Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 167

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 167
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
167
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
7
De vraag was nu : zou men hal verwegen blijven stil-staan ( stilstaan ) ? Zou men , nadat gezorgd was voor de algemeene beschaving van het mannelijk deel der natie ( want van africhting tot bepaalde bedrijven wilde de voorsteller van het middelbaar onderwijs niets weten ), ook iets doen voor de algemeene beschaving van het v r o u w e 1 ij k deel der natie ? Bene vraag , die eigenlijk geene vraag is , wanneer men onder de // talrijke burgerij // en onder de // nijvere maatschappij // de vrouw niet geheel wil uitsluiten .
Het was in 1869 , bij de behandeling der staatsbegrooting ' voor 1870 , dat , naar aanleiding van een door de toen-malige ( toenmalige ) Reseering voorgestelde Rijkssubsidie van ƒ 2000 voor de Haarlerasohe school , deze vraag het eerst in onze Tweede Kamer werd ter sprake gebracht . Reeds toen beweerden onderscheidene sprekers dat de lichame-lijke ( lichamelijke ) ontwikkeling , de geestelijke aanleg en de maat-schappelijke ( maatschappelijke ) werkkring van man en vrouw niet dezelfde zijn . Wie is er , die daaraan twijfelde ? Dat leerden reeds alle geneesheeren , alle rechtsgeleerden , alle socialisten van vroeger en later tijd , uitgezonderd die heethoofden , die , met blindheid geslagen , geen onderscheid tusschen de mannelijke en vrouwelijke bestemming willen zien . Dat leerde ook reeds Jhr . Mr . de Bosch Kemper in zijn " Wetenschap der Samenleving , bl . 754 . //" Wan-neer ( Wanneer ) de man en de vrouw eene gelijke levensroeping in de samenleving en gelijken aanleg tot den praotischen arbeid mogten ontvangen hebben , dan zou ten opzigte van mannen en vrouwen in de samenleving eene vol-komene ( vol-komene ) gelijkstelling moeten plaats vinden , gelijk dan ook zij , die naar hunne willekeurige theoriön de maat-schappij ( maatschappij ) willen hervormen , reeds spreken van de eman-cipatie ( emancipatie ) der vrouw . De natuur verzet zich tegen zulk eene theorie . De man en de vrouw hebben geheel verscheiden karakters . De vrouw heeft door het hoogere geloofsleven en hare zwakkere krachten eene geheel andere levens-bestemming ( levensbestemming ) , dan met den man te wedijveren in magt en arbeid . Elke maatschappelijke instelling , elke wette-lijke ( wettelijke ) regeling , die niet met den onderscheiden aanleg van ïmui en vrouw overeenkomt , is hierdoor een tegen-natuurlijke ( tegennatuurlijke ) handeling , waardoor de organische ontwik-keling ( ontwikkeling ) der samenlevi
Al geef ik dit nu eens alles toe , zelfs het // hoogere geloofsleven //, dat de vrouw zou moeten bezitten boven den man , dan nog meen ik , dat zelfs Jhr . de Bosch Kemper niet zal kunnen tegenspreken , dat , hoe onder-scheiden ( onderscheiden ) de lichamelijke vorming en geestelijke vermo-gens ( vermogens ) van man en vrouw ook mogen zijn , dit toch vaststaat , dat het mixtuur van lichaam en geest ( in welke verschillende verhouding dan ook ) aan beiden eigen is , en dat , indien de Schepper van't heelal hun beiden een zekere dosis geest toedeelde , het in Zijnen wil toch niet kan hebben gelegen , dat alléén de man dien geest tot volkomen ontwikkeling zou mogen brengen , terwijl in den regel de bestemming van den man intrinsiek van beperkter aard is dan die van de vrouw , de kweekster , de opvoedster , de bewaakster , de priesteres van't huisge-zin ( huisgezin ) , en ' t huisgezin weder toevallig juist de hoeksteen is van de orde , de liefde en de zedelijkheid in de maatschappij . De man » musz hinaus //. hij moet kampen en worstelen om zijne maatschappelijke stelling te handhaven en te midden van dien strijd ontbreekt het hem aan de gelegenheid om zich aan de opvoeding zijner kinderen onafgebroken toe te wijden ; de vrouw heeft tot taak , toezicht uit te oefenen op de geleidelijke en natuurlijke ontwikke-ling ( ontwikkeling ) van al de eigenschappen harer of haar toevertrouwde kinderen . En voor de vervulling van zulk eene taak zou een weinigje van de beginselen van wetenschap , op de lagere school vluchtig bijeengegaard , voldoende zijn ! Door treurige levensomstandigheden genoodzaakt haar leven in ongehuwden staat door te brengen , zou hare eenige roeping mogen bestaan in de vervulling eener afhankelijke stelling , waartoe alleen een opgeruimd gemoed en wat gezellig verkeer , desnoods een mondje vol Fransch en eene duidelijke hand , en niet veel meer worden vereiseht .
En toch , in weerwil van al de liefde , die onze volks-vertegenwoordigers ( volksvertegenwoordigers ) gevoelden voor de vrouw , van al £ e waardeering welke zij toedroegen aan hare bekwaamheden , van al het besef van haren invloed , waarvan dikwijls
gebruik , en ook wel eens misbruik wordt gemaakt , waren zij ( dat is de meerderheid ) niet to bewegen om Rijks-subsidie ( Rijkssubsidie ) toe te staan voor vier , niet meer dan vier hoogere burgerscholen voor meisjes , voor die verfoeielijke scholen , waar nog wel voor meisjes wiskunde , physica , chemie , dierkunde , botanie , staathuishoudkunde wordt gedoceerd . Had niet de heer van Kuijk , de Burge-meester ( Burgemeester ) van Delft , het reeds twee jaren geleden gezegd , dat zooveel geleerdheid voor vrouwen was // een ramp voor de maatschappij ; het verbreken van den laatsten band , die ons nog aan het huiselijk leven bindt ; de voor-standers ( voorstanders ) van zulke scholen wilien den weg tot eene geheolo omkeering der zaken openen .* Welk een teedere zorg voor het huiselijk leven ! Welk een eerbiedwaardige waarschuwing tegen over-geleerdheid ! Maar toch kan ik niet wel begrijpen , hoe hetzelfde onderwijs dat bij de jongens algemeene beschaving beoogt , bij de meisjes zou moeten geacht worden geleerdheid te bedoelen ! Want , men vergete dat niet , van hooger onderwijs voor meisjes is thans , in Nederland , vooralsnog geen sprake !
Natuurkunde ook bestanddeel van het onderwijs voorde vrouw ! Ziedaar , waartegen onze Volksvertegen-woordigers ( Volksvertegenwoordigers ) vooral opzagen . De mannen mochten degeheimen der natuur doorgronden • daarin ligt mindergevaar . Komt iiunne natuurkennis soms in strijd met deleeringen van den geopenbaarden godsdienst , dat is weleen kwaad , maar men kan toch de mannen niet hetdenken verbieden . Hunne afdwalingen waren minderschadelijk>'voor de maatschappij , omdat zij zich niet methet huisgezin hebben bezig te houden . Maar stel nu , datde vrouwen door het onderricht , in de natuurkundewerden verzwakt in haar geloof ! Dat zou dan toch weleen ramp zijn voor de maatschappij ! Wij hebben tochgezien , dat de ontwikkeling van het nageslacht in dehanden is der vrouw . En wat zal er van ons nageslachtworden , als de Nederlandsche vrouw , in plaats vangodsdienst , natuurkennis prent in de harten harer kin-deren ( kinderen ) ! ..,.■... ., .._-
Ik kan mij voorstellen , dat zij , die het meest aan vormen van godsdienst hechlen , eu de stiptste naleving van die vormen als vervulling van den hoogsten gods-dienstplicht ( godsdienstplicht ) beschouwen , geen vrede hebben met een onderwijs , dat o . a . leert dat de wereld ouder is dan zesduizend jaren . Maar de zoodanigen zijn niet consequent genoeg . Zij moeten ieder onderwij s verbieden , dat niet met hunnen godsdienst over-eenstemt ( overeenstemt ) . Zij moeten alle boeken weren , die kennis en wetenschap verspreiden , en daardoor den kinderlijken geest opklaren . Zij moeten in de maatschappij een cordon trekken binnen ' t welk nooit eenige contrabande van wetenschap mag doordringen .
Maar welke bezwaren kunnen er tegen het middel-baar ( middelbaar ) onderwijs voor de aanstaande , gehuwde of onge-huwde ( ongehuwde ) vrouw bestaan bij hen , die den gods-dienst ( godsdienst ) ook wel als een samenstel van plichten beschou-wen ( beschouwen ) , maar plichten , uit het grond-idée van iederen godsdienst voortspruitende , plichten , die zich het eerst oplossen in liefde voor God en de mensehen . Zal aan de betrachting , de belijdenis , de verspreiding van dien gods-dienst ( godsdienst ) natuurkennis vijandig zijn ? Zal , met andere woorden , natuurkennis ' t knielen voor stof , want dat is het materialisme ( en men heeft materialisme van iedere soort ) bevorderen ?
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het