Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 173

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 173
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
173
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
5
de gewoonten haars lands , ons allen in de ronde kuste , ons honderdwerf vreugde en heil toewenschte en haren dank uitdrukte voor de gelukkige gebeurtenis , die ' t haar gegeven was te beleven .
{ Wordt vervolgd .)
NEW-YORK .
STOOMGEMEEKSCHAP MET AMERIKA .
( Met gravuren ).
— De transatlantische paketboot , de Péreire , in 1866 te water gelaten .
New-ïork is thans de grootste en gewichtigste handel-stad ( handelstad ) der Unie , op het eiland Manhattan en vele kleinere eilanden , voor den mond der Hudsonrivier . De bevol-king ( bevolking ) dier stad is vooral in de tweede helft dezer eeuw , na de vermeerdering van de geregelde stoomvaart , merkelijk toegenomen . In 1844 telde men aldaar 364,017 inwoners , in 1848 liep dat getal reeds naar de 400,000 , in 1860 over het dubbel , en tegen-woordig ( tegenwoordig ) niet ver van het millioen , zijnde het vierde gedeelte van den staat New-York ( New-York ) . Die aanwas van bevolking is zeker in groote mate het gevolg van de landverhuizing uit verschillende landen van Europa , met name uit
Groot-Brittanje en Duitschland . Van 1861-68 beliep toch het getal land-verhuizers ( landverhuizers ) dat in de Ver-cenigde ( Vercenigde ) Staten , en wel inzonderheid te New-York , aankwam , 1,715,814 , waar-onder ( waaronder ) 808,171 uit Groot-Brittanje ( GrootBrittanje ) , 607,032 uit Duitschland , 30,045 uit . Frankrijk _ en 7309 uit Nederland .
Men heeft in New-York ruim 60,000 huizen , vele prachtige openbare gebou-wen ( gebouwen ) , tal van wetenschappe-lijke ( wetenschappelijke ) en andere vereeni-gingen ( vereenigingen ) , uitmuntende boek-winkels ( boekwinkels ) , daar de stad de hoofdzetel van den boekhandel der Unie is.boekdrukkerijen op reusachtige schaal , vele inrich-tingen ( inrichtingen ) van weldadigheid , vijf groote schouwburgen , tal van handels - en credietinstellingen , en bij vele fabrieken eene voortreflijke haven , werven , dokken , kortom al die middelen , welke geschikt zijn om aan deze stad den wereldhandel te verzekeren .
Om zich in een kort bestek eenig juister denkbeeld van de beteekenis van New-York , zijn handel en verkeer te geven , mogen de volgende bijzonderheden strekken , aan een statistiek werk van jonge dagteekening ontleend .
" In New-York worden jaarlijks 4 millioen vaten tarwe-meel ( tarwemeel ) verbruikt , benevens 9 millioen schepels tarwe en 2 !/^ millioen stuks slagtvee ; deze laatsten ter waarde van 30 millioen dollars . Er zijn 700 bakkers , 1400 slagers en 2600 kruideniers . De Croton-waterleiding , in 1842 vol-tooid ( voltooid ) , en die 30 millioen dollars gekost heeft , is een der meest grootsche werken van dien aard in de wereld , voert dagelijks door hoofdhuizen , ter lengte van 313 mijlen , 60 millioen gallons drinkwater aan , waarvoor jaarlijks D/2 milloen dollars betaald worden ; voor thee en koffij worden jaarlijks 30 millioen dollars en voor sterke dranken tusschen de 40 en 70 millioen dollars uitgegeven .
« In de onderscheidene handelsvakken worden jaarlijks 3 ] / 3 millarden dollars omgezet ; er zijn gevestigd 71 banken met 90 millioen dollars kapitaal , 32 spaarbanken met
86 1 / 2 millioen inbrengkapitaal en de gezamenlijke waarde der onroerende en roerende goederen bedraagt 965 millioen dollars . De stad heeft 300 openbare en 300 bijzondere scholen , 430 kerken en plaatsen waarin godsdienstoefening gehouden wordt , 315 dagbladen en tijdschriften , 315 maat-schappijen ( maatschappijen ) van weldadigheid of armenverzorging , en jaar-lijks ( jaarlijks ) betaalt zij voor het onderhoud van gevangenen , voor onderstand aan emigranten en tot liefdadige einden 2 millioen dollars . Jaarlijks circuleeren in New-York 21 a 22 miliioen brieven en 2y 2 millioen dag - en week-bladen ( weekbladen ) ; P/g millioen dollars worden aan bloemen en 2 1 / 2 millioen dollars aan ijs besteed .
» Het Central park , waarin per jaar 5 millioen bezoekers komen , heeft een omtrek van 800 acres en kostte 10 millioen dollars tot den aanleg . In de stad zijn 150,000 rij - en voertuigen , waarvan gemiddeld 17,000 per dag het Astor-house ( Astorhouse ) ( een hotel ) voorbijkomen . New-York heeft ongeveer 100 huizen waar gestolen voorwerpen ge-kocht ( gekocht ) worden en 3000 misdadigers van beroep , waarvan de helft dieven , terwijl de stad jaarlijks voor de veilig-heid ( veiligheid ) van menschenleven en eigendommen 4 !/ 2 millioen dollars uitgeeft . Er is een uitmuntend ingerichte gevan-genis ( gevangenis ) . De stad telt 5711 belaste lokalen waar " sterke
drank verkocht wordt ; het bedrijfkapitaal van den handel in dit artikel bedraagt 200 millioen dollars . Het verbruik van lagerbier is dagelijks 40,000 vaten en het aantal arrestatiën wegens dronkenschap per jaar ongeveer 70,000 . De stad wordt door een twaalftal forten beschermd , maar meer nog door de wakkerheid van de bevolking , die over zoo groote hulpmiddelen te land en ter zee beschikken kan .//
// Toen in 1607 Hendrik Hudson , in het goed Hollandsen barkschip de Halve Maan , voor het eerst de naar hem genoemde rivier opvoer ,// roept een Engelsch reiziger uit , die New-York in 1870 bezocht , wat verbazing wekte hij toen onder de Indiaansche inboorlingen ! En juist twee eeuwen later , in 1807 , kwam het eerste stoomvaartuig , de Clermont , door Robert Pulton bestuurd , in het vaarwater van Hendrik Hudson . Welke eene omwending heeft in die twee eeuwen plaats gegrepen ! En met welk een buiten alle verwachting versnelden spoed heeft de voortgang hier sedert Eulton's tijd gewerkt !
// Toch zijn er nog plekken , slechts eenige uren van New-York ( New-York ) gelegen , in zoo woesten natuurstaat als in Hudson's dagen , alwaar de toerist in den zomer het onbegrijpelijk woelige van het Amerikaansche leven en streven vergeten kan . Daar zijn vooral van die afgezonderde oorden in de hooger gelegen streken . En wanneer we wat verder
reizen , naar de meeren van Vermont , of naar het gebergte van New-Hampshire , dan zijn de natuurtooneelen even schoon als verheven . In den staat New-York zelf is de streek van het Adirondack - gebergte en de Saranak-meeren , ten westen en zuiden van het meer Champlain , nog een ongerept woud , waar het wild gedierte nooit verjaagd is door het geklepper en gefluit van de spoorwegen , en waar de toerist bijkans verwacht Indianen , afstammelingen van de oude inboorlingen , te vinden , die het binnendringen van de // bleeke gezichten // hebben weten te weerstaan . De Adirondacks en andere inheemsche stammen zijn echter sedert lang verdwenen , en de bergen en wouden worden alleen door toeristen en jagers bezocht . Eenige toppen der bergen hier zijn over de 5000 voet hoog en de Tehawoes ( de // Wolken-splitser , // zooals de Indianen hem noemden ), 5,470 voet . In al deze oorden is over-vloed ( overvloed ) van wild , en de meeren en beeken leveren ruim-schoots ( ruimschoots ) visch op ."
Zoo men weet is New-York ( vroeger Nieuw-Amsterdam geheeten ) de vrucht van eene Nederlandsche kolonisatie in de eerste helft der 17 eeuw , en de herinneringen daaraan zijn in namen van geslachten enz . nog levendig ge-bleven ( gebleven ) . Men heeft er ook nog altijd zeker getal Hollanders
die er in deze eeuw verhuis d zijn , en de stift der geschie-denis ( geschiedenis ) heeft het verband tusschen de oude volkplan-ting ( volkplanting ) en het gewezen moe-derland ( moederland ) waardiglijk opge-eekend ( opge-eekend ) .
Wij gewaagden zoo even van het eerste stoomvaar-tuig ( stoomvaartuig ) dat in deze wateren verscheen ; doch dit betrof alleen de rivieren enbinnen-wateren ( enbinnen-wateren ) . Verscheiden proe-ven ( proeven ) , werden reeds v66rl836 genomen , ten einde zich te overtuigen dat het eenmaal wellicht mogelijk zou zijn zich ook voor de groote vaart van de stoomkracht te bedienen . In 1S19 reeds had een Amerikaansch stoomvaartuig , de Savan-nah ( Savannah ) , het gewaagd , de reis van de Nieuwe Wereld naar de Oude te onder-nemen ( ondernemen ) .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer