Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 154

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 154
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
154
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
2
DE O L IJ F T A K .
het gedrag en de beweegredenen van de ver-schillende ( verschillende ) standen of van de enkele men-schen ( men-schen ) ! Wat al verbittering wordt er levend gehouden door de tyrannie der valsche be-grippen ( begrippen ) omtrent eer en fatsoen ! Wèl mocht de dichter den wensch uitspreken :
—« Och , waren alle menschen wijs !»
dan zou ten minste een stap vooruit ge-daan ( gedaan ) zijn in de richting van het paradijs van den vrede !
Vrijheidszin moet ook door ons in eere gehouden en dus krachtig bevorderd wor-den ( worden ) , als wij als vredestichters werkzaam willen zijn . Hoe , zegt misschien deze of gene , is de vrijheid niet de moeder van onze maatschappelijke , kerkelijke en huise-lijke ( huiselijke ) verdeeldheden ? Zijn de meeste binnen-landsche ( binnen-landsche ) oorlogen niet juist de gevolgen van vrijheidszucht geweest ?— Zeker , de vrijheid is niet altijcl bevorderlijk aan een dadelijken vrede , maar toch trekt zij aan't langste eind : op den duur is zij de bij uit-nemendheid ( uitnemendheid ) vredestichtende macht . Het ge-zach ( ge-zach ) kan , ja , voor een tijd rust , stilte , eenheid bewerken — maar ook slechts voor een tijd . De volken zijn aan de kinderen gelijk ; zoolang ze klein zijn buigen zij on-der ( onder ) het gezach ; als ze groot zijn geworden kunnen ze de banden niet meer velen en , al « deze niet losser gemaakt worden , rukken zij ze met geweld van zich af . Wat al om-wentelingen ( omwentelingen ) zijn het gevolg geweest van de brutale onderdrukking eener bescheiden verlangde vrijheid ! Waar vrijheid heerscht , onbelemmerde uiting van gevoelen , zelf-standigheid ( zelfstandigheid ) van onderzoek , ruimte voor goed - en afkeuring , daar zullen , ja , wel eens botsingen ontstaan , maar daar bestaan ook de middelen ter voorkoming en neu-traliseering ( neutraliseering ) dier botsingen : openbaarheid , gelegenheid tot toetsing , wederzijdsche voorlichting . Bovendien , dwang en geweld kunnen alleen een uitwendige eenheid doen geboren worden , geen innerlijke , geen eenheid des g e e s t e s . Het geweld kan het opvlammen van het vuur der verdeeldheid tijdelijk beletten , maar niet verhinderen dat dit vuur verborgen voortsmeult , en wat is een vrede waar de geest en het hart , dat is , het eigen Ik der menschen geen deel aan heeft 1 ?
De harten en geesten met elkander in overeenstemming te brengen , daarop komt het ten slotte aan , en , gedachtig aan het zinrijk woord : « in het hart zijn de spring-bronnen ( spring-bronnen ) des levens ,» kunnen wij vrijmoedig beweeren , dat de samentreffing van hart en geest , van inzicht en bedoeling , het krach-tigst ( krachtigst ) middel is om het « Vrede op aarde » tot het algemeene « volkslied » te maken . De band nu , die de harten vereenigt , is de Liefde , zij en zij alléén . Wie liefde koes-tert ( koestert ) voor ' t geheel , waarvan hij zich een deel gevoelt , verzaakt daardoor persoonlijk belang , oefent daardoor geduld vooreigen inzichten en snijdt door zijn belangeloos-heid ( belangeloosheid ) bet vermoeden af , dat de wortel is van allen strijd , het vermoeden , dat het zich-zelf alléén bedoelt , en niet het alge-meene ( algemeene ) welzijn . Het eigenbelang kan soms schijnen zulk een band te wezen , ook de gemeenschappelijke eerzucht , de gemeen-schappelijke ( gemeenschappelijke ) traagheid en gemakzucht , en dergelijke meer . Werkelijk ziet men de menschen , door zoodanige banden nu en dan vereenigd of tot wapenstilstand ge-bracht ( gebracht ) . Maar iedereen weet , dat men even goed zou kunnen beproeven twee leeuwen met een draad aan elkander te binden als om de menschen door eigenbelang duurzaam aan elkander te snoeren .
Alle strijd komt ten laatste uit zelfzucht voort . Zucht naar eer bij vorsten , zucht naar grootheid bij volken , jaloerschheid op elkanders voorrechten , blinde ingeno-menheid ( ingenomenheid ) met zich-zelve , ruwe minachting van anderen , opzien tegen de moeite om
zich in denkwijze en het gevoelen van an-deren ( anderen ) te verplaatsen , zietdaar de laatste en diepste oorzaken van de beroering der volken , der kerk , der maatschappij , des huisgezins , en van het menschelijk hart . Geen grondwet , hoe ruim en juist , geen reglement , hoe veelomvattend , geen onder-wijs ( onderwijs ) , hoe deugdelijk , geen politiemacht , hoe degelijk ook , zullen in staat zijn den vrede der wereld te grondvesten , zoolang de menschen niet zullen geleerd hebben , elkander met vrijwillige zelfbeperking als leden van één huisgezin te beschouwen en te dienen .
{ Slot volgt .) C^Ci^^CïsGÏ ^
DE SCHOOLMEESTERSVROÜW EN HAAR ZOON .
Een verhaal van Marie Giese , schrijfster van : „ Zoo is ' t beschikt in Godes hand ."
« iS »!«
ELFDE HOOFDSTUK .
" HET STROOUGEKLOTS , HET WIMDGEFLUIT ./'
Niet ver van Bingen , dicht aan den Rijn , ligt een fraai logement . Het terras van den tuin met zijn lommer-rijke ( lommerrijke ) kastanje-en ( kastanjeen ) olmboonion spiegelt zich in den stroom , de geuren der nachtviooltjes en nagelbloemen waaien uit de door beukenboomeu omringde bedden tot de schippers over , die met hunne vaartuigen daar voorbij komen ; langs de steenen leuning van den kleinen naar het water lei-denden ( leidenden ) trap slingert klimop en prijken blauwe klokjes . Het front van het huis ziet uit op het terras en ver over de rivier heen , en onder de groote heldere vensters loopt eene weranda , wier stijlen door edele druivenranken omkranst zijn ; uit de zaal leidt een breede glazen deur naar buiten .
Bij een regenaohtigen zoeleu avond verflauwde de regenboog ; wonderlijke wolkgevaarten en een gloeiend avondrood vertoonden zich na den grauwen dag en weldra zou de nacht over ' t aardrijk zijn neergedaald . Op de velden en tussehen de bergen aan gene zijde van den oever begonnen zich reeds lichte , blauwachtige nevelen te verspreiden , terwijl de berg zich somber tegen deninat violetten horizont afteekende en de tinnen en glasruiten van den burcht , die zijn top kroonde , nog door den laatsten straal der avondzon werden verguld . De oevers spiegelden zich in schemerachtige omtrekken in den bree-den ( bree-den ) gezwollen stroom , hier en daar liet een vaartuig zijn gladde voren achter en de riemslag van den visscher of het verwijderde gezang van vroolijke studenten drong flauw tot het terras door . Onder de weranda van het logement zaten verscheidene leden van het reisgezelschap bij een glas wijn ; dezen in levendig gesprek ; genen in aanschouwing van het natuurschoon verdiept ; nog anderen hadden in de zaal aan de wijd geopende vensters plaats genomen , nadat zij vermoeid terug waren gekeerd van uitstapjes naar de naastbij liggende bergen . Op eenigen afstand van de anderen zat Ernst in gesprek met een oud man die hem buiten op de wandeling had ontmoet en zich bij hem had aangesloten . Het was een professor van de hoogesehool , bij wien Ernst collegies had ge-houden ( gehouden ) en wien hij groote genegenheid en hoogachting toedroeg . De ontmoeting was zeer toevallig geweest ; Ernst zou de wetten der wellevendheid hebben over-treden ( overtreden ) indien hij zijn gezelschap had zoeken te ontwijken .
Niet ver van het venster waaraan de beide kennissen waren gezeten , stond een piano , nieuwer en beter dan men die gewoonlijk in logementen aantreft . Onopgemerkt door Ernst en zijn medgezel kwam het meisje van de boot de zaal binnen , trad naar de piano toe , opende die en begon te spelen . Reeds na de eerste maten wend-de ( wendde ) een ieder het hoofd naar haar om . Het was eene door moeielijke versieringen heenkronkelende , sombere en hartstochtelijke melodie , de schildering eener
smart die zich in hare volle diepte uit , en zonder voor-uitzicht ( vooruitzicht ) op eindelijke verlossing , met de onderwerping der vertwijfeling zich voelt aangetrokken door de stemming en detooneelen der natuur waarin zij beelden en gelijke toestanden van haar zieleleven terugvindt . O , welke snijdende akkoorden ! Het doffe klotsen der baren tegen de rots gelijk aan den machteloozen strijd van een sterk hart met het onverbiddelijke noodlot , — hoe schokte dit het gemoed van den jeugdigen beproefde , die nog niet geleerd had zich voor de stormen van het leven te buigen . Hij leunde het hoofd in de hand en verdiepte zich in den wegslependen stroom der akkoorden . Tot nu toe had hij weinig en nooit zulke muziek gehoord . Hij voelde dat dit de taal der hoogste smart moest zijn , die niet overwonnen , neen slechts doorstaan was , om zich in den op maat gebrachten vorm van een kunstwerk lucht te geven . Evenzoo nieuw was hem de soort en manier van spelen . Degene , die het werk des toondichters zoo wist uit te voeren , moest zijn gevoel begrijpen , moest geleden hebben even als hij . Uit den druk van den storm en der golven verhief zich nu een deelnemende , zachte toon , de stem van een vriend , die scheen te zeggen : // Ik ben uw deelgenoot in ' t ongeluk ! wees gelaten even als ik ; laat ons stil en met lijdzaamheid dulden even als wij met kracht hebben gestreden .» Zachtjes stierf de melodie wat ; ; de han-den ( handen ) van het meisje gleden van de toetsen op haar schoot . Zwijgend zat Ernst op zijn plaats , met den blik in zijn binnenste geslagen . '/ Anderen voor u , hebben ook geleden , zooals gij nu lijdt ,// sprak hij tot zich-zelven , // zij traden met dezelfde eischen van geluk de wereld in als ik . Gaan niet vele mijner medemenschen door het leven die onder een lachend mom hunne wonden verbergen , tot dat men ze in ' t graf legt , zonder te vermoeden dat ze lang reeds dood en begraven waren , voor dat de graszode hun stoffelijk ov
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het