Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 183

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 183
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
183
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
7
bedrijven , slechts te denken aan de aardewerk - en glas-fabrieken ( glas-fabrieken ) , suikerraflnaderijen , zeepziederijen en brouwe-rijen ( brouwerijen ) , en niet het minst ook aan de linnen - en katoen-bewerking ( katoenbewerking ) , welke alle de welvaart van Glasgow's bevolking verhoogen .
Glasgow biedt een merkwaardig en indrukwekkend schouwspel aan , daar het niet alleen den ruwen arbeid voedt , maar hare welwillende,invloedrijke burgers er voor-lang ( voor-lang ) diep van doordrongen waren , dat alleen godsdienstzin en kennis den arbeid adelt en deze alzoo met de noodige hefboomen wordt toegerust , die den Mensch waarlijk de heerschappij over de stof verzekeren . Zijne letter-gieterijen ( lettergieterijen ) en boekdrukkerijen behooren tot de voor-treffelijkste ( voortreffelijkste ) , die Engeland aan te wijzen heeft — en dit zegt niet weinig ; men gebruikte die onder anderen veel tot het drukken van Bijbels en van wetenschap-pelijke ( wetenschappelijke ) werken , en van dag - en weekbladen in steeds toenemende mate , die zich er op toelegden nuttige kennis onder de menigte te verspreiden , en den werk-man ( werkman ) hier een degelijk gehalte gaven . Van den aanvang der eeuw werden graveer - en schilderkunst door een instituut bevorderd ; zoo ook werktuig - en scheikunde , en meer andere nuttige kundigheden , ook onder de vrouwen , door de weldadige instelling van den heer Anderson , tot opleiding in den koophandel en het fabriek-wezen ( fabriek-wezen ) bestemd . Die achtenswaardige man schonk zijn ganseh vermogen tot vestiging van die nuttige instelling . Zoo schonk ook Hunter zijn kostbaar museum , waarvan de penningen alleen op 30,000 pond sterl . werden geschat , aan de Glasgowsche hoogeschool ( door Jacobus II , in 1451 gesticht , de tweede in Schotland ), welke hooge-school ( hoogeschool ) een zeer uitgestrekt gebouw bezit , almede een geschenk van Hunter , een schatrijk burgerman , die wèl had gezien , dat hij de stad zijner inwoning zedelijk en verstandelijk wilde versterken .
Met de klimmende welvaart is de stad in de laatste vijf-en-twin ( vijf-en-twin ) tig jaren aanmerkelijk in omvang en schoon-heid ( schoonheid ) toegenomen ; verscheiden kerken , het raadhuis , de beurs , de schouwburg en de openbare gevangenis zijn bovenal merkwaardig om bouw oi ' inrichting . De buiten-gewoon ( buiten-gewoon ) groote hoofdkerk dagteekent van de 13e eeuw en is bezienswaardig even als de Roomseh-Katholieke kerk , die in streng Gothischen stijl nieuw gebouwd is . In de behoeften van den handel en druk verkeer met vreemdelingen is Glasgow voorlang reeds ruimschoots voorzien ; zoo heeft men op het laatst der vorige eeuw hier eene kamer van koophandel en fabrieken gevestigd ', die wereldberoemd is geworden door haar streven en voorlichten op ' t gebied van volksvlijt en uitbreiding van betrekkingen ; zoo heeft men hier in 1781 bij tontine een koffiehuis opgericht , waar vreemdelingen in de eerste vier weken van hun verblijf den vrijen toegang hebben ; zoo heeft men wisselbanken en tal van sociëteiten ; en de godsdienstige geest der bevolking doet zich in allerlei liefdadige instellingen kennen . Die edele geest , den Schotten eigen , heeft onder anderen Glasgow gemaakt niet alleen tot een werkplaats van reuzen op ' t wijde veld van ' s menschen arbeid , maar tot eene stad , waar hart en verstand zich kunnen verkwikken en laven en waar meer door de daad dan door groote woorden ' t streven voor het algemeene welzijn heerseht .
^>= 55%5D^>dy
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
DEN HAAG , 30 Mei 1871 .
Eindelijk is het begrootingswerk afgedaan , en de Tweede Kamer is , wegens Pinksteren , gescheiden , ten einde vermoedelijk op ' t eind der volgende maand nog veertien dagen bijeen te komen om eenige noodza-kelijke ( noodzakelijke ) werkzaamheden als bijv . den afstand van de kust van Guinea aan Engeland af te doen , een afstand , die bij ' t voorloopig onderzoek in de afdeelingen der Tweede Kamer weinig gunstig onthaal heeft gevonden .
De kamer is in de laatste dagen met den stormpas voortgeijld en heeft zich met de finantiën en de koloniën weinig bemoeid . Alle kracht was samengevat in de oor-logsbegrooting ( oor-logsbegrooting ) ; - -daarvoor ( daarvoor ) bestonden honderd re-denen ( redenen ) .
Vooreerst : ' t overwegend belang van het vraagstuk onzer landsverdediging , want het behoeft geen betoog , dat het behoud onzer vrijheden , die ons zoo dierbaar
zijn , het behoud onzer instellingen , waaraan wij gehecht zijn , het behoud van alles , wat Nederland voor ons maakt tot het meest geliefkoosde plekje van den aard-bol ( aardbol ) , dat dit alles afhankelijk is van het behoud van ons zelfstandig volksbestaan . // De uitgaven voor de landsver-dediging ( landsverdediging ) zijn — het is meermalen gezegd — de verze-keringspremie ( verzekeringspremie ) tegen oorlogsgevaar , requisition , verlies van onafhankelijkheid en vrijheid .// Ziedaar eene kern-achtige ( kernachtige ) phrase , maar die men ten onrechte elkander naspreekt , als men niet geneigd is haar in toepassing te brengen .
Ten tweede : ' t onloochenbare feit , dat deze Regee-ring ( Regeering ) vooral is opgetreden als een Gouvernement der nationale defensie , ' t Militaire vraagstuk was voor haar niet het schild , waardoor zij alle aanvallen eener ver-metele ( vermetele ) oppositie meende te kunnen afweren , maar de veiligheidsklep voor de maatschappij en voor den Staat tegen een verrassenden aanval van een vreemdeling , uit ' t Oosten of uit ' t Westen , uit ' t Noorden of uit ' t Zuiden .
Ten derde : de natuurlijke afkeer van ons vrede-lievend ( vredelievend ) , handeldrijvend volk niet om een penning voor het leger te besteden ; maar om een penning meer voor het leger te besteden , dan voor de wezenlijke en ernstige verdediging des lands dringend wordt vereischt . Ons volk is een buitengemeen spaarzaam volk ; het houdt zijne spaarpenningen gaarne bij elkander , en het ziet dus met leede oogen aan , wanneer millioenen worden uit-gegeven ( uitgegeven ) voor ramtorenschepen , welke niet vlot kunnen raken of voor weelderige pluimen en uniformen , welke alleen dienen om te schitteren op eene parade ; maar ons volk is niet zóó spaarzaam , dat het de assurantie-premie ( assurantie-premie ) niet zou willen betalen , die in evenredigheid staat tot het wezenlijk gevaar , waaraan het is bloot-esteld ( bloot-esteld ) Maar het moet geene premie zijn , zóó hoog , at het die niet kan betalen . Ten vierde : de wonden , die de mobilisatie van ons leger in 1870 heeft vertoond ; ongeoefende manschappen , onvoltooide vestingen , officieren m de grootste verlegen-heid ( verlegenheid ) , onvoldoende patronen , iu één woord , een chaos van verwarring en wanorde ; niettegenstaande dan toch sedert 1839 het niet onaanzienlijke cijfer van vier hon-derd ( honderd ) millioen aan de uitgaven van leger en vloot was ten koste gelegd . Daaronder behooren natuurlijk ook de pensioenen , waarop de ontslagen militairen aanspraak hadden , die juist niet alle in veldtochten hadden door-gebracht ( doorgebracht ) .
Ten vijfde : de verklaarbare nieuwsgierigheid der Nederlands che volksvertegenwoordiging om met de in-zichten ( inzichten ) en plannen van den nieuwen Minister van Oorlog , kolonel Engel vaart , bekend te worden , den Deus ex machina om de militaire quaestie voor goed op te lossen .
Was de minister Engelvaart de aangewezen man om het . programma der Regeering volkomen tot uitvoering te brengen ? Wettigden zijne antecedenten iW.p ver-wachting ( verwachting ) ? Waren zijne schrifturen aan de kamer mo-dellen ( modellen ) van logischen gedachtengang , helderen blik , vrij-zinnige ( vrijzinnige ) inzichten en vooral van vastheid van overtuiging ? De lezer zal mij nu gaarne alle verdere redenen sparen en vergunnen , dat ik bij ' t laatste punt blijf stilstaan .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het