Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 159

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 159
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
159
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
D E OLIJFTA K .
7
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
DEN HAAG , 8 Mei 1871 .
Nadat de algemeene politiek de Tweede Kamer vijf dagea onafgebroken in spanning had gehouden , heeft op den zesden dag het hoofd van het kabinet eenige alge-meene ( algemeene ) verklaringen afgelegd omtrent oensus-verlaging , hooger onderwijs en verbetering der schoolwet . Het is altijd moeielijk voor eene Regeering , die vóór de verkiezingen staat , hare voornemens volledig bloot te leggen . Laat de Regeering maar één klein draadje los van hare voornemens , dan weet de » coalitie //, ( want het is geen geheim meer , dat , met het oog op de stembus , eene coalitie zich gevormd heeft ), van dat draadje een zweep te maken , ten einde daarmede eene Regeering te geeselen . Blijft de Regeering het strengste stilzwijgen in acht nemen , dan is het weer niet goed ; dan klaagt men over terughouding , over geheimzinnigheid , over onoprechtheid , over ongezindheid om het gemeen overleg te bevorderen : in de parlementaire taal vindt men altijd woorden genoeg om zijne ontevredenheid kenbaar te maken , eene leelijke ondeugd , die volgens den heer Kien nog aanstekelijker is dan pokken en cholera .
Het hoofd van het kabinet , de heer ïhorbecke , heeft in de zitting van 29 April meer duidelijk de inzichten der Regeering verklaard omtrent oensus , hooger onderwijs , belastingwezen en schoolwether-ziening ( schoolwetherziening ) .
Het is van het hoogste belang bij de aanstaande ver-kiezingen ( verkiezingen ) , dat de kiezers precies weten wat de heer Thorbecke heeft gezegd ; het is vooral voor de liberale kiezers , voor de conservatieve zelfs , die gehecht zijn aan de schoolwet , ook voor de geavanceerd liberale , die evenwel geen vertegenwoordiger hebben in de Kamer ( want de heer van Houten verwierp met nadruk de qualifi-catie ( qualifi-catie ) van geavanceerd liberaal ) van het grootste gewicht , dat zij juist weten wat de heer ïhorbecke heeft verklaard . En dan hebben zij alle reden van eoi'ustheid -, want men zal niet kunnen zeggen , dat de heer Thorbecke zich heeft vastgezet .
// i °. Kiesrecht en hooger onderwijs ( door den heer Thorbecke in ééne zinsnede behandeld ).
// » Bij een weinig welwillendheid —■ hoe bescheiden hare maat jegens Ministers pleegt te zijn — zou men gevoelen dat het mij in het bijzonder , gelukkig moet maken ,
zoo bevonden wordt dat het kiesregt , in 1850 ver-leend ( verleend ) en toen veel te wijd geacht , de natie zoover heeft vooruit gebragt dat het kader , toen geteekend , nu reeds uitzetting verdraagt , ja vordert ;
gelukkig zoo ik aan de instellingen van het hooger onderwijs grondslagen van nieuw leven en nieuwe ont-wikkeling ( ontwikkeling ) mogt kunnen schenken .
// Is het noodig te zeggen , dat niemand op die taak meer naijverig kan zijn dan ik ?
// De Regeering stelt uit . // Heeft dan behalve den heer Zijlker , niemand gezien , dat de Regeering niets uitstelt , dan hetgeen in deze zitting niet bereikbaar is ' ,) Voor al het andere , op zijn tijd te kwijten , blijft zij schul-denaar ( schuldenaar ) des volks , gelijk der Vertegenwoordiging .//// 2 °. Het lager onderwijs .
// De wet van 1857 , ik verbloem dit niet , is voor verbetering zeer wel vatbaar ; maar een besluit tot wijziging kan niet worden genomen dan onder twee voorwaarden :
vooreerst datgeene toegevendheid aan bijzondere be-langen ( belangen ) ten koste van het belang van allen tot rigtsnoer worde genomen ;
ten andere , dat het kwaad , door eene proef van her-ziening ( herziening ) veroorzaakt , niet grooter dreigt te zijn dan het goed , door de verbetering te verkrijgen .
Wenscht men , zonder iemand te dringen die niet gaarne gedrongen wordt , en het regt heeft niet te worden gedrongen , overweging onder die twee voorwaar-den ( voorwaarden ) , zij zal kunnen geschieden .// 3o . Belasting-hervorming ( Belasting-hervorming ) . Daaromtrent was het de taak van den Minister van
Finantién , den heer Blussé , verklaringen te doen . En wat heeft deze Minister gezegd ? // Juist < Mn den roem van rondborstigheid niet te ver-hezen ( verhezen ) , kan ik omtrent belasting-hervorming niets beloven . Wat kan ik nu beloven ? Het stuit mij , juist om het karakter , dat die heeren mij toeschrijven , iets te be-loven ( beloven ) dat na de verkiezingen als kaf zou verstoven zijn . Dit zijn streken ! Daar houd ik niet van . Ikkan niet weten wat ik doen zal over weinige weken . Wij worden nu eenige weken met debegrooting voor 1871 opgehouden . Als die zal zijn afgeloopen , zal het eerste werk weder zijn de begrooting voor 1872 . Dan zullen wij het hunnen overzien . Maar ik moet eerst met mijne ambtgenooten overleggen eer ik kan zeggen wat ik doen zal .
« De heer Heijdenrijck heeft gevraagd in welke richting de Regering zich in belastingzaken zal bewegen . Ik ant-woord ( antwoord ) : in de rigting die tot dusver gevolgd is , dat is in eene goede , oeconomische rigting zoo als ik die zou willen noemen , die de wenschelijke , eerste behoeften verschoont en de nijverheid en het vrije verkeer ontziet . Dit moge nu geen stelsel zijn in de oogen van den . geachten afgevaardigde uit Groningen , maar ik vind dat wij het daarmede al vrij ver gebrast hebben . Ik verheug mij dat ik altijd in die rigting werkzaam ben geweest zoo hier als lid der kamer , als in de gemeente !//
Ziehier wat bij de algemeene beraadslagingen door de voornaamste leden van het Ministerie is verklaard . Voor velen zullen die verklaringen nog niet zeer duidelijk zijn . Maar kan men daarvan het Ministerie te zeer een grief maken ? Wat is toch wel de bedoeling van al dit aandringen op licht ? Zuivere belangstelling ? Zucht om de kiezers in te lichten ? Neen , want het is niet bepaald noodzakelijk , dat iedere verkiezing hare brandende questie heeft . In een gezonden toestand van constitutioneel leven | behoort niet ééne enkele questie , die alle andere over-heerscht ( over-heerscht ) , aan het oordeel der kiezers te worden onder-worpen ( onderworpen ) ; neen , de kiezers hebben voornamelijk te beslissen in hoever de kandidaat in het algemeen hunne beginselen vertegenwoordigt . Dit is te recht in de Tweede Kamer door den heer van Eek opgemerkt . De leden der Tweede Kamer hebben zieh met de gewichtigste vrawn op ieder gebied bezig te houden , en de kiezers hebben er recht op met de algemeene beginselen van hunnen kandidaat bekend te zijn , en niet alleen met zijne beginselen over eene bepaalde vraag , welke door den loop der omstandig-heden ( omstandigheden ) aan de orde wordt gesteld .
Neen ! de klimmende behoefte aan licht , dat toenemend streven tot afpersing van beloften en toezeggingen had geene andere strekking dan om de Regeering een strik te spannen . Men wilde de Regeering verleiden tot uitlatingen , waarmede de oppositie bij hare verkiezingen voordeel zou kunnen doen . En met welken grond zal zij nu de verkiezingen bestrijden ? Zullen de anti-revolutio-nairen ( anti-revolutionairen ) en clericalen beweren , dat van dezen Minister eene schoolwet-herziening ( schoolwet-herziening ) in hunnen geest nooit te wach-ten ( wachten ) is ? De heer Thorbecke antwoordt : // de wet van 1857 is voor verbetering zeer wel vstbaar .// Zullen de con-servatieven ( conservatieven ) kunnen volhouden dat de heer Thorbecke afkeerig is van census-herziening ? De heer Thorbecke antwoordt : // Wacht , tot het onderzoek is afgeloopen . Ik voel mij bijzonder gelukkig , als het kiesrecht uitzetting verdraagt , ja vordert !» Zal de oppositie , ook de liberale oppositie , staande houden , dat de Minister het hooger onderwijs niet wil herzien ? De heer Thorbecke antwoordt : // Ik zal mij gelukkig achten , wanneer ik in het hooger onderwijs nieuw leven en nieuwe ontwikke-ling ( ontwikkeling ) zal kunnen brengen .// Zullen al de fractiën der oppo-sitie ( oppositie ) in koor uitroepen , dat de heer Blussé het gebrek-kige ( gebrekkige ) belasting-stelsel ( belasting-stelsel ) wil handhaven , dan antwoordt de heer Blussé , // dat hij zal herzien in eene goede eco-nomische ( economische ) richting .// Nu weten de kiezers dat de heer Blussé herzien wil , en zij kennen ook zijne richting . Trouwens , de heer Blussé was , behoudens kleine tus-schenpoozen ( tus-schenpoozen ) , twintig jaren lid der kamer , en de kiezers kunnen hem dus als oude kennis beschouwen .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het