Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 119
De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 119
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
119
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE O L IJ F T A K .
t
dit ongetwijfeld toegeschreven moet worden aan de goede grondstof , die men gebruikte en aan de reine bewerking die rnen die grondstof deed ondergaan . Daartoe was bevorderlijk een werktuig , " de Hollander // geheeten , dat door zamenstel en werking de lompen op eene betere wijze zuivert en tot pap maakt , dan de vroegere stampers .
Uit hetgeen ik daar zeide , blijkt , hetgeen gij trouwens allen wel weet , dat papier uit lompen wordt vervaardigd . Bij die grondstof willen wij even stilstaan . Na de uit-vinding ( uitvinding ) der boekdrukkunst toen de behoefte aan papier zoo groot begon te worden en het uit hennep vervaardigde papier niet , ten minste zeer slecht voldeed , begon men een betere stof in veenhoutvezels , stroo en mos te zoe-ken ( zoeken ) ; te vergeefs . Eindelijk vond men de langbegeerde stof als een parel op een mesthoop , ■ in versleten linnen , in weggeworpen kleeren , in lompen . —- Nu had men een papier ontdekt , waarop men goed en gemakkelijk schrijven en drukken kon , en waarvan het verbruik zoo is toegenomen dat men het op 500 millioen ponden schat , waardoor eene geldswaarde van 120 millioen guldens wordt vertegenwoordigd . — Het behoeft dan ook ter nauwernood vermelding dat de handel in lompen weldra een belangrijke tak van handel is geworden en dat het vroegere weggeworpcne nu aan menig behoeftige een eerlijk stuk brood verschaft .
Wat nu die lompen betreft , zij worden gesorteerd in wilte , grauwe en gekleurde en komen zoo in rie fabriek . Daar worden zij in stukken gesneden . Zoo klein gemaakt , worden zij in groote bakken met water gevuld geworpen , waarin zich rollen bevinden die door een molen in be-weging ( beweging ) gebracht , de lompen roeren , zuiveren en fijn knijpen , tot dat zij geschikt zijn om in verw-armde kuipen geworpen te worden . — Om de gekleurde lompen van alle verwstof te ontdoen worden zij vaak in ehloorkalk gebleekt — Het werktuig waarvan men zich bedient om de lompen fijn te malen heet // Hollander ,// en heeft allengs meer en meer verbeteringen ondergaan . Om u eenig denkbeeld van dit werktuig te geven deel ik u mede , dat het een langwerpig ronde bak is van zwaar hout of ;;,,,■ %-(- rvf»«rdijrd . Deze bak is in twee deelen gescheiden . In de eene helft bevindt zich een cilinder , met somtijds 70 ijzeren of koperen schoenen . Deze cilinder loopt over een opwaarts gaande plank . Door het in beweging brengen van dezen cilinder worden de lompen fijn gewreven en tot pap gemaakt . Deze pap wordt nu in verwarmde kuipen gelegd , waaruit de schepper het papier formeert . Deze schepper vult een vorm , dat is : een houten raam met gevlochten koperdraad voor ieder formaat van papier . Is deze vorm vol geschept dan brengt een werkman hem over op een lap vilt , legt er over heen een anderen lap vilt en zoo wordt het onder de pers gebracht ten einde het water uit te persen . Nu is er papier gemaakt . Een jongen neemt deze geperste bladen van de vilten af om ze nogmaals onder een pers te leggen en dan worden zij te droogen gehangen . Als papier droog is wordt het gelijmd . Als het volkomen droog is wordt het gesorteerd , de onbeschadigde vellen bijeengelegd , geperst , geplet , geglansd en eindelijk in boeken toege-slagen ( toegeslagen ) en in riemen samengebonden .
En langs dien weg is de onoogelijke vuile linnen pap in zacht en helder papier veranderd .
De nu beschreven wijze was jaren lang de eenige , die men tot het vervaardigen van papier kende . Maar in het jaar 1800 vond zekere Louis Robert , werkman in een papiermolen in Frankrijk , de papiermachine uit . U daarvan eene beschrijving te geven ligt niet in mijn plan en is ook niet wel doenlijk , omdat ik u dan platen zou moeten laten zien , om de samenstelling begrijpelijk te maken . Genoeg zij het u mede te deelen dat alles wat bij den papiermolen door den molen en door handrr.a-chine ( handrr.a-chine ) geschiedt , hier door een werktuig wordt verricht , dat herhaalde malen de pap der lompen zuivert , tot alle grootere stukken en oneffen deelen zijn verdwenen ; dat vervol-gens ( vervolgens ) die gezuiverde pap tusschen twee vilten doorvoert en perst en uitstroomt , terwijl het zoo vervaardigde en geperste papier op eenhaspel gebracht en opgerold wordt . Daaruit is het te verklaren dat men het , zoogenoemde papier zonder eind kan vervaardigen .
Wat het voordeel is van zulk een papiermachine kunt
gij u eenigszins voorstellen als gij bedenkt dat een schep-per ( schepper ) door handenarbeid in 12 uren tijds 56000 vellen papier van gewoon formaat kan vervaardigen ; terwijl een goede papiermachine in één uur 6000 dat is in 12 uren 72000 vellen aflevert . Men heeft berekend , dat zoo eene papiermachine onafgebroken werken kon , zij in één jaar 52.860,000 vellen papier zou leveren , een hoeveel-heid ( hoeveelheid ) , waarvan de lengte gelijk zou staan met de lengte van de middellijn der aarde .
In de laatste jaren , bij het ontzaglijk toenemen van papiergebruik , was het natuurlijk gevolg dat de lompen in groote mate in waarde rezen . Was het wonder , dat veler menschen scherpzinnigheid er zich op toelegde , andere grondstoffen te vinden . En die zoekt , die vindt . Het kwam aan het licht dat ook van stroo van rogge , stroo van tarwe , stroo van haver en vooral van erwtenstroo een zeer goed pakpapier vervaardigd worden kan . Zoo werd het aanzijn gegeven aan dat gele papier , dat wij schier dagelijks in handen krijgen en dat u allen onder den naam van stroopapier bekend is . Nog rust de kunst in dezen niet . Alom tracht het vindingrijk vernuft des men-schen ( menschen ) stoffen te vinden om in de groote en algemeene behoefte aan papier te voorzien en het is dan ook zoo ver gekomen , dat op eenige tentoonstellingen van nijver-heid ( nijverheid ) reeds papier is gezien tot in de fijnste soorten uit hout vervaardigd . Dit is zelfs niet eens nieuw , maar al in de vorige eeuw beproefd , zooals in een oud boek te lezen staat .
Maar nu genoeg van het papier .
Nog slechts een enkelen raad . Weest zuinig , gooit niets weg , acht niets ten eenen male van onwaarde . In Gods heelal heeft alles waarde ; ik zou vrij wat dingen kunnen noe-men ( noemen ) , die weggeworpen worden tot schade van onze beurs en van ons geluk ; alleen omdat de mensehen te traag zijn om te leeren . Doch nu spreek ik alleen van vuile pakjes linnen , van vodden en lompen . Wij hebben gehoord wat er van gemaakt kan worden , wat een waarde zij hebben . Laat ons dan ook onze vodden niet verbran-den ( verbranden ) , niet op de mistvaalt werpen , maar bewaren en aan den voddenraper v erkoqpen . Zegt niet : ik heb er zoo weinig dat ik er schier niets voor krijg . Of arij er veel voor krijgt doet er niet toe . Dit doet er veel toe , dat veel kleine beetjes vodden een grooten hoop maken , en van veel vodden komt veel papier en veel papier is er noodig . Weest dan zuinig op uw vodden .
R .
^* 3^»>a3^>*5
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
ÜÜN HAAG , ' 1 April 1871 .
Op nieuw is ons Regeerend Stamhuis zwaar be-proefd ( beproefd ) geworden : de t2jarige Koningin van Zweden , die in Nederland als prinses Louise werd hoogceacht en geëerd om hare natuurlijke goedhartigheid eu hare deelnemende belangstelling , is onverwacht afgeroepen van den troon , dien zij versierde , van de wereld , die zij lief had , gestuit in haar zucht tot weldoen , ontrukt aan den kring harer bloedverwanten .
Niet alleen het Vorstelijk huis is in de laatste maanden zwaar beproefd : de vreeselijke ziekte , die nog steeds in de hofstad , maar thans in mindere mate dan vroeger woedt , vergt offers in alle kringen en vraagt naar leeftijd noch stand . De rechterlijke macht leed een groot verlies door het afsterven van den heer Matthes , kort tevoren door den Koning , op voordracht der jTweede Kamer benoemd tot raadsheer in den Hoogen Raad : een kun-dig ( kundig ) , gemoedelijk en bescheiden rechtsgeleerde , die vele vrienden telde en die ook door den Hoogen llaad voor het ambt , dat hij niet bekleeden mocht , was aanbevolen . De Tweede Kamer zal dus , wanneer zij hare werkzaam-heden ( werkzaamheden ) zal hervatten , wederom moeten aanvangen met het , vaststellen van eene aanbevelings-lijst om de plaats te vervullen , die
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het