarlijk
wanneer daarover ten allen tijde door vorst of regeering
eigendunkelijk kan worden beschikt . De wetten des lands
moeten het gebruik maken van die volkskracht door de
regeering beperken tot dit eene geval , nl . bij een aanval
van buiten .
It . G .
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
den haag , 5 Juni 1871 .
Het is nu eenmaal de gewoonte dat , bij de verkie-zingen ( verkiezingen ) niet voor de leus , maar over eene leus gestreden wordt . Zoo werden de verkiezingen in 1869 door de onderwijs-quaestie beheerscht ; zoo werden vroegere verkiezingen door bewegingen van kerkelijkeu aard geleid . Maar is het nu wel zoo strikt noodzakelijk , dat één enkel staatkundig vraagpunt altijd de verkiezingen beheersche ? Bij buitengewone verkiezingen laat zich dit verklaren ; wanneer eene Kamer ontbonden is , op grond van oneenigheid van zienswijze tusschen Regeering en Volksvertegenwoordiging , over een gewichtige quaestie , dan is niets natuurlijker , dan dat het volk uitsluitend over die quaestie worde geraadpleegd en in hoogste ressort , uitspraak doe . Stel , bijv . dat de militaire questie , het-geen ( hetgeen ) ik niet hoop , in de toekomst aanleiding geve tot eene botsing tusschen de Regeering en ééne van de kamers der Staten-Generaal , dan ligt het voor de hand , dat de natie buitengewoon worde opgeroepen tot de keuze harer vertegenwoordigers , ten einde daardoor van hare overtuiging ten aanzien dier quaestie te doen blijken .
Bij eene gewone verkiezing , wanneer de helft van het personeel der Tweede Kamer aftreedt , hebbenjdeikiezers een ruimere taak te vervullen . Zij behooren de beginselen van hunnen kandidaat te toetsen aan die , welke zij zelve belijden . Zij behooren zich rekenschap te geven van de houding , welke het aftredend lid gedurende het laatste vierjarig tijdperk heeft : aangenomen en zich de vraag te stellen , of die houding aan hunne verwachting heeft beantwoord . Men heeft het der Regeering euvel geduid , dat zij bij de jongste begrootings-discussiën hare voor-nemens ( voornemens ) niet duidelijker heeft blootgelegd . Maar in geen geval zijn de kiezers daardoor verongelijkt . Immers nu behoeven zij niet angstvallig te onderzoeken welke denk-beelden ( denkbeelden ) hun kandidaat ten aanzien van geformuleerde wetsontwerpen mocht zijn toegedaan , en of die denk-beelden ( denkbeelden ) misschien van de hunne mochten verschillen , maar zij hebben zich alleen af te vragen , aan welke der
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het